Vikan - 22.10.1987, Page 50

greina 56 einstaklinga: 29 menn
og 27 konur.
Eins og á flestum greftrunar-
svæðum frá forsögulegum tíma
eru fá kornabörn í gröfunum.
Samt var ungbarnadauði mikill;
reiknað er með að á rnilli
þriðjungur og helmingur barna
hafl látist á fyrsta aldursári.
Skýringin á því að beinagrindur
þeirra finnast ekki er líklega sú
að þau hafa ekki verið jörðuð al-
mennilega. Þó gæti verið að
beinagrindurnar hafi ekki varð-
veist jafn vel og þeirra full-
orðnu.
Hœttulegt að fœða
Börnin voru trúlega á brjósti
fyrstu 4—5 árin og fengu þannig
næringarríka fæðu. Ef barnið
hætti fyrr á brjósti gat það
reynst því hættulegt, sérstaklega
síðvetrar þegar fæðuöflun var
með erfiðasta móti.
Næsta hættuskeið f\rir kon-
urnar var þegar þær náðu kyn-
þroska og áttu að feða börn.
Karlarnir voru ekki í sörnu
hættu á þessum aldri. Jafnvel þó
að veiðimennskan gæti verið
hættuleg hefiir það sýnt sig að
mun færri karlar hafa látist á
fýrstu fullorðinsárum sínum.
Þrátt fyrir greiðan aðgang að
fæðu varð fólk ekki nándar
nærri jafn gamalt og nú. Ef við
reiknum með 50% ungbarna-
dauða verður meðalævilengd
karla 23 ár og kvenna 27 ár.
Eftir að hafa lifað af íýrstu árin
gat fólk hins vegar reiknað með
að verða 34 ára (karlar) og 40
ára (konur). Átta manns fúndust
sem höfðu orðið um eða yfir
sextug, sem er ótrúlega hár ald-
ur og það staðfestir að Skötu-
hólmsbúar hafi neytt góðrar og
mikillar fæðu.
Beinagrindurnar gefa ekki til
kynna dánarorsökina (að stríðs-
manninum með örina undan-
teknum). Aftur á móti eru um-
merki beinbrota og annarra
áverka.
Með því að mæla m.a. lengd-
ina á lærleggjum og handleggj-
um má reikna út hæð hinna
látnu. Meðallengd karlanna var
167 crn og kvennanna 155 cm. í
dag er meðalhæð sænskra
karlmanna 179 cni og kvenna
167 cm.
Konurnar við Skötuhólma
höfðu grófari andlitsdrætti en
konur nú á dögum. Fyrir utan
hæðina er það eini sýnilegi
munurinn á Skötuhólntsbúun-
um og okkur. T.d. er ekki talið
að það sé neinn munur á heila-
getu nútímafólks og steinaldar-
fólksins á Skötuhólma.
Okkar besfu ráð við
hreUravandamálunum
Karen
Theódórsdóltir
16 óra:
Breyttir tímar
Foreldrar mega ekki gleynta því
að nú em breyttir tímar frá því að
þeir vom ungir og unglingar gera
annað í dag en þau gerðu (eða
hvað?) og sömuleiðis verðunt við
að muna að þau miða hlutina út
frá sínum tíma.
Boð og bönn
Finnist foreldmm nauðsynlegt að
banna eittlivað þá verða þeir að
útskýra ástæðuna fýrir banninu —
og ekki banna það sem þeir gera
sjálfir.
Óskir og þarfir
Við emm sjállstæðir einstaklingar
með þ;irfir og óskir sem við vilj-
um að foreldrar taki til greina —
og þá komum við eins fram við
þau.
Peningar
Þegar maður er kominn í
menntaskóla þá finnst mér að við
eigunt að geta séð okkur sjálf fýr-
ir vasapeningum sem við faurn
sjálf að ráðstafa og lærum þ;i um
leið að láta þá duga.
Umgengni
Bæði foreldrar og við emm
þreytt á kvöldin þegar allir em að
korna heim og við getum lagt
okkar af mörkunt til að samskipt-
in gangi þá sem best með því t.d.
að ganga vel urn og hjálpa til.
Jóhann Heimir
Jónsson
16 óra:
Boð og bönn
Foreldrar eiga ekki að vera nteð
boð og bönn, þeir verða að leyfa
manni að vera dálítið frjálsum og
á móti virðum við óskir þeirra.
Tíminn
Það rná ekki alltaf vera að skipta
sér af því hvemig við eyðurn
tímanum, t.d. ekki alltaf vera
að skipa okkur að fara að
læra. Foreldrar verða að
treysta okkur til að skipu-
leggja tímann sjálf.
Hjálp
Þegar maður leitar til foreldra
sinna eftir hjálp þá er maður að
lejta hjálpar hjá íúllorðnum og
vill ekki að foreldrarnir setji sig í
manns spor og reyni að vera
unglingar.
Partý
Foreldrar verða að treysta rnanni
til að vera einum heima og
treysta manni til að bjóða ekki
fólld í partý sem gegngur illa um
og er með læti, enda er rnaður
ekkert hrifinn af því að fá þannig
fólk sjálfúr.
Heimilið
Það þarf að vera gott að konia
heim. Þegar allir koma jtreyttir
heim þá gengur allt ntikið betur
ef allir reyna samt að vera léttir í
skapi. Þar verður líka að vera
næði til að vinna og maður á ekki
að þurfa að hlusta á foreldrana
rífast. Margir krakkar sem konta
frá skilnaðarheimilum k\arta
mest j'fir því að foreldrarnir em
sífellt að koma með nýtt fólk
með sér heirn sem virkar ntjög
illa og truflandi á krakkana.
BK
50 VIKAN