Vikan - 08.02.1990, Page 10

LIF5REYM5LA
Pyntingar og yfirhe
Þær fréttir sem við höfum fengið frá íran á undanförnum árum
hafa ekki allar verið ýkja jákvæðar. Blóðug og geysimannskæð
styrjöld hefur verið háð við írak og ógnarstjórn klerkaveldisins hef-
ur margoft skelft heimsbyggðina. Heilög ritning islams eru lög
landsins og þeim sem dirfast að andmæla henni eða ekki vilja gang-
ast við henni sem hinum eina stóra sannleika er harðlega refsað. Á
þeim áratug sem liðinn er frá því keisaranum var steypt af stóli hafa
fjölmargir Iranir neyðst til að flýja land til þess að bjarga lífi sínu.
Einn þessara flóttamanna er Ruhiyyih Johanpour, 27 ára gömul
kona sem árið 1983 átti fótum sínum fjör að launa þegar hún flúði
undan ofsóknum klerkastjórnarinnar í íran. Þessi kona var stödd
hér á landi ekki alls fyrir löngu og Vikan fékk hana til að segja sögu
sína.
TEXTI: BJARNI ÁRNASON
LJÓSM.: MAGNÚS HJÖRLEIFSSON
Ruhiyyih er bahá’ítrúar en bahá’íar í
fran haia einna mest átt undir högg að
sækja allra þegna landsins. Rudi, eins og
hún vill láta kalla sig, kemur úr venjulegri
millistéttarfjölskyldu. Bahá’íar í íran eru
yfirleitt betur menntaðir og efnaðri en al-
mennt gerist. Til dæmis eiga þeir og reka
sína eigin skóla. Rudi hefur háskólapróf í
efnaffæði og býr nú í Kanada. í klerkabylt-
ingunni árið 1979 var hún enn við nám og
stundaði einnig kennslu en skömmu eftir
byltinguna var hún rekin úr því starfi. Of-
sóknirnar á hendur Rudi byrjuðu samt
ekki fyrir alvöru fyrr en árið 1981. Þegar
Rudi er beðin að lýsa nánar því sem þá
gerðist kemur á hana stutt hik og það er
greinilegt að þessi spurning vekur ekki
upp þægilegar endurminningar. „Ég var
fyrst handtekin í febrúar 1981 og þá sat ég
í fangelsi í 19 mánuði og ég hafði aðeins
verið utan fangelsisveggjanna í nokkra
daga þegar ég var handtekin aftur og í það
skiptið sat ég í fangelsi í 4 mánuði." Þannig
hefur þessi unga kona setið í fangelsi sam-
tals í rétt tæp tvö ár. „f fyrra skiptið sem ég
var handtekin var ég á gangi úti á götu en
í seinna skiptið náðu þeir í mig heim.“
Lifðum í stöðugum ótta
Eftir að Rudi hafði verið látin laus í
seinna skiptið liðu ekki nema þrír dagar
þar til lögreglan gerði tilraun til að hand-
taka hana í þriðja sinn. „Fyrir tilviljun var
ég ekki heima þegar þeir komu og ætluðu
að handtaka mig. Foreldrar mínir og systir
voru hins vegar heima og þau sluppu með
naumindum út um bakdyrnar. Byltingar-
verðirnir sátu um húsið í marga daga í
þeirri von að ná okkur en þegar við kom-
um ekki heim aftur tóku þeir húsið eignar-
námi.“ Þannig gengur lífið fýrir sig í
stöðugum ótta við að vera handtekinn.
„Þetta er ein leiðin sem klerkarnir nota til
að reyna að lama baráttuþrek þeirra sem
ekki eru algerlega sammála þeim.“
Móðir Rudiar og systir eru nú búsettar í
Kanada en hún vill ekki gefa upp hvar faðir
hennar heldur til. „Af öryggisástæðum vil
ég ekki að það komi ffam hvar hann er eða
hjá hverjum hann dvelst." Það er ekki laust
við að hrollur fari um blaðamanninn þegar
hann hripar þessi orð niður.
Yfirheyrslur og pyntingar
Það vottar fyrir hörkulegum dráttum í
smágerðu andliti Rudiar þegar talið berst
að fangelsisvistinni. Hún segir að þar hafi
ægt saman alls kyns fólki, bæði körlum og