Vikan - 22.12.1938, Síða 26
26
VIKAN
Nr. 6, 1938
þrepinu í stóra stiganum og mændu á
gömlu Borgundarhólmsklukkuna.
Þau voru komin í sparifötin og þorðu
varla að hreyfa sig, svo hrædd voru þau
um að nýju fötin aflöguðust.
— Nei, þessi dagur ætlar víst aldrei að
líða, sagði drengurinn.
— Nú eru mamma og pabbi í kirkju,
og þegar þau koma heim, förum við að
borða, — en þá eiga stúlkurnar eftir að
þvo upp, áður en við fáum að sjá jólatréð,
sagði litla stúlkan.
Þau sátu lengi þegjandi. Loks rauf
drengurinn þögnina:
— Það er þarna inni, sagði hann og
benti á stofuna, þar sem tréð stóð.
— Ætli hurðin sé læst, sagði litla stúlk-
an.
— Við gætum athugað það.
Jú, hurðin var læst.
Þau settust aftur í stigaþrepið, jafn
eirðarlaus og áður.
— En skráargatið? sagði drengurinn.
Hún svaraði ekki. Hún átti fullt í fangi
með að sitja á sér.
En það getur ekki gert neitt til, þó
við gægjumst allra snöggvast inn í stof-
una, sagði drengurinn.
Bara allra snöggvast!
Drengurinn gægðist fyrst.
En einmitt á meðan hann var að gægj-
ast í gegnum skráargatið, gekk vinnukon-
an fram hjá.
— Jæja, svo þú ert að gægjast, karl-
inn! hrópaði hún skrækri röddu. — Veiztu
ekki, hvað hlotizt getur af því, kjáninn
þinn?
Drengurinn hrökk við.
— Jólatréð hverfur, og þegar þú kem-
ur inn, þá verður ekkert eftir af því nema
svartar naktar greinamar.
— Bara svartar, naktar greinar ....
sagði litla stúlkan hægt. — Ó, Ida, — er
þetta satt?
— Skröksaga, sagði Ida og hélt
áfram.
Börnin sátu hnuggin í stiganum.
— Ertu viss um að þú hafir séð það,
spurði litla stúlkan.
Kannske var enn hægt að ráða fram úr
vandræðunum.
— Já, það stendur í miðri stofunni,
svaraði drengurinn. Hann var svo hnugg-
inn, að hann gat varla talað.
— Bara svartar, naktar greinar ....
endurtók stúlkan.
Hún sá það í anda. Þegar mamma, pabbi,
litli snáðinn, stúlkurnar og garðyrkjumað-
urinn kæmu inn, yrði ekkert eftir af jóla-
trénu nema svartar, naktar greinar . . .
Allt 1 einu féll dauðahöfgi yfir börnin.
Þau voru bæði önnum kafinn við að reyna
að finna einhverja leið út úr þessum vand-
ræðum.
— Kannske Ida hafi verið að skrökva,
sagði stúlkan.
— Hún sagði, að ég myndi fyrst missa
framtönn úr efra gómi og hún færi tveim
dögum áður en tönnin þama til hliðar í
neðri góm, sagði drengurinn og opnaði
munninn. Nei, það er ekki hægt að efast
um sannsögh Idu.
— Eigum við ekki að gægjast aftur til
að vita, hvort þetta er satt.
Þetta var síðasta úrræðið. En þegar til
kastanna kom, þorðu þau það ekki. Ef það
kæmi nú eitthvað enn hræðilegra fyrir.
— Hvað ætli mamma og pabbi segi?
sagði litla stúlkan næstum hvíslandi. Þetta
var allt of hræðilegt til þess að tala um
það upphátt.
— Ég veit ekki. Bara að þetta væri ekki
satt. Bara að við hefðum ekki gægzt, eða
bara það væri alveg eins og þegar ég var
viss um, að ég væri með sár á tánni, en
þegar ég kom heim og fór úr sokknum
var ekkert sár, sagði drengurinn stynjandi.
Siðan komu mamma og pabbi heim.
— Hvað, sitjið þið hérna, börnin mín!
hrópaði pabbi.
— Ó, pabbi, sögðu þau, — við . . . En
þau komust ekki lengra. Pabbi þeirra var
svo ánægður. Og ef hann yrði svo allt í
einu eins reiður og þegar þau brutu fimm
rúður í gróðurhúsinu.
— Jæja, sumir eru þreyttir á því að
bíða, sagði pabbi þeirra hlæjandi. — Kom-
ið þið, ég skal sýna ykkur í skúffuna mína
þangað til maturinn kemur.
Börnunum þótti mest gaman af öllu að
skoða í skúffuna hans pabba, sem var full
af öllu hugsanlegu dóti.
En í kvöld þótti þeim ekkert gaman að
skúffunni. Þau fylgdust varla með því, sem
pabbi þeirra sagði.
Þama var hnífurinn með 32 blöðum, sem
pabbi fékk í fermingargjöf.
— Þið getið ímyndað ykkur, að ég gat
tálgað með honum, sagði pabbi. — Rasmus
fjósamaður kenndi mér að velja góðar
greinar.
— Svartar, naktar greinar . . . hvísl-
aði stúlkan.
— Nei, nei, hvernig dettur þér það í
hug, sagði pabbi hlæjandi. — Sterkar,
sveigjanlegar greinar . . . Hvað gengur að
ykkur, börnin mín?
— Ekkert . . . Nú voru þau búin að
segja það. Nú höfðu þau skrökvað að
pabba sínum og það á aðfangadagskvöldi.
— Maturinn er tilbúinn, sagði mamma,
sem kom inn í stofuna með litla snáðann
á handleggnum.
v #
Nei, þau höfðu ekki lyst á jólamatnum.
Þau borðuðu hann að vísu möglunarlaust,
en það var meira af hræðslu við að koma
upp um sig en af löngun í matinn. Já, þau
gerðu sér meira að segja upp hlátur, þeg-
ar garðyrkjumaðurinn kom inn, rauður og
vandræðalegur, og sagðist hafa fundið
„hana hérna möndluna" í grautnum sín-
um.
— Við skulum flýta okkur að borða og
fara svo inn að sjá jólatréð, sagði mamma.
— Börnin eru svo þreytuleg. Stúlkurnar
geta þvegið upp á eftir.
Hún lét þau gæta litla snáðans á meðan
hún fór með pabba að kveikja á jólatrénu.
Litlu systkinin þorðu varla að anda.
— Lólate . . . Lólate . . . muldraði litli
snáðinn.
Litla stúlkan kyngdi einhverju, sem sat
fast í hálsinum og meiddi hana, svo að
það komu tár í augun. Mamma og pabbi
kæmu bráðum hlaupandi og spyrðu:
— Hvar er tréð? •
Hún sá að drengurinn var að hugsa það
sama.
— Bara að þetta væri ekki satt, sagði-
hún biðjandi.
Hún tók í hendina á drengnum, og þau
héldust í hendur, eins og þegar þau voru
jafn lítil og litli snáðinn.
Nú heyrðu þau, að mamma, pabbi, stúlk-
urnar og garðyrkjumaðurinn komu. Börn-
in lokuðu augunum, þegar foreldrar þeirra
opnuðu dymar.
Og þau opnuðu ekki augun fyrr en litli
snáðinn hrópaði glaðlega: — Lólate!
Þarna stóð jólatréð í allri sinni dýrð og
beið þess, að börnin dönsuðu í kring um
sig.
— Eruð þið að gráta, börnin mín, sagði
mamma þeirra og beygði sig niður að
þeim.
*
Síðan sögðu börnin kjökrandi alla sög-
una um skráargatið og jólatréð, sem þau
héldu að væri horfið.
— Bömin mín, elsku litlu bömin mín,
sagði mamma og strauk litlu kollana.
En pabbi þurrkaði tárin með stóra vasa-
klútnum sínum, tók litla snáðann í fangið
og sagði hinum að mynda hring, því að
nú væru jólin, og allir ættu að vera glaðir.
Jól . . . Það voru jól . . . Augu barn-
anna Ijómuðu. Nú var allt gott. . . . Jóla-
tréð. . . . Þau verkjaði í hjörtun af tómri
gleði og þakklæti.
Aldrei fannst þeim gamli jólasálmurinn
hafa verið jafn fallegur og nú. Aldrei
höfðu ljósin verið jafn skær og nú. Aldrei
hefði englahárið glitrað eins og nú, og
aldrei höfðu litlu jólasveinarnir verið
svona fallegir.
Gleraugu vom fundin upp á Italíu af
Alexander de Spina síðast á 13. öld.
#
Æðardúnn var fyrst hreinsaður á fyrri
hluta 17. aldar. Jón Pétursson í Brokey
gerði það fyrstur manna.
Kaffi var fyrst flutt til Miglagarðs árið
1517, og 34 árum síðar var þar reist hið
fyrsta opinbera kaffisöluhús. Um miðja 17.
öld komust á kaffisöluhús á Englandi og
Frakklandi, og í Hamborg 1679.
*
Silki var notað 2000 áram f. Kr. Silki-
hnotur vom fluttar frá Kína til Evrópu
550 e. Kr. En silkiormurinn var fyrst
fluttur til Evrópu 1146.