Vikan - 22.12.1938, Blaðsíða 6

6
VIK AN
Nr. 6, 1938
Jóianótt
á vígstöðvunum.
Brezki rithöfundurinn og skáldið, PHILIPP GIBBS,
er tók þátt í heimsstyrjöldinni frá upphafi, skrifar
þessa frásögn um jólanótt á vígstöðvunum 1915.
TEIKNINGARNAR ERU EFTIR A X E L MATHIESEN
HNEYKSLIÐ — því að það var full-
komið hneyksli, ósamboðið anda
stríðsins og þeim fjandskap, sem
ríkja á meðal óvina í hernaði — var þagg-
að niður, að svo miklu leyti sem herskoð-
unin gat komið í veg fyrir, að það yrði
birt í enskum blöðum. En það barst út á
meðal hermanna og liðsforingja, sem voru
heima í fríi, og þannig barst það líka til
eyrna herforingjaráðsins. Það endaði með
skipun, sem var send til allra herflokka
og herdeilda á vígstöðvunum annan jóla-
dag árið 1915:
Hersveitunum er stranglega
bannað að leggja lag sitt við óvin-
ina.
Sérhver liðsforingi, sem brýtur
gegn þessari skipun eða svíkst um
að gæta þess, að henni sé hlýtt,
verður kallaður fyrir herrétt.
Aðalmaðurinn var Julian Heath, undir-
flokksforingi konunglega riffilskyttuliðs-
ins, sem gætti sprengiherlinu við Hooge,
ókyrra megin við Ypres. Þessi ungi maður
var mesti galgopi. Að eðlisfari var hann
hláturmildur og léttlyndur, og það hélzt
enn, þrátt fyrir sprengikúlur, skotgrafir,
varg og annað mótlæti.
Skotgrafirnar við Hoog voru þá óþægi-
lega nálægt óvinunum. Það var ekki nema
hundrað metra autt svæði á milli vígstöðv-
anna. Þýzku, grænu sandpokarnir voru
örskammt undan. Haustregnið hafði
breytt jörðinni í foræði og herfylkingin,
sem gætti sprengivirkjanna óð upp fyrir
stígvélin í leðju, svaf í forinni og bruddi
hana á milli tannanna, þegar skammtin-
um var útbýtt.
Á nætumar varð allt kvikt af rottum,
sem létu freistast af lyktinni. Þær döns-
uðu innan um stígvél varðmannanna og
tóku ekkert tillit til næturfriðar liðsfor-
ingjanna, er sváfu í skjóli við sandpok-
ana.
Önnur kvikindi, tæplega eins stór, en því
fleiri talsins kvöldu þessa ungu menn, sem
áður voru vanir að fara í bað á morgn-
ana.
Það var aðeins einn hagnaður við að
vera svona nálægt óvinunum. Stórskota-
liðið þýzka skaut ekki úr fallbyssum sín-
um á svo stuttu færi af ótta við að drepa
sína eigin menn. En Bæheimsbúar notuðu
þungar skotgrafabyssur, sem ollu miklu
tjóni, og þeir höfðu duglegar launskyttur,
sem miðuðu strax á þann, sem hætti á að
gægjast upp fyrir sandpokavirkið.
— Upp með hugrekkið og niður með
höfuðið, piltar, var hið daglega viðkvæði
Heaths liðsforingja. — Og ef einhvern
ykkar langar til að taka Hooge á leigu, þá
megið þið það fyrir mér. Ég fyrir- mitt leyti
vil heldur Brighton, það er baðstaður í
lagi.