Vikan - 15.12.1949, Side 43

Jólablað Vikunnar 1949
Anderson hjónin.
I hvert sinn er Anderson hafði fengið
sér í staupinu, svo hann fann vel á sér,
varð hann ákveðinn í því að kollvarpa
öllum hjónaböndum, en þó einkum sínu
eigin hjónabanch. Hann hafði mörg og
stór orð um það, að hann þvílíkur ágætis-
maður og hann kvaðst vera, þyrfti að bera
þann kross, sem í daglegu. tali er nefnt
eiginkona. Hann sagði að það væri bæði
synd og skömm, að leggja sér þá byrði á
herðar.
Anderson gat aldrei gert sér ljósa grein
fyrir því í hverju hjónabandi hans var
ábótavant. Það var einhver urgur á milli
hans og eiginkonunnar. En Emma vissi,
hversvegna þeim kom ekki vel saman. Það
hafði hún gert sér grein fyrir. Og það
voru þrjátíu ár frá því hún skildi af hverju
ósamkomulagið stafaði. Það var vegna
þess, hve buxurnar fóru illa á Anderson,
einkrnn ísetan.
I augnm Emmu var baksvipur buxn-
anna táknrænn, sem ímynd hirðuleysis,
ómenningar og drykkjuskapar.
Iseta buxnanna var glansandi af hörð-
um óhreinindum, og náði hér um bil niður
í hnésbætur. Við hvert skref, sem Ander-
son gekk, vaggaði eða dinglaði buxna-
ísetan á víxl til beggja hliða. Þetta gramd-
ist Emmu. Hún taldi það ósvífni við sig
að Anderson léti buxurnar hanga þannig
niður um sig.
Emma var lítil og skorpin, en snögg í
hreyfingum. Hún líktist hörðu álsroði.
Og aldrei gat hún verið hæglát og hljóð.
Anderson var ólíkur Emmu í öllum
greinum. En eitt var þeim þó sameigin-'
legt. Þau álitu hjónabönd hreina vitfirr-
ingu. Og þeim kom saman um það, að brúð-
kaupsdagurinn, hefði verið mesti óláns-
dagur í lífi þeirra. Þau létu ekkert tæki-
færi ónotað til þess að segja hvort öðru
þetta. Emma æst og örg, en Anderson með
hægð og rósemi.
Sprengjuefnið, sem gersamlega eyði-
lagði hjónaband þeirra Emmu og Ander-
sons kom til sögunnar þrem vikum fyrir
jól í líkingu langhærðs hunds og illa út-
lítandi.
Anderson kom með hundinn heim með
sér. Hundurinn var rennblautur og solt-
inn Hann stóð fram við dyr. En augu hans
sögðu: ,,Má ég vera hér?“
Anderson svaraði spurningunni með
þessum orðum: Komdu vinur minn.
Við skulum fá okkur eitthvað að borða.
Vertu óhræddur. Emma hafði staðið á
fætur mjög ófrýnileg ásýndum. Hún sagði:
„Hver á þennan hund?
Anderson svaraði ekki.
„Hver á hundinn?" sagði Emma aftur
og talaði miklu hærra en áður. Hún leit
á gljáandi rassinn á Anderson, og það
bætti ekki skap hennar.
„Ég á hundinn,“ svaraði Anderson.
Emma settist. Hún varð svo forviða að
hún mátti ekki mæla.
„Ég fann hundinn. Hann var svo aum-
ingjalegur, að ég tók hann með mér. Jæja,
Bellman, farðu að ofninum og vermdu
þig. Ég skírði hann Bellman, það er fal-
legt nafn.“
Emma fékk nú málið aftur. Hún sagði:
„Ertu orðinn vitlaus? Burt með hundinn."
„Nei, hann verður ekki rekinn héðan,“
mælti Anderson, og laut. niður og klapp-
aði seppa.
Emma hikaði andartak. Anderson
hafði sagt þetta af svo miklum sannfær-
ingarkrafti. Hún breytti því um tón.
„Heyrðu mig Anderson, þetta getur ekki
verið alvara hjá þér að hafa hundskvik-
indið?“
„Jú, ég er staðráðinn í því. — líkar þér
maturinn vel, Bellman?“
Emmu var nóg boðið. Hún fór inn 1
svefnherbergið ákveðin í því að sækja um
hjónaskilnað.
En svo kom henni nýtt ráð í hug. Hún
talaði ekkert einasta orð við Anderson.
Hún þagði allan daginn og allt kvöldið.
En þetta tiltæki hennar hafði þveröfug
áhrif við það sem hún ætlaðist til.
Anderson leið miklu betur, þegar hún
þagði. Hann losnaði við allt staglið um
buxurnar og ótal margt fleira. Honum
virtist hann komin í nýjan og betri heim,
þar sem hann var frjáls og ekki rekinn
til ýmissa verka.
„Þú ert góð, Emma litla, að fara sjálf
í bæinn,“ sagði Anderson og hló.
Emma komst að raun um það, að með
þögninni sigraði hún ekki Anderson og
hundinn.
„Hvernig er það með hundskollann,"
sagði hún dag nokkurn.
„Já, þú borgar hann auðvitað,“ svaraði
Anderson. „Ég hef ekki umsjón með pen-
ingunum."
43
Emma Ijló, Qg Anderson þótti sá hlát-
ur ekki viðfeldinn.
Emma mælti: „Ég borga engan eyri af
hundkvikindinu. ‘ ‘
Anderson horfði forviða á konu sína.
Hann sagði: „Þú getur ekki verið svo
harðsvíruð. Vesalings hundurinn.“ Hann
sótti hundinn og sagði: „Þetta er alvöru-
mál. Eigi hundurinn að deyja, mun ég
einnig láta lífið. Við Bellman fylgjmnst
að í lífi og dauða.“
Emma varð ekki uppnæm við að heyra
þetta. Hún mælti: „Þú um það. Þið eruð
vafalaust ekki lífseigari en lýs. Það þarf
ekki að koma mikið við ykkur, svo þið
drepizt."
1 fyrsta sinn mn margra ára skeið sást
Emma Anderson taka sér verk fyrir hend-
ur, án þess að hafa verið rekin til þess
með skömmum, höggum og heitingum.
Anderson fór að selja blöð á götum úti
á hverjum morgni. Hann fór á fætur á
undan Emmu. Það blöskraði henni.
En blaðasalan gekk illa, og Anderson
sá að hann myndi aldrei geta unnið sér
inn svo mikla peninga, að hann gæti greitt
hundaskattinn.
Svo ákvað hann að verða svo hjálpsam-
ur og góður við Emmu að hún gugnaði.
Hann rauk á fætur snemma á morgnana,
hitaði kaffi og færði henni í rúmið. Hann
uppfyllti allar hennar óskir, án þess að
hún þyrfti að biðja um neitt.
Svo kom aðfangadagur jóla. Þá áleit
Anderson að kominn væri heppilegur tími
til þess að láta til skarar skríða.
Eftir að hafa hjálpað Emmu eftir þörf-
um allan daginn, bað hann hana auð-
mjúklega að lána sér þrjátíu krónur. Hún
var að láta síðustu plötuna með jólakök-
unum í ofninn.
„Ætlarðu út að kaupa jólagjafir?",
spurði hún.
Anderson horfði vonaraugum á Emmu
og mælti: „Emma! Jólanóttin er að koma.
Ég vonaði að þú mundir — ég meina
hundaskattinn. ‘ ‘
Emma gerði sig svo háværa sem unnt
var. „Hundurinn skal úr húsinu,“ sagði
hún. Anderson varð þungur á svip. Hon-
um kom ráð í hug. Hann fór upp á loft.
Eftir tíu mínútur kom hann aftur, og
hafði þá lagfært buxur sínar svo þær fóru
vel. Emma varð mjög forviða. Skap henn-
ar mýktist, svo nærri lá að hún léti undan
síga. En hún herti upp hugann. Hún
mælti: „Þetta dugir ekki. Ég læt ekki
undan.“
„Þá fer ég út og «hengi mig,“ sagði
Anderson.
„Já, það ættirðu að gera,“ svaraði
Emma, og lét engan bilbug á sér finna.
Það er sú bezta hugmynd, sem þú gazt
fengið.“
Anderson fór aftur uppá loftið, og kom
eftir örstutta stund með reipi í hendinni.
,,Ég fer út í skóg og hengi mig þar,“ sagði
hann og setti upp píslarvættissvip. Hann
lét sem hann sæi ekki háðsglottið á Emmu.
Anderson stóð kyrr um stund í þeirri