Vikan - 07.03.1991, Page 31

ÞRJU LAKKRISROR
Eg ætla að fá þrjú lakkr-
fsrör," gall við há og
frekjuleg rödd. Ólafur
kaupmaður snerist á hæli og
hélt í fyrstu að honum hefði
misheyrst uns hann lækkaði
sjónarhornið um þrjátíu og
fimm gráður og kom auga á
eiganda raddarinnar. Eldrauð-
ur lubbi, rauðar freknur, frekju-
leg augu sem námu við búðar-
borðið og samanbitnar varir
blöstu við sjónum. Ólafur
kaupmaður tók ósjálfrátt skref
afturábak en áttaði sig svo og
setti upp barnaafbrigðið af
sölubrosinu.
„Fyrirgefðu, væni minn,
hvað sagðist þú ætla að fá?“
„Þrjú lakkrísrör," braust út í
gegnum fastklemmdar varirn-
ar í sömu tóntegund og áður.
„Þrjú lakkrísrör, já,“ endur-
tók Ólafur kaupmaður og furð-
aði sig á þeim áhrifum sem
þessi frekjulega rauðhærða
rödd hafði á hann. Hann tók
upp bréfpoka, hryllti sig í öxl-
unum og teygði höndina inn í
borðið eftir lakkrfsrörunum.
„Og tvær Síríuslengjur,"
sem ollu þvf að Ólafur kaup-
maður tók viðbragð og 100
krónukúlur dreifðust um gólfið.
„Ha ... lengur... Síríus
... greiða, afgreiða fyrst...
rör.. .ha... hrnrn," tafsaði
Ólafur kaupmaður. „Nei, þetta
gengur ekki,“ hugsaði hann
með sjálfum sér. Föðurlega
vandlætingarsvipnum skaut
upp í andliti hans eins og eftir
pöntun.
„Nei, heyrðu nú væni minn,
þetta gengur ekki!“
Frekjulegt rauðfreknótt and-
lit horfði á hann úr rúmlega
metra hæð.
„Þú, ehh ... verður að vera
rólegur á meðan ég afgreiði
Þig“
Frekjuleg, rauðhærð þögn
og Ólafur kaupmaður fann ó-
notakennd fara um sig. Hann
þreif stóran bréfpoka, tróð
þremur lakkrísrörum og tveim-
ur Síríuslengjum í hann og
skellti honum á borðið.
„Gjörðu svo vel, fjörutíu og
sex krónur."
Þögn.
„Fjörutíu og sex krónur,
takk,“ sagði hálfskræk rödd
sem Ólafur kaupmaður átti
bágt með aö trúa að væri hans
eigin.
„Og eina Póló.“
Ólafur kaupmaður fórnaði
höndum í huganum en vissi
hvað til síns friðar heyrði og
brá sér inn í bakherbergið til
að ná í gosflöskuna. Hann tók
flösku úr kælikistunni og hugs-
aði með sér að best væri að
halda ró sinni svo hann losn-
aði við þetta óféti sem allra
fyrst. Hann gekk aftur fram í
verslunina með sölubrosið á
vör, fullorðinsafbrigðið að
þessu sinni, og lagði flöskuna
á borðið.
„Það gera fimmtíu og níu
krónur, takk."
Honum til nokkurrar furðu
heyrði hann skrjáfa í pening-
um og hundraðkrónaseðill var
lagður á borðið. Ólafur kaup-
maður þurfti að beita öllum
viljastyrk sínum til að hrifsa
ekki til sín seðilinn. Þess f stað
fór hann sér óvenju hægt við
að slá töluna inn í kassann,
leggja peninginn í skúffuna og
gefa til baka. Metrinn hrifsaði
til sín vörurnar og peningana
án þess að þakka fyrir og
stuttu seinna small búðarhurð-
in aftur.
Hnén á Ólafi kaupmanni
breyttust í smjör og hann þurfti
að hálfskríða í stólinn í bak-
herberginu.
„Guð...Gdð á himnum..."
blandað með þungum and-
vörpum var allt sem frá honum
heyrðist næstu mínúturnar.
Hann var varla búinn að jafna
sig þegar bjallan á hurðinni
boðaði komu nýs viðskiptavin-
ar. Hann renndi vasaklútnum í
síðasta sinn yfir ennið, setti
upp viðeigandi bros og gekk
fram.
Er hann kom fram hélt hann
í fyrstu að sér hefði misheyrst
uns hann lækkaði sjónarhorn-
ið um þrjátíu og fimm gráður
og sortnaði fyrir augum eitt
andartak.
„Þú gafst mér vitlaust til
baka,“ gall frekjuleg röddin
við. Ólafur kaupmaður fann
nýja kennd í garð þessa rauð-
hærða skrímslis vella upp í
sér. Reiði. Hann reyndi ekki að
stöðva hana heldur fann til
djúprar ánægju þegar áin flaut
yfir bakka sína og ruddist yfir
hvað sem fyrir varð.
„Nei, nú skalt þú hlusta á
mig, þitt litla óféti! Ekki nóg
með að þú vaðir hér uppi með
ókurteisi og látum heldur dirfist
þú að væna mig um óheiðar-
leika. Ég skal láta þig vita það
að ég hef rekið verslun í meira
en þrjátíu ár og aldrei, ekki i
eitt einasta skipti, hef ég verið
sakaður um að pretta mína
viðskiptavini. Nú skalt þú
koma þér út og ekki láta sjá
þig hérna aftur. Það væri rétt-
ast að ég léti foreldra þína vita
af þessul"
Metrinn horfði illilega á Ólaf
kaupmann, dró höndina hægt
upp úr vasa sínum og skellti
tíu króna peningi á búðarborð-
ið.
„Ég átti að fá fjörutíu og
eina, ekki fimmtíu og eina!“
Ólafur kaupmaður skreið
inn í bakherbergið í þann
mund sem hurðin skall aftur á
eftir óvættinum. Honum tókst
að setjast á stólinn, teygði sig i
meðalaskápinn og náði í kon-
íaksflösku sem hann átti þar.
Hann byrjaði ekki að anda
eðlilega fyrr en hálfum pela
seinna og sneri sér þá að því
að koma skipulagi á hugsanir
sínar.
„Taktu þig saman í andlit-
inu! Hagaðu þér eins og full-
orðinn maður. Þetta er krakki.
Smábarn! Kannski tiu ára. Að
láta tíu ára barn fara svona
með sig. Þetta er vitfirring, al-
gjör vitfirring. Róaðu þig niður.
Taktu þig saman í andlitinu,
maður."
Svona talaði Ólafur kaup-
maður við sjálfan sig og tókst
að lokum að komast í einhvers
konar millibilsástand. Var
hvorki æstur né rólegur heldur
í nokkurs konar meðvitaðri
leiðslu. Loks setti hann hálf-
tóman pelann aftur upp í skáp
og andaði djúpt nokkrum
sinnum. Honum varð hugsað
til krónukúlanna sem lágu á
gólfinu frammi í búð og ákvað
að tína þær upp.
Hann fór fram og íhugaði
um stund að henda þeim í
ruslið en kaupmaðurinn i hon-
um sigraði og hann lagðist á
fjóra fætur og hóf að tína kúl-
urnar upp í öskju. Fljótlega
varð honum heitt í þessari
stellingu en þegar hann losaði
um bindið var sem kaldur
dragsúgur kældi hálsinn og
honum leið strax betur. Kúlu-
tínslan gekk fljótt og vel fyrir
sig og brátt átti hann einungis
eftir þær sem farið höfðu undir
ávaxtahilluna og út fyrir búðar-
borðið. Hann náði þeim fljótt
undan ávöxtunum og skreið
síðan út fyrir borðið til að ná
þeim síðustu.
„Þarna voru tvær, þarna ein,
þarna aðrar tvær og þarna ein
á milli skítugu strigaskónna.
Skítugu strigaskónna!"
Skítugir strigaskór, óhreinar
buxur, óhrein peysa. Hann leit
upp og mætti frekjulegum aug-
um í rauðfreknóttu andliti, sem
horfðu illilega á hann. Ólafur
kaupmaður opnaði munninn
og æpti! Og æpti og æpti
og...
Einar kaupmaður var í góðu
skapi. I dag myndi langþráður
draumur rætast. í dag ætlaði
hann loks að byrja sjálfstætt,
opna eigin búð. í hundraðasta
skipti hristi hann höfuðið í
þakklátu skilningsleysi vegna
þeirrar heppni sem fært hafði
honum búðina upp i hendurn-
ar.
„Þetta var annars furðulegt
með hann Ólaf gamla. Hann
sem var alltaf svo ...! En, nei
það þýðir ekkert að hugsa
svona. Eins dauði er annars
brauð. Og þetta er nú ekki
beint tíminn fyrir dapurlegar
hugsanir."
Og Einar kaupmaður brosti
út að eyrum með sjálfum sér.
Skyndilega hringdi bjallan i
dyrunum og honum hló hugur
í brjósti. Fyrsti viðskiptavinur-
inn og hann gekk brosandi
fram til að taka á móti honum.
[ fyrstu hélt hann að honum
hefði misheyrst uns hann
lækkaði sjónarhornið um þrjá-
tíu og fimm gráður og sá...
5. TBL1991 VIKAN 31