Vikan - 10.05.1999, Qupperneq 50

Benigni minnir marga a hinn eina sanna
Charlie Chaplin, færri vita þó sjálfsagt aö
númeriö á fangaklæðum Benigni í La Vita é
Bella er hiö sama og Chaplin bar í hlutverki
litla gyöingarakarans sem lenti í fangabúðum
nasista í The Great Dictator.
ur risið til mikilla hæða í
heimalandi sínu, Ítalíu, sem
tók ástfóstri við Benigni langt
á undan umheiminum.
Hann hóf fljótlega að leik-
stýra sjálfur, fyrst Tu Mi Turbi
1983 og þar, líkt og í La Vita é
Bella og mörgum öðrum, leikur hann á
móti eiginkonu sinni Nicoletta Braschi.
Ekkert eftir nema að gráta (Non ci
resta che piangere) kom ári síðar og er
hvað merkilegust fyrir það að þar leik-
stýra þeir saman og leika, Benigni og
Massimo heitinn Troisi, sem einnig
komst í návígi við Óskar frænda. I
Bandaríkjunum reyndi Benigni sig svo
fyrst í hinni lítt séðu mynd Jims
Jarmusch Down by Law, en þeir unnu
síðar aftur saman við Rómarþátt hinn-
ar sérstöku myndar Night on Earth.
Seinna lék Benigni síðan í kveðjumynd
meistara Fellinis, Rödd tunglsins (La
Voca della luna), og hinni misheppn-
uðu mynd um son Bleika pardussins
áður en hann sló endanlega í gegn með
Jóa tannstöngli og Skrímslinu og mun
næst sjást í fyrstu leiknu myndinni um
vini okkar Ástrík og Steinrík. En eftir
að hafa sigrað Ítalíu þá hefur hann nú
sigrað heiminn - ekki með einfaldri
gamanmynd, Hollywood þarf ekki að
leita til Ítalíu eftir þeim, heldur gaman-
mynd um helförina.
Flestir hafa fagnað, enda eru öll læt-
in ekki til þess ætluð að draga athygli
að honum sjálfum heldur því sem hann
hefur að segja, en þó heyrast óánægju-
raddir. Þær virðast oftast vera byggðar
á þeim leiða misskilningi að það sé
ekki pláss fyrir meira en tvær tilfinn-
ingar í mannssálinni í einu - eða þá
hreinlega að myndin sé fáránleg - en
var helförin sjálf það ekki líka? Einnig
gætu einhverjir notað orð Einars Ben.
gegn honum, " Aðgát skal höfð í nær-
veru sálar", en þeim hinum sömu væri
sjálfsagt hollt að
líta á hvernig
það erindi
hefst, á orð-
um sem
Roberto
Benigni hef-
ur svo sann-
arlega gert að
sínum: "Eitt
bros getur
dimmu í dags-
ljós breytt".
Hin ástfangni Shakespeare vann
kannski stóru verðlaunin á
síðustu óskarsverðlaunahátíð
en sá sem stal senunni var þó án vafa
ítalinn ótrúlegi Roberto Benigni.
Hann varð manna fyrstur til að hljóta
heiðurstitillinn Besti leikarinn án þess
að hafa
enskuna til
að styðjast
við og lýsti
yfir ást sinni
á allri heims-
byggðinni
fyrir að
verðlauna þá
mynd sem
hann segist
hafa sett alla
sína ást í,
mynd sem er
fyrsta mynd-
in til að vera
tilnefnd
bæði sem
besta mynd-
in og besta
erlenda
myndin síðan Z eftir Costa-Gavras
hlotnaðist sá heiður árið 1969. Tíu
árum eftir Z-una leikstýrði svo Costa-
Gavras myndinni Clair de Femme,
merkilegt nokk frumraun leikara að
nafni Roberto Benigni, sem síðan hef-
netið
þeim aðganginn að netinu og
segja þeim að það væri ekkert
hættulegt að prófa, í versta falli
þyrfti bara að byrja upp á nýtt.
Þetta dugði konunum til að þær
gátu bjargað sér ótrúlega vel
án frekari leiðbeininga á meðan
karlarnir þurftu meiri leiðsögn
og voru mun hræddari við að
prófa vegna ótta við að
„skemma eitthvað".
Fleiri kannanir sýna
að karlar eiga að öllu
jöfnu ekki eins auðvelt
með að notfæra sér netið til
upplýsinga og konur. í tilraun
sem gerð var í háskóla í
Boston kom fram að rosknar
konur (65 ára og eldri) náðu
betri árangri í leit að upplýsing-
um en karlmenn yngri en 30
ára og þær voru líka þolinmóð-
ari og afkastameiri í leit að
ákveðnum földum upplýsingum
en yngri konurnar.
Allar kannanir sem gerðar
hafa verið á notkun á Alnetinu
benda til þess að netið sé
kvennamiðill og að
konur séu mun færari
á því sviði en karlar.
Sérstaklega eldri
konurnar!
Eldri konur og
í Bandaríkjunum var nýlega
gerð könnun á notkun eldri
borgara á netinu.
í könnuninni var einnig gerð
könnun á hæfni notenda þess
við að finna tilteknar upplýsing-
ar á netinu.
Þar kom margt athyglisvert í
Ijós, en sérstaka athygli vakti
að meðal 65 ára og eldri eru
konur mun duglegri að notfæra
sér netið en karlar.
Konur sem látið hafa af störf-
um hafa tekið netinu fegins
hendi og virðast í stórum
stíl nota það bæði sem gleði-
gjafa og upplýsingamiðil.
Konurnar voru í miklum
meirihluta notendanna og
eyddu að jafnaði lengri tíma við
skjáinn en karlarnir. Þær voru
auk þess mun færari að leita á
netinu og áttu auðveldara með
að prófa sig áfram en karlarnir.
Leiðbeinendur voru sammála
um að þaö hefði verið að jafn-
aði nóg að koma konunum af
stað við lyklaborðið, kenna
50 Vikan
Texti: Ásgeir T. Ingólfsson