Vikan - 01.08.2000, Qupperneq 47

Þórunn Stefánsdótlir þjddi
kom aldrei aftur til Jura eftir að
hann flutti þaðan.“
„Ég þekkti hann þegar hann
var lítill."
Hún skellti upp úr. „Þú átt við
að þú hafir þekkt hann þegar þú
varst lítill!"
Hann leit upp og horfði á hana
alvarlegur í bragði. „Nei, ég
meinti nákvæmlega það sem ég
sagði. Hann var bara sjö ára þeg-
ar ég kynntist honum.“
Hún vissi ekki hvaðan á hana
stóð veðrið. „Hvað áttu eiginlega
við? Hvernig getur það verið!
Hann fæddist...“
„1936.“
Hann gæti auðveldlega hafa
komist að því hvenær pabbi
hennar fæddist. Hún mátti ekki
láta hann sjá hvað þetta kom
henni úr jafnvægi.
„Já, hann fæddist árið 1936,“
sagði hún reiðilega. „Hann flutti
með mömmu sinni til Englands
árið 1945 og fór aldrei aftur til
Jura, þannig að það er útilokað
að þú hafir hitt hann þar. Hann
hefur verið orðinn...“ Hún reikn-
aði út í huganum og hélt áfram
reiðilega, „Tuttugu og fjögurra
ára! Hann hlýtur að hafa verið
að minnsta kosti tuttugu og fjög-
urra ára þegar þú fæddist."
„Borðaðu matinn þinn,“ var
það eina sem hann sagði.
Annie var ekki lengur svöng,
en hún lauk við eggjakökuna og
tæmdi úr vínglasinu annars hug-
ar. Það var ekki fyrr en glasið var
tómt sem hún mundi eftir því að
hún hafði alls ekki ætlað sér að
drekka vín. Marc hallaði sér yfir
borðið og fyllti glasið hennar.
„Talaði pabbi þinn oft um
mömmu sína?“
„Einstaka sinnum. En ég var
bara ellefu ára þegar hann dó,
þannig að minningin um hann er
svolítið óljós, og amma dó áður
en ég fæddist. Ég vissi aldrei al-
mennilega hvers vegna hún flutti
til Englands eftir að stríðinu lauk
en ég hef grun um það að hún hafi
verið meðlimur í andspyrnu-
hreyfingunni meðan á stríðinu
stóð. Eftir að hún flutti til Eng-
lands vann hún fyrir þeim sem
túlkur. Pabbi talaði lítið um
reynslu hennar á stríðsárunum."
Marc hló svo skein f hvítar
tennurnar. „Það er dæmigert fyr-
ir Pierre. Hann var alltaf hljóðlát-
ur og dulur strákur. Hann líktist
pabba sínum. Vissir þú að afi
þinn, Jacques Dumont, féll á
fyrstu dögunum eftir innrás Þjóð-
verja árið 1940?“
„Ég veit að amma varð ekkja
fljótlega eftir að stríðið braust
út.“ Annie hafði lítið getað spurt
mömmu sína um föðurfjölskyld-
una. Mamma hennar kærði sig
ekki að tala um látinn eiginmann
sinn og alls ekki eftir að hún gift-
ist aftur. Annie komst snemma að
því að stjúpi hennar varð æfareið-
ur í hvert sinn sem minnst var á
pabba hennar og Annie var of
hrædd við hann til þess að taka
áhættuna.
Marc horði á hana eins og hann
læsi hugsanir hennar. „Afi þinn
gekk í herinn um leið og stríðið
braust út. Hann fór út dag
nokkurn án þess að segja ömmu
þinni hvert hann væri að fara og
kom svo heim og tilkynnti henni,
eins og ekkert væri, að hann væri
búinn að skrá sig í herinn. Hann
fór í stríðið en féll í bardaga
nokkrum mánuðum seinna án
þess að hún sæi hann aftur. Hún
stóð eins uppi með litla verslun,
sem þau höfðu rekið saman í
þorpinu, og soninn, Pierre, pabba
þinn, sem þá var fjögurra ára.“
Annie hafði aldrei heyrt þessa
sögu. Hún hlustaði af mikilli at-
hygli og efaðist ekki um að hann
segði satt og rétt frá. Það kom
heim og saman við það sem litla
sem hún vissi um ævi afa síns og
ömmu.
Marc drakk af víninu og horfði
í logann á kertunum sem stóðu á
borðinu á milli þeirra.
„Amma þín var ólík hinum
konunum í þorpinu. Amma
hennar var ensk og hún hafði
alist upp við það að tala ensku
jöfnum höndum. Hún fór í há-
skóla og lauk prófi í ensku áður
en hún gifti sig. Hjónabandið
hafði verið ákveðið þegar hún var
átján ára, foreldrar hennar völdu
mannsefnið. Foreldrar Jacques
Dumont og foreldrar hennar
voru góðir vinir. Satt að segja
voru þau skyld einhvers staðar
langt aftur í ættir. Annie hafði
þekkt hann allt sitt líf og þótti
mjög vænt um hann.“
Henni brá þegar hann sagði
nafnið Annie og leit snöggt á
hann, en hann virtist hafa gleymt
því að hún sat á móti honum.
Andiit hans var dreymið í daufri
birtu kertaljósanna, hann sat með
hönd undir kinn og hárið féll fram
á ennið.
„Hún var samt aldrei ástfang-
in af honum. Hún sagði mér einu
sinni að hann hefði heldur ekki
verið ástfanginn af henni, þau
hefðu einfaldlega samþykkt ráða-
hag foreldranna. Hún var tuttugu
og eins árs, hann var nokkrum
árum eldri. Hjónabandið var gott
vegna þess að þau voru vinir og
þótti vænt hvoru um annað. En
samband þeirra var frekar
óspennandi, það var engin ástríða
á milli þeirra, allt var mjög rólegt
og jarðbundið."
Annie var ekki viss um hvort
hún gæti hugsað sér að lifa í
þannig hjónabandi. Marc mætti
augum hennar og brosti eins og
hann vissi hvað hún væri að
hugsa.
„En hún tók það mjög nærri sér
þegar hann féll. Hún saknaði
hans sárlega, eins og hún hefði
saknað bróður síns. Hún sagði
mér einu sinni að hann hefði ver-
ið sinn besti vinur og hún hafði
orðið reið þegar hann féll. Það
var ástæða þess að hún ákvað að
ganga til liðs við andspyrnuhreyf-
inguna. Það hjálpaði henni til
þess að takast á við sorgina,
þannig gat hún fetað fótspor eig-
inmanns síns og hefnt sín á óvin-
inum íleiðinni. Andspyrnuhreyf-
ingin vann mjög þarft starf vegna
þess hvað Jura er nálægt sviss-
nesku og þýsku landamærunum."
„Það hlýtur að hafa verið
hættulegt,“ sagði Annie stundar-
hátt.
Marc brosti. „Svo sannarlega
var það hættulegt. Svæðið úði og
grúði af þýskum hermönnum.
Þjóðverjarnir vildu stjórna um-
ferðinni um landamærasvæðið,
þeir ætluðu sér ekki að láta neinn
komast upp með það að flýja til
Sviss."
„En fólki tókst samt að komast
yfir landamærin?“
„Félagar andspyrnuhreyfing-
arinnar þekktu hvern stokk og
stein í nágrenninu og rötuðu í
gegnum skógana. Þeir björguðu
lífi fólks sem varð að komast frá
Frakklandi, t.d. breskra flug-
manna sem höfðu brotlent flug-
vélum sínum á óvinasvæðunum.
Heimamenn komu þeim undan
til Sviss eftir krókaleiðum með
því að fylgja þeim á næturlagi yfir
fjöllin og í gegnum skógana.
Meðlimir andspyrnuhreyfingar-
innar hættu oft eigin lífi á þess-
um ferðalögum.“
Annie hlustaði heilluð á það
sem hann sagði. „ Var fjölskylda
þfn í andspyrnuhreyfingunni?"
Hann horfði á hana og það lék
kaldhæðnislegt bros um varir
hans. „Ég var einn þessara bresku
flugmanna, Annie.“
Vikan
47