Vikan - 19.12.1957, Blaðsíða 27

GARMURINN
HANN GISSUR

aissur: Ég held ég fái mér svolítinn blund með- Rasmína: Geturðu ekki tekið þér eitthvað þarf-
an Rasmína sefur. ara fyrir hendur, letinginn þinn. Vaknaðu undir
Gissur: En þú blundaðir Gissur: Rasmína verður álveg æf, ef ég legg mig á daginn, Gissur: Ég veit hvemig ég get leikið á þau bœðí.
sjálf, Rasmína. en þegar letinginn hann bróðir hennar gerir það, þá er öðru Ég œtla að fœra Bimma i sk&na mina.
Rasmína: Þú skalt ekki máli að gegna.
dirfast að hálda því fram.
Ég var bara að siappa af.
G-issur: Það er svosem ekki hœtta á að ég
veki þessa svefnpurku. Hann mundi ekki
vakna við jarðskjálfta.
Rasmína: Nú, já — og ég sem var búin Rasmína: Ég veit hvað iögreglan gerir við umrenning-
að gefa þessti kvikindi síðustu aðvörunina. ana, sem sofa á beklcjum í álmenningsgörðunum.
Ég skal svei mér kenna honum að sofa ekki
um hábjartan daginn.
Rasmína: Upp með þig, letinginn þinn'. Það skál eng-
inn komast upp með að sofa í þessu húsi um miðjan
daginn.
Bimmi: Æ, fóturinn á mér!
Rasmína: Bimmi, ert þetta þút Æ, fyrirgefðu
góði'. Ég hélt þetta vœri einhver annar.
Rasmína: Ég skil ekki hvernig stendur á
því að mér skjátlaðist svona.
Gissur: Það er þessum slöttólfi mátulegt
fyrir að ganga i skónum minum.
26
VIKAN
Halló krakkar!
Heims um ból...
Prestinum og kennaranum kom saman um aö hinn
fullkomni jólasálmur heföi ekki enn verið saminn
Kallinn stalst út í skóg að ná
sér í jólatré. Hann hélt að eng-
inn sæi til sín. En skógarverð-
irnir fylgdust raunar með ferð-
um hans. Getið þið fundið þá?
EF þú hefðir lifað fyrir 400 árum eða fyrr og
fárið til kirkju á jólunum, hefðirðu ekki
fengið að taka þátt í söngnum!
Það er að segja: þú hefðir því aðeins mátt
syngja ef þú hefðir verið prestur eða meðlimur
í einhverjum kórnum sem prestamir höfðu um
þessar mundir.
Það var Luther sem fyrst og fremst beitti sér
fyrir þvf, að breyting varð á þessu. Hann fœddist
í Þýzkalandi árið 1483.
Luther var mjög músíkalskur. Hann lék á
flautu og lútu og var gæddur ágætri söngrödd.
Mest söng hann um jólin. Þá fór hann í „söng-
för“ með vinum sínum til nágrannaþorpanna, og
þeir sungu jólasálma fyrir fólkið. Það sem þeim
áskotnaðist fyrir sönginn, gáfu þeir fátækum. ■
Seinna komst Luther að þeirri niðurstöðu, að
fólkið yrði að fá að „tala við guð með söng sin-
um.“ Fram að þeim tima höfðu menn fengið að
heyra lítið annað en latínu í kirkjum sinum, en
latínu skildu auðvitað sárafáir.
Þarna olli Luther byltingu. Fólkið fór að syngja
guði dýrð á sinu eigin máli, og frá Þýzkalandi
breiddist þessi siður út um alla Evrópu. Tuttugu
árum eftir að Luther lét til skarar skriða, var
búið að gefa út á annað hundrað sálmabókaút-
gáfur.
Nú þegar jólin nálgast, á maður líka bágt með
að trúa því, að sálmurinn, sem innan nokkurra
daga mun hljóma um allan heim — Heims um
ból — átti erfitt uppdráttar, þó að tónskáldið og
höfundur textans væru sannfærðir um, að þeim
hefði tekist að skapa nærri því fullkominn jöla-
sálm.
Austurrískur prestur að nafni Joseph Mohr
orti sálminn, og barnakennarinn í þorpinu, Franz
Griiber, samdi lagið, en það var orgelsmiður, sem
enginn veit nú hvað heitir, sem átti mestan þátt
í því, að sálmurinn varð eign allrar veraldar.
Þetta atvikaðist svona: i
Hátt uppi i austurrísku Ölpunum urðu prest-
urinn og orgelleikari hans ásáttir um, að mikið j
vantaði á, að hinn fullkomni jólasálmur hefði
enn verið saminn. Á aðfangadagskvöld árið 1818
sat presturinn í vinnustofu sinni og var eflaust
að hugsa um guðsþjónustuna sem fyrir höndum
var daginn eftir.
Þetta var yndisfagurt kvöld, kyrt og hljótt, og
það glampaði á snjóinn og fjallstindana í tungl-
skininu. Og í huga prestsins fengu þessi orð
vængi:
EITT af stærstu flugfélögum veraldar -— Pan
American — átti í ár þrjátíu ára afmæli.
Hér getur að líta fyi-stu vél þess og svo þá nýj-
ustu, sem nú er í smíðum. Þegar félagið var
stofnað, var lengd loftleiða þess 90 mílur; í ár
voru þær samtals 66,700 mílur. Árið 1928 flutti
Pan American 1200 farþega; síðastliðið ár var
tala farþeganna 2,592,000. Starfsmenn félagsins
voru í upphafi sjö talsins; nú eru þeir 22,000. Það
flaug við stofnun í einu landi; nú fljúga flug-
vélar þess til 82 landa. Fyrirtækið G. Helgason
& Melsted fer með umboð Pan American hér-
lendis.
Heims um ból
helg eru jól.
Signuð mœr
son guðs ól. ..
Versin urðu fjögur hjá séra Mohr, og þegar
hann var búinn að festa þau á pappirinn, hljóp
hann út og heim til barnakennarans og sá góði
maður settist umsvifalaust við orgelið og stóð
ekki upp fyrr en hann var búinn að semja þetta
undurfagra lag sem við öll kunnum.
Sálmurinn var sunginn í litlu þorpskirkjunni
daginn eftir, en eftir það mátti heita að hann
væri nærri því gleymdur.
Dag einn kom orgelsmiður til þorpsins til þess
að gera við kirkjuorgelið, og þegar viðgerðinni var
lokið, bað hann Grtiber kennara og organista að
leika eitthvað í tilraunaskyni. (iriiber lék Heims
um ból og orgelsmiðurinn bað hann að gefa sér
eintak. Þegar heim kom, kynnti hinn nafnlausi
orgelsmiður sálminn fyrir Strasser kvartetinum
svokallaða, sem frægur var í þá daga. Kvartetinn
byrjaði að syngja hann, og þar með var hafin
sigurför hans um gjörvallan heim.
VTKAN
27