Menntamál - 01.05.1953, Blaðsíða 4

46
MENNTAMÁL
Tekið var að rannsaka kennslubækur í sögu í þeim tilgangi
að samræma sjónarmiðin þjóða í milli um ýmis vanda-
mál og árekstra fyrri tíma. Nefnd starfaði á vegum Þjóða-
bandalagsins að framgangi þessa máls og sérnefndir í
ýmsum löndum.
Norrænu félögin létu sig þetta mál þegar frá öndverðu
miklu varða. Forystumönnum þeirra var ljóst, að jafn-
vel meðal hinna friðsömu þjóða Norðurlanda, var sögu-
kennslan enginn grannasættir.
Eftir allmiklar umræður um þessi mál var að því ráði
horfið 1983, að sérstök sögunefnd var skipuð í hverju Norð-
urlandanna um sig. Skyldi hún athuga allt það í kennslu-
bókum grannlandanna, er máli skipti fyrir hennar þjóð.
Af íslands hálfu voru í nefnd þessari Árni Pálsson
prófessor, Barði Guðmundsson þjóðskjalavörður og Svein-
björn Sigurjónsson. Við athugun kom í ljós, að sögu-
kennslubækur á Norðurlöndum gátu íslands yfirleitt lítið
nema hinar norsku. Beindist því gagnrýni af íslands hálfu,
sem Barði Guðmundsson gerði grein fyrir í allýtarlegri
ritgerð, einkum að norsku kennslubókunum. Niðurstöður
allra sögunefndanna voru gefnar út í Helsingfors 1937 í
ritinu Nordens laroböclcer i historia. Er þar að finna marg-
háttaðan fróðleik um ýmislegt, er á milli ber í norrænni
sögu, gagnrýni og mótgagnrýni.
Norrænu félögin létu þó hér ekki staðar numið. Ljóst
var, að margt það, sem á milli ber í norrænni sögu, var
flóknara en svo, að því yrðu gerð skil í stuttri gagnrýni
nokkurra kennslubóka. Var því að því horfið að gefa út á
vegum félaganna rit, er nefnist Omstridda spörgsmdl i
Nordens historia. Færustu sérfræðingar taka þar ýmis
vandamál norrænnar sögu til ýtarlegrar meðferðar. Tvö
bindi þessa rits eru þegar komin út, hið fyrra 1940, hið
síðara 1950. Efni þeirra snertir ekki ísland beint. I síð-
ara bindinu eru t. d. rædd þessi efni: Vopnaviðskipti Norð-
urlanda á árunum 1521—1814, Svíþjóð og Finnland á mið-