Menntamál - 01.04.1970, Síða 40

vænta að í námsskrám og kennslubókum fram-
tíðarinnar verði þetta sjónarmið ráðandi. Þó má
benda á nokkur atriði til frekari skýringar. Þær
athuganir sem gerðar eru á mismunandi eigin-
leikum, máli, stíl og merkingu þess lesefnis sem
notað er í móðurmálskennslunni, þarf að tengja
æfingum og verkefnum sem nemendur fá í þeim
tilgangi að auðga og bæta málnotkun þeirra
sjálfra. Lesefnið má ekki einskorða við skáldskap,
lieldur þarf líka að fjalla um margvíslegt fræðslu-
efni, fréttir, auglýsingar og skemmtiefni eins og
það birtist í öllum fjölmiðlunartækjum og skóla-
blöðum, sendibréf af ýmsu tæi, dægurlagatexta
o. m. fl. Að sjálfsögðu verður að fjalla um les-
efnið á ólíka vegu eftir því hvað um er að ræða,
en alltaf má auka skilning nemenda á eðli og
eiginleikum mismunandi texta með því að fá
þeim verkefni sem tengd eru lestrinum, setja þá
i stöðu höfundanna. Það verkefni að lýsa atburð-
um frá ólíkum sjónarhornum skýrir t. d. eðli
hlutlausrar eða hlutdrægrar málnotkunar betur en
langar útlistanir og dýpkar skilning á mismun-
andi frásögnum dagblaða af söinu atburðum,
opnar nokkra sýn inn í eðli áróðurs. Athugun á
notkun sagnorða í vel ritaðri frásögn og það
verkefni að umrita frásögn jiar sem notuð eru
slitin og fábrotin sagnorð, getur vakið skilning á
gildi jiess að velja hnitmiðuð orð sem hæfa
tilganginum, gildi orðavals yfirleitt. Ef athugun
h'kinga helzt að einhverju leyti í hendur við Jxið
verkefni að velja sjálfur líkingar við hæfi um
liluti og fyrirbæri, skýrir jiað eðli og möguleika
Jjess stílbrigðis betur en langar ræður.
Lengi mætti tína dæmi frá ýmsum stigum í
náminu til að skýra gagnkvæman stuöning og
nánari samfléttun allra þátta móðurmálskennsl-
unnar. Hér verður jró staðar numið, en jress í
stað vakin athygli á tveimur nýlegum kennslu-
bókum sem skýra betur en langt mál ýmsa mögu-
leika á slíkri kennslu. Átt er við bækurnar Mál
og málnotkun eftir Baldur Ragnarsson, sem ætl-
uð er 3. og 4. bekk gagnfræðaskóla og Móðurmál
eftir Ársæl Sigurðsson, sem ætluð er 10 og II ára
bekkjum bamaskóla. Fullyrða má að þessar bæk-
ur séu merk brautryðjendaverk hvor á sínu sviði
og hljóta að verða kennurum hvatning til að
MENNTAMÁL
78
endurskoða vinnubrögð og alla stöðu íslenzku-
kennslunnar. Núgildandi Drög að námsskrá fyrir
samrœmt gagnfrœðapróf og Bráðabirgðanámsskrá
fyrir framhaldsdcildir gagnfrœðaskóla skýra einn-
ig nánar ýmis jnau atriði sem hér hefur verið
drepið á og brjóta upp á merkum nýmælum.
Enda Joótt þessi grein sé ágripskennd, getur
lnin vonandi vakið umlnigsun og frekari umræð-
ur um þau vandamál sem fjallað var um. Samn-
ing nýrrar námsskrár fyrir skyldustigið í íslenzku
sem lieild er orðin brýnt úrlausnarefni. Þó er
enn brýnna að hafizt verði handa um samningu
nýrra kennslugagna, jní að fagurlega orðaðar
námsskrár með ábendingum um kennslu og
kennsluaðferðir án gagna til að styðjast við eru
haldlitlar til lengdar. Skorti fjármagn til fram-
kvæmda skal að lokum bent á þá leið að fella nið-
ur eina málfræðikennslustund í 1. bekk gagn-
fræðastigs um land allt. Við j:>að sparast a.m.k.
ein milljón króna á ári sem væri áreiðanlega bet-
ur varið til samningar og prófunar á nýjum
kennslugögnum en framhalds á jjeim grundvelli
sem nú er byggt á.