Bjarmi - 01.10.1998, Síða 30

Farrah Fawcett leikur eiginkonu Sonnys.
áfram við að segja sögu hans og draga
fram mótsagnirnar í lífi hans og tekst
það vel. Framkoma Sonnys, ákafur
predikunarstíll hans, kraftur og at-
hafnasemi, kænska hans og sannfær-
ingarkraftur í samskiptum við fólk
ásamt skapbrestum hans leiðir allt í ljós
mótsagnimar í lífi hans. Það sem hann
kann er að predika og predikunin hefur
fært honum velgengni á millistéttarvísu
en sú velgengni hefur einnig í för með
sér óvild, öfund og ringulreið sem hann
ræður loks ekki við.
Þverstæðan
Athyglin beinist þannig næsta óskipt að
þessum sérstæða og þverstæðufulla
predikara sem er í senn breyskur og
bænheitur, ákafur og veikgeðja. Hann
trúir staðfastlega á Jesú Krist sem frels-
ara og treystir orðum Biblíunnar og
handleiðslu Guðs. Hann telur sig kall-
aðan af Guði til að boða fagnaðarerindið
um fyrirgefningu syndanna og er knú-
inn áfram af þeirri trú. Um leið ræður
hann ekki við ástríður sínar og skap.
Hann horfir með girndarhug til annarra
kvenna en eiginkonu sinnar og beitir
hana ofbeldi þannig að á endanum gefst
hún upp. Hann lætur afbrýðisemi og
áfengi ná tökum á sér, missir stjórn á
skapi sínu og slær mann til óbóta. Og
það virðist ekki hvarfla að honum að
gefa sig fram þegar hann áttar sig á því
að hann hefur framið morð. I staðinn er
haldið áfram að predika í trausti til guð-
legrar handleiðslu.
Myndin vekur því margar spurningar
án þess að svara þeim beinlínis. Sú
spurning hlýtur t.d. að vakna hvort
maður á borð við Sonny geti litið á sig
sem verkfæri Guðs. Er hann ekki bara
rekinn áfram af eigin ákefð og athafna-
semi sem illu heilli beinist í trúarlegan
farveg? Er köllun hans sönn eða ein-
skær blekking? Er hann heilagur eða
siðblindur? Er hann útsmoginn loddari
sem getur snúið fólki um fingur sér með
sannfæringarkraftinum einum eða er
hann einlægur þjónn Guðs? Áhorfend-
um er látið eftir að glíma við slíkar
spurningar og það er vissulega styrkur
myndarinnar að svo skuli vera. Annars.
hefði hún fljótt fallið í þá gryfju að fella
dóma yfir söguhetjunni.
Við getum ennfremur spurt hvað Ro-
bert Duvall er að reyna að segja með
mynd sinni um postulann. Er hann að
draga upp enn eina myndina af hræsn-
isfullum og spilltum predikara eða er
hann að sýna fram á að breyskur mað-
ur geti þrátt fyrir allt komið góðu til
leiðar með því að boða fagnaðarerindið?
Er trúin á Guð aðeins þægileg hjástoð á
tiltölulega sléttri braut velgengninnar
eða er hún sönn huggun þeirra sem
raunverulega þarfnast hennar? Er hún
nánast eins og fíkn eða er hún lifandi
sannfæring?
í áðurnefndu viðtali við The Journal
of Religion and Film segir Duvall að trú-
að fólk kunni að spyrja hvers vegna
hann hafi gert kvikmynd um evangel-
ískan predikara sem dragi öðru fremur
upp mynd af breyskleika hans. Hann
svarar því til að annað hvort verðum við
að viðurkenna veikleika fólks eða við
neyðumst til að rífa allmargar síður úr
Biblíunni. Síðan bendir hann á Davíð
konung til samanburðar sem sendi
mann út í opinn dauðann svo hann
gæti komist upp með að sofa hjá kon-
unni hans. Að mati Duvalls er Sonny
ekki vondur maður. Hann sé í raun
ósköp venjulegur og góður maður en
hann gerir hins vegar slæma hluti.
Hann treystir jafnframt á það sem hann
trúir á þótt honum verði illa á í mess-
unni. Og þrátt fyrir allt viti hann að
hann þarfnast iðrunar og fyrirgefningar
og geri sér grein fyrir að hann verði fyrr
eða síðar að taka afleiðingum gjörða
sinna.
Kaldhæðni?
Það er rétt að Sonny er ekki vondur
maður eins og honum er lýst í mynd-
inni. Hann fór t.d. ekki á hornabolta-
völlinn með þeim ásetningi að fremja
morð þótt áfengi og afbrýðisemi hafi
leitt hann til þess. Það kaldhæðnislega
við persónu Sonnys er ef til vill það að
hann er, þegar öllu er á botninn hvolft,
þessi venjulegi náungi sem við sjáum
dálítið af í okkur sjálfum, maður sem
vill vel þótt hann geri ýmislegt slæmt.
„Hið góða sem ég vil, gjöri ég ekki, en
hið vonda, sem ég vil ekki, það gjöri ég“
segir Páll postuli í Rómverjabréfinu
(7:19). Þau orð geta átt við Sonny alveg
eins og okkur hin sem afvegaleiðumst
iðulega vegna skammsýni og dóm-
greindarleysis. Saga einstaklinga og
þjóða er full af mistökum og sú saga
sem Duvall segir í myndinni The
Apostle er einfaldlega dæmi um slíka
sögu.
Á hinn bóginn getum við spurt hvort
það beri ekki vott um hræsni að maður
sem fremur þau glöp sem Sonny gerir
skuli halda áfram að predika fagnaðar-
erindið eins og ekkert hafi í skorist í
stað þess að horfast í augu við afleiðing-
ar gjörða sinna. En við sitjum þá uppi
með þá spurningu einnig hvort við
séum þar með tilbúin til að kasta fyrsta
steininum.