Bjarmi - 01.03.1999, Blaðsíða 29

Okkar aðstæður eru að því leyti til
aðrar að kristnin á sér langa sögu í
landinu og hefur mótað þjóðfélag okkar
um aldir og kirkjan er rótgróin. Samt
virðist þróunin í þjóðfélaginu okkar vera
í áttina til þess sem var raunveruleikinn
í Korintu á dögum Páls. Vaxandi trúar-
bragðablanda er staðreynd og siðferðis-
leg upplausn blasir víða við. Þetta
þrengir sér jafnframt inn í samfélag trú-
aðra. Við getum því ekki skýlt okkur á
bak við slæmt ástand í Korintu eða
hrósað okkur af því hve gott það er hjá
okkur. Við ættum frekar að horfa í eigin
barm en að bera okkur saman við Kor-
intumenn eða einhverja aðra sem við
teljum hagstætt að bera okkur saman
við. Áminningar Páls í Korintubréfinu
eru ekki bara gamlar og úreltar eða ætl-
aðar einhverjum öðrum, þær eiga við
enn þann dag í dag og grundvöllurinn
sem Páll vísar til er sá sami
Hreingerningar
Hvatning Páls í textanum sem hér er til
hugleiðingar mótast af árstímanum sem
bréfið er skrifað á. „Ekki hafið þér
ástæðu til að stæra yður! Vitið þér ekki,
að lítið súrdeig sýrir allt deigið. Hreinsið
burt gamla súrdeigið, til þess að þér
séuð nýtt deig“ (5:6-7). Páll hefur í huga
páskahátíð gyðinga og hátíð hinna
ósýrðu brauða sem kom í beinu fram-
haldi af henni. Ósýrð brauð, sem ísra-
elsmenn kölluðu massot, táknuðu nýja
byrjun. Grundvöllurinn eða forsendan
er frelsunin í Egyptaland (2. Mós. 12).
Páskafórnin og blóðið á dyrastöfunum
gerði það að verkum að engill dauðans
gekk framhjá húsum ísraelsmanna þeg-
ar tíunda plágan gekk yfir Egyptaland. I
framhaldi af því leiddi Guð þjóðina úr
ánauðinni þar að Sínaífjalli þar sem
sáttmálinn var gerður.
Til minningar um þessa frelsun héldu
ísraelsmenn páskahátíð og gyðingar
halda þá hátíð enn þann dag í dag. í
framhaldi af páskadegi er sjö daga hátíð,
hátíð hinna ósýrðu brauða. Þá daga
máttu ísraelsmenn ekki borða sýrt
brauð og súrdeig mátti ekki finnast í
húsum þeirra. Trúræknir gyðingar gæta
þess enn þann dag í dag. Þeir hreinsa
burt allt sýrt deig eða brauð úr húsum
sínum og neyta í staðinn ósýrðra brauða.
Þeir nota jafnvel sérstök eldhús- og mat-
aráhöld á páskum og hátíð ósýrðra
brauða. Þetta er ekki hugsað sem vor-
hreingerning heldur sem tákn um trúar-
lega hreinsun. Hinu gamla, ósýrða
brauði er fleygt og byrjað upp á nýtt með
nýjum og ósýrðum brauðum. Forsendan
er frelsunin undan dauðanum og
ánauðinni í Egyptalandi. Afleiðingin er
nýtt líf frjálsrar þjóðar í samfélagi við
Guð sinn og þjónustu við hann. Á pásk-
um verður sú frelsun raunveruleg í huga
Gyðinga kynslóð eftir kynslóð og á
grundvelli hennar er byrjað upp á nýtt
allt fram til þess dags er Messías kemur.
Páll byggir hvatningu sína á þessu.
Páskarnir eru ofarlega í huga hans,
páskar með nýju innihaldi: „Hreinsið
burt gamla súrdeigið, til þess að þér
séuð nýtt deig enda eruð þér ósýrðir. Því
að páskalambi voru er slátrað, sem er
Kristur'1 (5:7). Hreinsunin þarf enn að
eiga sér stað. Forsendurnar eru hins
vegar nýjar, grundvöllurinn er annar.
Gyðingar fórnfærðu páskalambinu ár
eftir ár á meðan musterið stóð í Jer-
úsalem. Enn minna þeir sig á þá fórn í
páskamáltíðinni. Okkar páskalambi
hefur hins vegar verið slátrað í eitt
skipti fyrir öll. Jesús Kristur gaf líf sitt
til að frelsa okkur undan ánauð syndar-
innar og dauðans. „Sjá Guðs lamb, sem
ber synd heimsins" (Jóh. 1:29), sagði
Jóhannes skírari þegar hann benti fylg-
ismönnum sínum á Jesú. Pétur postuli
talar einnig um hið sama í fyrra bréfi
sínu: „Þér vitið, að þér voruð eigi leystir
með hverfulum hlutum, silfri eða gulli,
frá fánýtri hegðun yðar, er þér höfðuð
að erfðum tekið frá feðrum yðar, heldur
með blóði hins lýtalausa og óflekkaða
lambs, með dýrmætu blóði Krists" (1.
Pét. 1:18-19).
Þetta er grundvöllurinn sem við byggj-
um á: „Annan grundvöll getur enginn
lagt en þann, sem lagður er, sem er
Jesús Kristur" (1. Kor. 3:11). Þetta er
forsenda hreinsunarinnar: „Blóð Jesú,
sonar hans (Guðs), hreinsar oss af allri
synd“ (1. Jóh. 1:7). Þetta er líka forsenda
nýrrar byrjunar og nýrrar breytni: „Hve
miklu fremur mun þá blóð Krists
hreinsa samvisku vora frá dauðum verk-
um, til að þjóna Guði lifanda, þar sem
Kristur bar fram sjálfan sig sem lýta-
lausa fórn fyrir Guði“ (Hebr. 9:14). Þess
vegna snýst hvatning Páls postula um
hreinsun og um nýja byrjun og breytni á
grundvelli þess sem Jesús gerði: „Höld-
um því hátið, ekki með gömlu súrdeigi
né með súrdeigi illsku og vonsku, heldur
með ósýrðum brauðum hreinleikans og
sannleikans" (1. Kor. 5:8). Rétt eins og
Gyðingar útrýmdu sýrðu brauði úr hús-
um sínum á páskum og notuðu aðeins
ósýrt brauð eigum við að útrýma hinu
illa úr lífi okkar og fylla það hreinleika
og sannleika.
Lúther sagði eitt sinn í predikun um
þetta: „í trúnni tekur kristinn maður á
móti hreinleika Krists og vegna hans er
hann kallaður hreinn og hann byrjar
einnig verða hreinn í raun og sannleika.
Því fyrir trúna er honum gefinn heilagur
andi og hann verkar í honum þannig að
hann stendur í gegn syndinni." M.ö.o. í
trúnni á Krist erum við hrein vegna fyr-
irgefningar syndanna. Við erum ósýrð
eins og Páll talar um (1. Kor. 5:7). Jesús
sagði það sama við lærisveina sína: „Þér
eruð þegar hreinir vegna orðsins, sem
ég hef talað til yðar" (Jóh. 15:3). En um
leið og hann segir þetta talar hann um
að faðirinn hreinsi þá til þess að þeir
beri meiri ávöxt. Þrátt fyrir frelsunina,
þrátt fyrir hreinsunina og fyrirgefningu
syndanna þurfum við sífellt að kljást við
synd og hrösun meðan við lifum hér í
heimi. Þess vegna þarf hreinsunin sífellt
að eiga sér stað. Þess vegna þurfum við
stöðugt að fá að byrja upp á nýtt.
Tökum því til
Vissulega getum við borið okkur saman
við Korintumenn og jafnvel ýmsa sem í
kringum okkur eru. Við gætum jafnvel
komist að þeirri niðurstöðu að þetta sé
nú alls ekki svo slæmt hjá okkur og síð-
an farið að stæra okkur af því. En þá
segir orð Guðs við okkur: „Ef vér segj-
um: Vér höfum ekki synd, þá svíkjum
vér sjálfa oss og sannleikurinn er ekki í
oss“ (1. Jóh. 1:8). Orð Páls eiga þá
einnig beint erindi til okkar: „Ekki hafið
þér ástæðu til að stæra yður! Vitið þér
ekki, að lítið súrdeig sýrir allt deigið?"
(5:6) Ef syndin fær að ríkja í lífi okkar,
jafnvel þótt við höldum því fram að í litl-
um mæli sé, þá er þetta raunveruleik-
inn: Lítið súrdeig sýrir allt deigið. Það
bæði eyðleggur, spillir og deyðir og hef-
ur áhrif á líf okkar og þeirra sem í
kringum okkur eru.