Heima er bezt - 01.08.1951, Page 21

Nr. 6
Heima er bezt
181
liergmu til vonar og vara, ef á
hjálp þyrfti að haida, sem þó
ekki kom til. Hafði henni liðið
hið bezta og sofið vel um nótt-
ina. Var hún komin á fætur kl.
9 og taldi sig stálhrausta og al-
búna til að halda ferðinni
áfram.
Eftir að hún var búin að borða
var því lagt af stað með hana
þennan nýja áfanga út að Þing-
völlum, ríðandi á fullorðnum
reiðhesti, sem ég átti, stilltum
og þýðum. Að vísu var hrepp-
stjórinn í Þingvallahreppi þá
Jónas Halldórsson í Hrauntúni,
en þangað var vondur krókur,
svo að ég afréð að fara með
hana til oddvitans, séra Jóns
Thorsteinsens á Þingvöllum,
sem brá fljótt við sem aðrir og
fékk Sigmund Sveinsson í Val-
höll veitingastjóra, sem átti
góðan hestvagn, til að fara með
hana til höfuðstaðarins, og
gekk það víst allt vel og greið-
lega.
Hefði nú mátt búast við, að
dagleiðin væri orðin nógu löng,
73 km., en ekki var það nú samt
talið, því einnig borgarstjóri brá
skjótt við og lét fara með hana
í vagni, að ég heyrði, til Hafn-
arfjarðar, og þar endaði þetta
ferðalag í svip, því þessa nótt í
Hafnarfirði átti hún barnið.
Var hún þá búin að ferðast alla
þessa óraleið austan frá Garðs-
auka út í Biskupstungur og það-
an til Hafnarfjarðar á 3 dögum.
Átti aðeins eftir eina dagleið
með sama hraða suður í Hafnir.
Eftir gömlu ólögunum hefði nú
Hafnarfjarðarbær orðið að sjá
fyrir þessu blessaða barni eftir
16 ára aldur, hefði það þurft
hjálpar með, fyrir það, að Hafn-
firðingar skutu skjólshúsi yfir
móður þess örþreytta, og sjá all-
ir vitið í þessum lögum. En
svona var einmitt sveitfesti
Önnu til komin í Hafnahreppi,
sem nú varð að taka við afleið-
ingunum af því, að einhver góð-
ur maður hafði skotið skjólshúsi
yfir móður hennar í sömu kring-
umstæðum, sem, eins og fyrr er
sagt, átti öll eða flest börn sín,
6 eða 7, á ferðalagi hingað og
þangað um landið.
Anna var ung, dugleg og afar
hraust og hörð, af því hefur það
sjálfsagt stafað, að hún fer ekki
úr kaupavinnunni fyrr en kom-
ið er fram yfir meðgöngutím-
ann. Og sennilega hefir hún lít-
ið hlakkað til að leggja upp í
þetta ferðalag, og þarf bað
varla neinn að furða. Einnig
hefur hún sjálfsagt talið víst, að
hún ætti að flytjast út í Bisk-
upstungur, þar sem hún hafði
alizt upp, ætti þar enn sveit. Þá
var sími ekki kominn um land-
ið eins og nú og því erfitt um að
leita upplýsinga. Þó þykir mér
hálf ólíklegt, að hún hafi ekki
vitað, hvar hún var fædd. Og
hefði hún getað sagt til þess, var
illverjandi að vera að láta hana
flækjast alla þessa löngu leið, í
stað þess að flytja hana stytztu
og beinustu leið frá Hvolhreppi
til Hafnahrepps. Nú, en hún var
nú bara þurfamanneskja og það
var ekki alltaf litið upp til
þeirra.
Ekki dettur mér í hug að fella
neinn dóm á þá, sem urðu að
vera viðriðnir þennan mjög svo
leiðinlega flutning hreppstjór-
anna, enda hyggi ég þá nærri
sjálfum mér, því við áttum ekki
annars kost en að hlýða þess-
um bandvitlausu lögum. Við
vissum vel, hvernig okkur yrði
þakkað það af sveitungum okk-
ar, ef við gerðum ekki skyldu
okkar í þessu efni. Að allt fór
vel og slysalaust í þetta sinn var
fyrst og fremst dugnaði og
kjarki Önnu sjálfrar að þakka
og svo því, að allir, sem fluttu
hana, munu hafa gert sitt bezta
til að láta henni líða svo vel sem
hægt var á ferðalaginu, bæði
hvað aðhlynningu og hesta
snerti. Því þrátt fyrir vitlaus lög,
sem þessi, voru og eru hrepp-
stjórarnir þó með mannlegar til-
finningar, að minnsta kosti
stundum.
Stuttu eftir þetta var þetta
illræmda lagaákvæði með
hreppstjóraflutning og ávísun á
fæðingarsveit numið úr lögum,
og máttu þau illræmdu lög fara
fjandans til, og er vonandi, að
þau ákvæði komi aldrei aftur.
Að minnsta kosti skil ég ekki í
því, að hreppstjórar sjái eftir
þeim.
Það er sagt, að ekkert sé svo
ljótt í skáldsögu, að ekki finnist
Lýsing X. Marmiers á
útsýninu frá Reykjavík
Það er Marmier, sem fyrstur
ferðabókarhöfunda hefur tekið
fram útsýnis- og sólsetursfeg-
urðjna við Reykjavík, og fer
hann þar um þessum skáldlegu
orðum:
„Þótt ísland nærri alstaðar
beri á sér auðnarbrag, þá er
það oft, að það birtist í mikil-
fenglegri og háleitlegri prýði.
Oft hef ég staðið við útsjónar-
ljótara í lífinu sjálfu. Mér þætti
ekki ósennilegt, að skáldsaga
hefði endað á því að láta ein-
hvern hreppstjórann taka við
blessuðu barninu úti í guðs
grænni náttúrunni einrveds-
staðar á milli bæja. En það hefði
þá líka mátt virðast ekki ó-
sennilegt, að það gæti hafa
komið fyrir.
Þótt þessi saga sé eins og hún
er, þá endaði hún vel að lokum.
En það eru aðrar sögur af með-
ferð á fátæklingum frá öllum
tímum allt fram á vora daga,
sem eru miklu átakanlegri og
hafa endað stórum ver, það er
mér kunnugt um, þótt ekki verði
fleiri sagðar að sinni. En nú eru
þessar hörmungasögur vonandi
á enda og heyra vonandi aðeins
til fortíðinni. Tryggingalöggjöf-
in nýja markar þar nýtt tíma-
bil. Það er sú lang mannúðleg-
asta löggjöf, sem samin hefur
verið til þessa gagnvart öllu fá-
tæku fólki og olnbogabörnum
þessa lands. Nú fær hver að
kjósa sér stað þar sem hann vill
helzt vera, í stað þess að þetta
útslitna fólk af striti og stríði,
oft fyrir engin laun, var að lok-
um oft slitið frá góðum heimil-
um og sett til þeirra, sem lægsta
meðgjöf vildu taka það fyrir,
boðið niður eins og boðið var
upp á uppboðum.
Hafi þeir heila þökk, sem
höfðu drenglund og manndóm
til að koma þessum lögum á og
strika út stærsta smánarblett-
inn af þjóðinni: að fara með fá-
tækt og heilsulaust fólk ver en
skynlausar skepnur.
Böðvar Magnússon.