Heima er bezt - 01.12.1977, Síða 5

„Ég gleymi honum áreiðanlega aldrei,“ segir
Rannveig. „Hvernig ætti ég að geta það? Nú er hann
eina bamið mitt í þessum heimi.“
Þá segir gamla konan: „Viltu nú ekki Veiga mín
spila fáein lög á grammófóninn? Ég ætla að vita
hvort ég sofna ekki út frá því.“
„Jú, það skal ég gera,“ segir Rannveig, „þó það
veki upp minningarnar þá er það bara gott.“ Hún
gengur fram í stofuna, sest hjá grammófóninum og
leitar í stórum bunka af plötum sem þar eru í kassa.
„í heiðardalnum er heimbyggð mín----
hljómar um stofuna og svefnherbergið. Og Rann-
veig sér fyrir sér æskudalinn sinn og minningar svífa
fyrir hugarsjónum. Hún var alin upp á heldur af-
skekktum bæ sem hét Dalshraun, yngst af sex syst-
kinum. Pabbi hennar dó, þegar hún var tólf ára.
Mamma hennar bjó áfram með börnunum. Hún var
náttúrubam, elskaði dýrin og blómin og fjöllin og
ána. Fagnaði vorinu og farfuglunum, undi sér hvergi
eins vel og við heyvinnu á sumrin í góðri tíð, tíndi ber
á haustin og dáðist að marglitum skrúða fjallanna. Á
vetumar skemmti hún sér á skíðum og skautum og
bjó til snjókerlingar og vonaði eftir hláku.
„Ósköp er heitt og mollulegt inni,“ segir hún og
opnar glugga.
Söngurinn berst að eyrum göngumannsins, sem
stendur nú kyr og hlustar.
„Um sumardag er sólin skín
og suðar vorkátt fossaval“ —
hljómar nú frá fóninum. Já hún man sólbjartan
sumardag, þá var skemmtisamkoma í litla sam-
komuhúsinu í dalnum heima. Nokkrir ungir menn
sungu undir stjóm kirkjuorganistans. Einn söng best
og var fallegastur, bláeygður með glóbjart hrokkið
hár. Hann hét Eiríkur, og var kaupamaður á bæ
einum í dalnum. Þá sá hún hann í fyrsta sinn. Þau
dönsuðu oft saman og henni fannst ósköp gaman.
Þau skemmtu sér með öðrum unglingum oft um
sumarið og ástin festi rætur í hjörtum þeirra. Um
veturinn var hún í vist í næsta kauptúni, Eiríkur átti
heima þar og stundaði sjó. Um vorið giftu þau sig og
keyptu lítið hús utarlega í kauptúninu, þar bjuggu
þau um sig, sæl eins og fuglamir sem byggja sér
hreiður á vorin. Þá var hún nítján ára, hann tuttugu og
eins. Það eina sem skyggði á ánægju hennar var það
að Eiríki þótti of gott í staupinu, en hann stillti
drykkjuskap sínum mjög í hóf eftir að þau trúlofuð-
ust. Þau eignuðust son á fyrsta búskaparári og sól-
skin og sæla ríkti í litla húsinu.
„Þú bláfjallageimur með heiðjökla hring,
um hásumar flý ég þér að hjarta---“
glymur í fóninum.
Seint um sumarið, þegar drengurinn var á fyrsta
árinu fór hún með hann heim til mömmu sinnar og
ætlaði að dvelja þar smátíma. „Margt fer öðruvísi en
ætlað er“. Þegar hún hafði dvalið hálfan mánuð á
bernskuheimilinu kom presturinn og tilkynnti henni
lát Eiríks. Henni var sagt að hann hefði orðið bráð-
kvaddur, en seinna vissi hún að dánarorsökin var
önnur: Hann hafði slegist í hóp kátra kunningja og
drukkið ólyfjan sem varð honum að bana.
,„Og þá skall á náttmyrkrið, þögult sem hel
og þungt eins og sorgin.“
ómar í huga hennar. Litli drengurinn var skírður hjá
kistu föður síns og nefndur Eiríkur. Hún var með
hann um veturinn heima í Dalshrauni. Um vorið
giftist bróðir hennar og fór að búa þar, en mamma
hennar fór með henni út í kaupstað og settist að hjá
henni í litla húsinu, hún ætlaði að passa Eirík þegar
mamma hans væri að vinna — og gerði það. Rann-
veig vann í fiski um sumarið. Eiríkur heitinn hafði
átt lítið orgel og grammófón. Orgelið stóð óhreyft
mörg ár eftir dauða hans, en það var stundum spilað
á grammófóninn og þá kom í ljós að litli kúturinn
hafði svo gaman af því, að það var spilað á hverjum
degi, stundum hálfu dagana. Halldóra amma sat
með Eirík og spilaði og spilaði, þegar mamma hans
var að vinna.
„Ríðum, ríðum og rekum yfir sandinn----“
var uppáhaldslagið hans, hann kunni það löngu áð-
ur en hann var tveggja ára.
Rannveig fór í vist til Einars Jóelssonar kaup-
manns. Hann var miðaldra ekkjumaður, barnlaus og
vel efnaður. Hún vann þar á daginn, en var heima á
kvöldin og næturnar. En svo fór Einar kaupmaður
að færa sig upp á skaftið, hann vildi hafa Rannveigu
á nóttunni líka og kom nú að máli við hana að verða
konan sín. Hún ráðfærði sig við móður sína og hún
vildi endilega að hún yrði kaupmannsfrú. Aumingja
gamla konan, hún var orðin leið á því að rogga ein
heima með bamið alla daga og prjóna og spila á
grammófón. Og svo giftust þau Rannveig og Einar
og Halldóra og Eiríkur fluttu með henni í kaup-
mannshúsið. Eiríkur varð kjörsonur Einars, hann
vildi ala hann upp í þeirri trú að hann væri raun-
verulega faðir hans. Móðir hans samþykkti það og
tók þagnarloforð af ömmunni. Litla húsið var selt og
andvirðið varð séreign Rannveigar. Þegar drengur-
inn var á fjórða ári, flutti fjölskyldan til Laufeyrar og
í þetta hús sem þær mæðgur bjuggu nú í. Einar rak
þar mikla verslun og enginn vissi annað en Eiríkur
væri sonur hans. Og hann var honum eins og besti
faðir, gaf honum dýrindisgjafir, keypti handa hon-
um nýjan grammófón, þegar sá gamli varð ónýtur,
lét hann byrja að læra orgelspil þegar hann var sex
Heima er bezt 389