Heima er bezt - 01.09.1997, Page 25

Bergþóra Pálsdóttir:
Þættir úr lífi
Einars Sigurðssonar,
verkamanns á Eskifirði
Fæddum að Hálsi í Geithellnahreppi 7. júlí 1885.
egar ég var tveggja ára
gamall man ég fyrst eftir
mér,“ segir Einar Sig-
urðsson og brosir sínu góðlátlega en
jafnframt glettna brosi.
„Við vorum þá úti að leika okkur,
börnin á Hálsi í Geithellnahreppi,
þar sem ég er fæddur. Man ég að við
hlupum öll í spretti með ærslum og
atgangi heim til bæjar, en vegna þess
að ég var yngstur, urðu hin börnin á
undan mér inn göngin og upp stiga
sem lá upp á baðstofuloftið. Sneru
þau sér þá við á pallskörinni til að
horfa til mín, og eitthvert þeirra henti
í mig klút eða tusku, sem lagðist yfir
höfuðið á mér, svo að ég sá ekki neitt
í augnablikinu.
Þótt einkennilegt megi virðast,
varð mér svo mikið um þennan
hrekk, þó lítill væri, að ég mun ekki
gleyma honum á meðan ég lifi.
Eitt besta veganestið sem ég hlaut í
föðurhúsum, var það að ég lærði
snemma að vinna. Ólst ég þó upp við
margt gott og mikið eftirlæti. Fyrir
mig bar ekkert, sem í frásögur er
færandi eða í letur má færa, fyrr en
ég var fjórtán ára gamall. Þá bjuggu
foreldrar mínir að Kambseli í Geit-
hellnahreppi, afdalajörð, með okkur
þrjú systkinin og eina fósturdóttur.
Fóru þau þá í kynnisför um haustið
út í sveitina að morgni til og komu
heim aftur um kvöldið. Báðu þau
mig að hirða um hey, sem var nokk-
uð frá bænum og voru hin börnin
með mér. Meðan ég var að snúa í
heyinu fóru þau á berjamó.
Það hagaði þá svo til þar í sveit, að
geldneyti hreppsins voru höfð þarna
á afrétti. Myndi það ekki hafa þótt
fullnægjandi girðing nú, sem þau
voru höfð í. Var það grjótgarður, á að
giska mjaðmar hár. Höfðu nautin nú
gert sér lítið fyrir og rutt hlið á garð-
inn og komist þannig út.
Þegar ég var búinn að snúa heyinu,
fór ég að horfa á eftir hinum börnun-
um. Sá ég þá nautin koma hlaupandi
á svo kölluðum Eyrum, þar skammt
frá, með orgum og illum látum.
Skaut mér þá mjög skelk í bringu
vegna minna yngri systkina. Kallaði
ég til barnanna, sem voru þar
skammt frá mér og sagði þeim að
hlaupa sem fljótast heim. Tók ég
yngsta barnið, sem var ekki nema sjö
ára gamalt og átti eðlilega erfitt með
að fylgja okkur hinum, á bakið og
reyndi svo af fremsta megni að kom-
ast sem hraðast áfram heim á leið.
Neyttum við nú, eins og áður segir,
allrar orku til þess að komast heim
sem fljótast. Var yfir smá læk að fara
á leiðinni, og þegar að honum kom
munaði minnstu að við fyndum nasa-
blástur á baki okkar frá nautinu sem
á undan hópnum rann.
Það varð okkur til hjálpar að kýrn-
ar voru heima á túni og sneru nautin
sér að þeim. En i bæinn komumst við
og vorum þar þangað til að foreldrar
okkar komu heim og með þeim
gangnamenn, sem ætluðu í fjárleit
daginn eftir.
Þótti föður mínum ljót heimkoman
og voru snör handtökin hjá honum
og mannskapnum, sem kominn var,
að tjarlægja nautin af túninu. Voru
þau sett í rétt og síðan flutt til næsta
bæjar og munu þau hafa verið flutt til
síns heima daginn eftir. Höfðu nautin
verið vel að verki meðan þau dvöldu
heima á túninu og unnið ýmis
skemmdarverk. Ruddu þau meðal
annars um tveimur heyjum og
eyðilögðu rófugarð. Það þótti okkur
börnunum einna sárast.
Þegar ég var fimmtán ára gamall
fór ég frá foreldrum mínum að
austasta bæ sveitarinnar, Melrakka-
nesi. Var þar tvíbýli og voru átta
manns, yfir bæði heimilin að telja,
áður en ég kom. Þar af voru tvær
gamlar konur, sem bjuggu sér, og
minnist ég þeirra með þakklæti á
meðan ég lifi.
Leið svo timinn fram á vor, þar til
á skírdag að húsbóndi minn fór aust-
ur á Djúpavog. Var ég þá eini karl-
maðurinn á því búi, ef karlmann
skyldi kalla. Átti ég að gæta heimil-
isins og passa fé á beitarhúsum, sem
voru þar nær klukkutíma gang frá
bænum.
Á föstudaginn langa um morgun-
inn, var ískyggilegt veður og spyr
Heima er bezt 341