Æskan - 01.10.1975, Page 28

Sovézkt ævintýri.
Jurgis Rastelis
Sputnik
Einu sinni í fyrndinni var piltur.
Hann hét Jurgis Rastelis. Dag nokk-
urn lagSi hann upp í ferð í leit að
húsbónda, sem mundi vilja ráða
hann í þjónustu sína í heilt ár.
„Hvað viltu mikil laun“ spurði
bóndi nokkur hann.
„Það sem fýkur inn í eyrað á mér
á árinu,“ svaraði Rastelis.
Bóndinn samþykkti þetta glaður.
Þegar Rastelis sáði rúgnum, sett-
ist eitt korn í eyra hans. Þegar hann
þreskti hveitið, settist annað korn
í eyrað hans. Þegar hann vinsaði
úr bygginu, settist enn korn í eyra
hans. Rastelis vann og vann frá
dögun til sólseturs. Og áður en
hann vissi af því, var allt árið á
enda.
Rastelis vafði kornunum inn í
hálsklútinn sinn, kvaddi húsbónda
sinn, og lagði enn af stað til að leita
gæfunnar.
Heilan dag gekk hann eftir ryk-
ugum vegi og undir kvöld kom
hann að bóndabæ. Þar baðst hann
gistingar.
„Jæja, þá,“ sagði húsbóndinn.
Rastelis tók klútinn sinn, rétti
manninum og sagði:
„Ég ætla að sofa á heyloftinu.
Viltu taka þennan klút og geyma
hann fyrir mig á öruggum stað. [
honum er heils ár hýra mín.“
Maðurinn tók við klútnum og
sagði: „Jæja þá. Ég skal varðveita
hann fyrir þig.“
Rastelis fór að sofa, en hjá
manninum vaknaði forvitni. Hann
ákvað að sjá, hvað væri f klútnum.
Hann settist á veröndina, og rakti
sundur klútinn. Kornin þrjú féllu til
jarðar. Áður en talið varð upp að
þrem, hafði haninn komið og hám-
að í sig kornin.
Þegar Rastelis vaknaði næsta
morgun, sagði hann við húsbónd-
ann: „Þakka þér fyrir gestrisnina, en
nú vil ég fá klútinn minn aftur, því
að ég ætla að leggja strax af stað.“
Maðurinn rétti honum klútinn,
tvístígandi og kindarlegur á svipinn.
„Fyrirgefðu mér, góði maður.
Mig langaði að sjá, hve mikið þú
hafðir unnið þér inn á einu ári. Ég
rakti upp klútinn, og kornin þrjú
duttu út. En til allrar bölvunar kom
haninn og gleypti þau.“
„Nei, ég get ekki fyrirgefið þér
það,“ sagði Rastelis. „Þessi þrjú
korn voru umbun mín fyrir heils árs
vinnu. Þar sem haninn þinn át hana,
verður þú að láta mig fá hann.“
Hvað gat maðurinn gert? Hann
lét hanann af hendi, og Rastelis brá
honum undir jakkann sinn. Svo hélt
hann af stað.
Um kvöldið baðst Rastelis gisting-
ar á öðrum bóndabæ. Húsmóðirin
fylgdi honum í kalt afhýsi, bjó þar
um hann og bauð honum góða nótt.
Rastelis tók hanann undan jakk-
anum og sagði við húsmóðurina:
„Viltu taka hanann minn og setja
hann í st'u, annars heldur galið í
honum vöku fyrir mér.“
Konan játaði því og fór með han-
ann út í stíu, þar sem hún fitaði
gæsir sínar. Næsta morgun ætlaði
hún að sækja hanann, en sá þá, að
gæsirnar höfðu goggað hann til
bana.
„Nú skal ég segja þér nokkuð.
Gæsirnar mínar hafa hakkað líftór-
una úr hananum þínum. Viltu fyrir-
gefa mér,“ bað húsmóðirin.
„Hvernig get ég fyrirgefið þér?
Þessi hani var heils árs vinnulaun
mín. Þú verður að bæta mér þetta
upp, kona góð.“
Hvað gat konan gert? Hún gaf
Rastelis gæsirnar smar.
Rastelis kvaddi húsmóðurina.
Hann braut sér grein af tré og rak
gæsirnar á undan sér eftir veginum-
Undir kvöld kom Rastelis að
bóndabæ og spurði, hvort hann
mætti gista eina nótt.
„Hjá mér er allt fullt af gestum og
hvergi autt rúm. En ef þú vilt, máttu
gera þér bæli í þreskihlöðunni.1
„Ég er þakklátur fyrir það,“ svar-
aði Rastelis. „Nema hvar á ég að
láta gæsirnar mínar?“
„Farðu með þær í stíuna. Ég er
með flækingshund í bandi þar.“
Rastelis setti gæsirnar sínar í stf-
una og lagðist svo til svefns.
Snemma næsta morgun, þegaf
Rastelis kom í st:una, sá hann g®s'
irnar sínar liggja dauðar með lapP'
irnar út í loftið. Hundurinn lá hjá
þeim og sleikti út um.
„Vei mér aumum. Heils árs laun
mín að engu orðin. Þú verður að