Æskan - 01.02.1979, Qupperneq 15

Albert Thorvaldsen
ALBERT THORVALDSEN
Frægastur myndlistarmanna sem af íslensku bergi eru
brotnir, er myndhöggvarinn Albert Thorvaldsen. En nú
eru yfir 200 ár liðin frá fæðingu hans. Svo mikla ræktar-
semi sýndi hann föðurlandi sínu, að hann gaf því tvö
fögur listaverk: Skírnarfontinn í Dómkirkjuna í Reykjavík
og sjálfsmynd, sem lengi var á Austurvelli, en síðar flutt
suður í Hljómskálagarð. Til að vinna gegn þeirri villu að
margir íslendingar kalla hann Bertel, birtist hér mynd af
honum með eiginhandarundirskrift, þar sem hann skrifar
Albert Thorvaldsen.
Byron lávarður og Thorvaldsen voru frægustu lista-
mennirnir, sem uppi voru á fyrri hluta síðustu aldar.
Hvorugur þeirra átti jafningja sinn í heimi. Annar var
mesta skáld samtíðar sinnar, hinn var mestur mynd-
höggvari. Annar var af enskum aðalsmannaættum, hinn
af íslenskum bændaættum.
Einu sinni hittust þessir miklu menn, og frá því ætla ég
nú að segja.
Það var í Rómaborg. Thorvaldsen hafði þar vinnustofu
sína. Einn dag kemur maður í flaksandi kápu inn í
vinnustofuna og biður Thorvaldsen að gera mynd af sér.
■■Hver er maðurinn?" spyr Thorvaldsen.
..Byron lávarður,“ svaraði hinn.
Thorvaldsen þekkti stórskáldið breska af afspurn og
tekur hann þegar til starfa að móta svip skáldsins í leir til
bráðabirgða. Þetta var þó hægar sagt en gert, því að
Byron hafði aldrei frið. Einkum var hann að gera alls-
konar sorgarviprur á andlitið á sér.
..Þérverðið að vera kyrr," sagði Thorvaldsen, „einkum
með andlitið."
..Nei, svona vil ég vera," mælti Byron.
..Nú einmitt það,“ sagði Thorvaldsen og mótaði eins
°9 bonum sýndist. Byron vildi nefnilega sýnast mjög
s°rgmæddur.
Nokkrum dögum seinna kemur Byron til að sjá mynd-
lna, sem þá var búið að höggva í marmara. „Þessi mynd
er ekkert lík mér; ég vil ekki sjá hana!“ mælti hann og
snaraóist snúðugt út.
Við það skildu þeir listamennirnir og áttu ekki fleira
saman.
Þessi mynd var brjóstmynd og þótti mjög lík Byron.
Thorvaldsen seldi hana seinna til Ameríku. Nokkru síðar
9erði hann mynd af Byron í fullri líkamsstærð. Situr
skáldið þar á grískum musterisrústum, með bók í annari
hendi og blýant í hinni og horfir hátt. Sú mynd var ætluð
Westminster-kirkjunni í Lundúnaborg. Þar standa
^yndir mestu manna Bretlands, sumar á gröfum þeirra.

En af því að Byron hafði drýgt það „fádæma“ hneyksli —
sem þá þótti meðal breskra aðalsmanna — að skilja við
konu sína, var myndinni úthýst úr kirkjunni, til ævinlegrar
skapraunar fyrir alla frjálslynda Englendinga. Hún var þá
sett upp í lestrarsal einn við Cambridgeháskólann, og
þar er hún nú. Hún sameinar tvennt: snilld Thorvaldsens
og svip Byrons.
■nraBanBHHHi
mm
13