Skírnir - 01.01.1931, Síða 186
180 Eiríkur i Bót og Eirikur á Rangá. [Skírnir
13. maí 1802 og dó 7. janúar 1883, og var því uppi meira
en 200 árum síðar en Eiríkur í Bót og 150 árum síðar en
Eiríkur á Rangá. Það var því langur tími, sem munnmælin
um þá nafna höfðu gengið manna á milli, þangað til Jón
færði þau i letur og aflagast slík munnmæli og sagnir á
skemmri tíma.
Jeg kynntist Jóni fyrst 1870. Gerði ég mér þá ferð til
hans, til að fræðast um mína ætt og fékk auðvitað ýmis-
legt að vita, sem ég vissi ekki áður. Hitti ég hann síðan
á hverju sumri, sem ég kom heim úr skóla, og ritaði margt
eftir honum, er ég hefði annars ekki fengið síðar að vita.
Það bar auðvitað meðal annars í tal um Eirík í Bót og
konu hans. Heyrði ég að honum þótti ýmislegt óvíst og
líklega byggt á getgátum, er í þættinum stóð. Þá kallaði
hann konu Eiríks »Gyðríði« fremur en Guðríði, og taldi
hana vera systur Guttorms á Brú fremur en dóttur hans.
Kvæðin hafði hann heyrt, að snertu bæði Eirik í Bót, og
ályktaði af því, að Eiríkur hlyti að hafa búið síðast á Rangá.
Fróðleik sinn um ættir og alþýðusagnir kvaðst hann hafa
mestan frá Hjörleifi sterka á Nesi, sem hann vissi fróð-
astan umhverfis sig í þeim efnum.
Vísurnar: »Mjög er drukkinn mögur Halls« o. s. frv.,
sem eignaðar voru Eiríki í Bót, hafa valdið því, að hann
var talinn vera Hallsson. Annars var hann aldrei nefndur
í tali annað en »Eiríkur í Bót«, og gat því föðurnafnið
fallið í gleymsku. En þegar farið var að kalla hann Halls-
son, lá nærri að telja hann son séra Halls Högnasonar á
Kirkjubæ, sem var stórbokki eins og Eiríkur, og menn hafa
þótzt skilja það betur þá, að honum hélzt uppi rekatakan.
Samt hefir sá maður, er ritaði æfiágrip prestanna á Kirkju-
bæ, vitað betur, því að hann kallar Eirík í Bót Magnús-
son, en konu hans telur hann vera Gyðríði dóttur séra
Halls Högnasonar. Það var þó ekki heldur rétt, eins og
síðar segir. Mönnum hefir fallið það úr minni á Úthéraði,
að til hafði verið prestur á Upphéraði, er Hallur hét HalÞ
varðsson, um sama leyti sem Hallur Högnason á Kirkju-
bæ, er varð prestur í Bjarnanesi 1601 og átti þá Sesselju