Alþýðublað Hafnarfjarðar - 24.12.1960, Blaðsíða 6

fí
ALÞÝÐUBLAÐ HAFNARFJARÐAR
Magnús Jónsson:
Jbúar ‘ttafnarfiarðar árið 1902
Með þessu blaði lýkur hinum
merka greinaflokki Magnúsar
Jónssonar kennara Ibúnr Hafn-
arfjnrðar árið 1902, sem hófst
í jólablaði Alþýðublaðsins 1958.
Fjiilmargir Hafnfirðingar hafa
látið í ljós ánægju sína með
þessar greinar, og eru ótaldar
(jær ánægjustundir, sem fólk
hefur haft af lestri þeirra. Hér
koma við sögu, auk þeirra, sem
látnir eru, fjölmargir núlifandi
Hafnfirðingar, og hafa greinarnar jrví vakið forvitTii manna og umtal. Eins og
áður hefur verið sagt er ekkert áhlaupaverk að semja svona skrá eins og
Magnús hefur gert, enda hafa slæðzt inn í hana ýmsar villur, sem höfundur
biður velvirðingar á. Ekki hefði þessi skrá orðið til, ef Magnús hefði okki
notið móður sinnar, Höllu Magnúsdóttur, en hún er kona greind og vel
minnug. Ritstjóri þakkar þeim mæðginum ágæta samvinnu og fyrirgreiðslu
alla meðan á birtingu greinaflokksins hefur staðið, og hann veit að lcsendur
blaðsins munu taka undir þakkir til jreirra fyrir ánægjustundirnar, sem
greinarnar hafa veitt jreim. Ritstjóri vonar og veit að jrau mæðgin eiga ýmis-
legt fleira girnilegt í pokahorninu og væntir j>ess, að blaðið og lesendur fái
að njóta j>ess á komandi árum.
111. Þorlákshús. Það mun hafa þótt
stórt þegar þetta var. Nokkru eftir að
Hverfisgatan var lögð var j>að fært
upp að henni og stendur [>ar enn.
(Stóð áður álíka ofarlega og Hverfis-
gata 6B). Þarna bjuggu lijónin Þorlák-
ur •Þorláksson og Margrét Guðnadótt-
ir. Dætur jreirra voru hjá [>eim, Sig-
ríður og Ólafía. Ólafía giftist Guð-
mundi Sigurjónssyni skipstjóra og átti
heima í [>essu húsi — Hverfisgötu 4 —
til dauðadags. Elzta barn j>eirra Þor-
láks og Margrétar, Guðni, var J>á flutt-
ur til Reykjavíkur. Hann var yfirsmið-
ur við byggingu J>jóðkirkjunnar í
Hafnarfirði 1914. Hann andaðist í
desember það ár og var útför hans
fyrsta athöfn, sem fram fór í kirkj-
unni. Katrín var einnig farin að heim-
an. Hjá Þorláki leigði Steingrímur
Steingrímsson, bróðir Sigríðar, sem
áður var getið (106). Hann bjó með
Elínu Aradóttur. Hjá J>eiin var Guð-
rún dóttir hans en ekki hennar.
112. Finnshús. Þar er nú húsið
Reykjavíkurvegur 4. Þarna bjuggu
hjónin Finnur Gíslason og Solveig
Sveinsdóttir. Þau voru barnlaus, en
hjá þeim voru fósturdætur j>eirra,
Ragnhildur Egilsdóttir, sem giftist
nokkru síðar Birni Helgasyni skip-
stjóra, og Guðríður Guðmundsdóttir
frænka Finns, sem nú býr á Sleðbrjóts-
seli á Fljótsdalshéraði.
Hjá Finni leigðu einnig tveir ung-
ir verzlunarmenn, Svend Hall og Carl
Finsen.
113. Skemma, sem Finnur átti, stóð
rétt hjá húsinu og er til enn, en ann-
ars staðar í bænum. Finnur var segla-
saumari og vann nokkuð að J>eirri iðn
sinni }>arna — og fléttaði endingar-
góðar gólfmottur — eftir að hann hætti
að sauma fyrir skútuútgerð Flygen-
rings. I skemmunni voru einnig tveir
spýtnahlaðar, mjög snyrtilegir og vel
hlaðnir. Braut Finnur strax spýtur í
skarðið, ef taka jmrfti úr iiðrum hvor-
um staflanum í eldinn. Hann gerði
nokkuð að því að skrifa upp þjóðsög-
ur og }>essháttar.
114. llrehkubcer. Svo er j>essi bær a.
m. k. nefndur í kirkjubókum. Stein-
grímur Torfason keypti hann og
byggði J>ar húsið Austurgötu 3, sem
Guðbergur Jóhannsson á nú (sjá 107).
En í bænum bjó 1902 Þórður Björns-
son með fyrri konu sinni, Guðbjörgu
Ólafsdóttur. Hann átti síðar heima í
Grjóta í Garðahverfi og fluttist svo
aftur til Hafnarfjarðar. Síðari kona
hans er á lífi, Ingveldur Bjarnadóttir.
115. Nýtt hús, byggt af Jóni Stein-
grímssyni trésmið. Þar hefur nú lengi
verið verzlun, Strandgötu 5. Kona
Jóns Steingrímssonar hét Guðný, og
var ein af hinum mörgu börnum
Magnúsar Brynjólfssonar hreppstjóra
á Dysjum. Elzta barns þessara hjóna
verður siðar gctið og Þorbjörg — sem
átti Sigríði með Ólafi Jóelssyni — (89)
var dáin. Þau, sem voru heima, voru:
Vilborg og Ólafur, er dóu bæði ógift
og barnlaus, og Guðný, sem giftist
Birni Jóhannssyni, sem áður var get-
ið (107).
116. Ef þetta hús væri byggt upp á
sama stað, lægi það yfir |>vera Strand-
götuna, vestur undir Reykjavíkurvegi.
Það mun hafa tilheyrt Brydes-fast-
eignunum. Það brann 1906. Þá er
sagt að líka hafi brunnið kolapakk-
hús J>ar sem nú er Húsgagnaverzlun
Hafnarfjarðar — og logaði lengi í kol-
unum — en |>etta hús mun varla hafa
verið komið 1902.
Vegurinn til Reykjavíkur lá J>á upp
úr Firðinuin á sama stað og nú, og
það fyrsta, sem tekið er til athugunar
vestan hans er —
117. Efstakotið. Það var nefnt svo
vegna )>ess að j>á var enginn bær eða
bús ofar við Reykjavíkurveginn.
Stundum var j>að J>ó kennt við hús-
bóndann, Halldór Halldórsson beyki,
bróður Magnúsar í Brúarhrauni (86).
Kona Halldórs hét Guðrún Ólals-
dóttir. Þau voru barnlaus, en hjá
þeim var fóstursonur þeirra, Sveinn
Jónsson, sem kvæntist Guðlaugu
Bjarnadóttur. Hún dó úr „Spönsku
veikinni“ 1918. Sveinn átti lengstum
heima á þessum sama stað, Reykjavík-
urvegi 13. Nú er ekkert hús lengur á
[>eim stað og fækkar óðum í næsta um-
hverfi.
118. Þarna voru ung hjón í nýju
liúsi. Húsið er Reykjavíkurvegur 9, en
hjónin voru Steingrímur sonur hjón-
anna Jóns og Guðnýjar, sem áður er
getið (115) og Jóna Kristjánsdóttir,
systir Kristins í Hraunprýði (93).
Elzta barn Jreirra var fætt, Kristinn,
sem dó ungur af slysi. Síðar fæddir:
Jón, kvæntur Dagbjörtu Brynjólfs-
dóttur, Kristján, bifreiðarstjóri, kvænt-
ur Sigrúnu Gissurardóttur, og Ágúst.
Jóna er nú gift Guðmundi Einarssyni,
en Steingrímur kvæntist Guðrúnu
Einarsdóttur systur hans.
119. Klettur. Það liús stendur enn,
J>. e. a. s. sem neðri liæðin á húsinu
Reykjavíkurvegur 7. Þar bjuggu hjón-
in Þorsteinn Þorsteinsson og Margrét
Níelsdóttir. Börnin, sem heima voru:
Þorsteinn, Níels, Kristín Sigríður, —
giftist Helga Halldórssyni — og yngst-
ur var Guðjón. Margir muna eftir
Níelsi, sem var biblíufróður með af-
brigðum og lék á harmoniku.
Systkinin Borghildur, Þórunn og
Þorvaldur, voru annars staðar.
í manntalinu frá 1902 er talinn í
Klettinum Björn Jónsson, sem j>ó er
dáinn fyrir árslok. Þetta mun hafa
verið Galdra-Björn, sem kom gestkom-
andi í Arahús (89) j>egar [>að var í
smíðum, og sagði: „Þarna er kross á
gólfinu; hér er einhver feigur".
Skömmu síðar kom hann aftur í
Arahús og hneig J>á niður örendur á
j>eim stað, sein hann hafði séð kross-
inn.
120. Kennt við húsbóndann og nefnt
Nielsarhús. Það stóð milli húsanna
Reykjavíkurvegur 1 og 3 en nokkru
fjær Reykjavíkurveginum. Þar komu
saman tvær fjölmennar ættir, Weld-
ingsæyin og Auðunsættin, J>ví að J>ar
bjuggu lijónin Níels Torfason og Mar-
grét Auðunsdóttir. Börnin voru öll
fædd og öll heima: Auðunn, kvæntist
Guðrúnu Hinriksdóttur, Borghildur,
giftist Þórarni Guðmundssyni, Herdís,
giftist Magnúsi Guðjónssyni bifreiðar-
stjóra, og Helga, giftist Árna Þor-
steinssyni, sem áður var minnzt á (54).
Hann tók gamla Níelsarhúsið til ný-
stárlegra nota — J>að varð sem sé lengi
eina kvikmyndahús bæjarins. Næst í
systkinaröðinni er Torlhildur, hún
giftist fyrst Ólafi Jónssyni frá Deild,
cn missti hann og er nú síðari kona
Þórarins Gunnarssonar (82), Kristinn
Ilallgeir, dó ungur, Guðrún, ógift, og
Þorsteinn, sem varð fyrri maður Soffíu
Olafsdóttur, sem nú er gift Júlíusi
Andréssyni.
Uppi á loftinu í þessu húsi leigði þá
einhleypur maður, Jón Þorsteinsson,
sem kenndur var við Hamarskot. Krist-
ínar systur hans var áður getið (30) og
bróðir þeirra var Þorsteinn í Kletti
(119). Jón fékk oft súrsaft í „Brýða-
búð" eða hjá Hansen. Varð hann þá
kátur og málskrafsmikill og hafði læk-
inn m. a. að umræðuefni, enda var J>að
einn af atvinnuvegum hans að sækja
]>angað vatn fyrir bæjarbúa.
121. Þessi bær — Kirkjuvegur 2 —
hefur nú verið rifinn, byggt var J>ar
stórt hús og gatan breikkuð mikið.
Þarna bjuggu J>á hjónin Ólafur Sig-
urðsson og Geirlaug Eyjólfsdóttir. Syn-
irnir voru heima, Eyjólfur, síðar í
Keflavík, tók sér nafnið Ásberg — og
Björn. Dæturnar, Sigríður og Ingi-
björg, voru farnar að heiman.
122. Þetta hús stendur enn sem
Kirkjuvegur 6. Það var stundum nefnt
Daðakot, vegna þess að hjónin, sem
J>ar bjuggu, áttu áður heima í hinu
eiginlega Daðakoti, nánast J>ar sem nú
er húsið Vesturgata 32. En þarna
bjuggu hjónin Magnús Auðunsson og
Friðsemd Guðmundsdóttir. Börnin
voru öll fædd. Þau, sem heima voru:
Guðmundur yngri, síðar skipstjóri,
kvæntist Margréti Guðmundsdóttur,
Guðjón, drukknaði ókvæntur og barn-
laus, J>egar Geir fórst (sbr. 49), Ást-
hildur Elísabet — nú í Reykjavík — og
Bjarni. Hann drukknaði einnig
ókvæntur og barnlaus, en J>að var í
Papeyjarslysinu 1933. Guðmundur
eldri, síðar póstur, var þá kvæntur.
Kona hans hét Stefanía Halldórsdótt-
ir, og voru J>au farin að búa í þessu
liúsi. Halldóra Magnúsdóttir var far-
in að heiman. Hún giftist Guðlaugi
Jónassyni. Auðunn var ekki heldur
hjá foreldrum sínum, þótt hann hafi
lengst af átt heima í Hafnarfirði. Hann
kvæntist Þórunni Hansdóttur.
í J>etta hús kom 1902 Þórður Þórðar-
son frá Hólum í Biskupstungum, •' e v
J>riðju og síðustu konu sinni, Þ r
hildi Högnadóttur. Börnin, sem koim’
með þeim voru Helga, Guðjón, Siglu1
og Pétur. Þórður átti fleiri börn, t.
d. voru tvö lengi hér i bænum síðar,
Guðrún og Jón. Þórhildur var ekki
móðir neinna af þessum systkinum.
Með þessari fjölskyldu var þá Stein-
unn Björnsdóttir.
Þórður byggði skömmu síðar bæinn
Hraunkot. Þar er nú húsið Kirkjuveg-
ur 12.
123. Það var venjulega nefnt d
Hrauni. Þar er nú húsið Kirkjuvegur
8. Þar bjó Þorvaldur Níelsson bróðir
Margrétar í Kletti (119). Hann hafði
misst konu sína, Guðrúnu Gísladótt-
ur, en bjó með ráðskonu, ekkjunni
Margréti Eyjólfsdóttur. Hún var mcð
son sinn, Nikulás Steingrímsson, nú
bifvélavirkja í Reykjavík, en Sigríðar
dóttur hennar cr áður gctið (72). Á
Hrauni var líka Sigríður nokkur
Þórðardóttir.
124. Þetta var nýtt hús, tæpast
fullgert, og nefnt Illugahús, síðar
Kóngsgerði og nú er á ]>essum stað
Kirkjuvegur 19.
Sá, sem var að byggja þarna 1902
hét Illugi Þorvarðarson, kenndur við
Grjóta í Garðahverfi. Kona hans hét
Gróa Gunnlaugsdóttir. Gunnlaugur
sonur þeirra var ekki hjá þeim, en J>ar
var Hallbera Valgerður dóttir þeirra.
Þá voru heldur engir leigjendur komn-
ir. Eftir að Gróa dó, bjó lllugi um
tíma með Valgerði Ólafsdóttur (93).
Fáeinar setningar, sem Illugi mælti,
lifa enn meðal gamalla Hafnfirðinga,
|>ótt ekki séu J>ær sérlega merkilegar.
Hjón í Króki í Garðahverfi tóku t. d.
barn til uppfósturs og fengu afsláttar-