Heimilisblaðið - 01.03.1940, Blaðsíða 9

HEIMILISBLAÐIÐ
45
nú að virða fyrir sér alla þá dýrð himins-
ins, sem sjá mátti með honum. Kíkinum
fylgdi bæklingur Galileis, sá er nefndist
,»Stjörnubcðskapur« (Siderius Nuncius).
Birti Galiiei þar uppgötvanir sínar í einu
lagi. Gömlu stjörnufræðingarnir tóku þeim
boðskap með móðgandi ummælum og tor-
tryggni. Sumir andmæltu hástöfum því
guðleysi, að hann skyldi, vera að búa ti!
dali í hina björtu ásjónu tunglsins. Aðrir
sögðu, að Júpiterstungl hans kæmu ekki
af öðru er. giámsýni; orsakaðist það ekki
af óðru en afturkasti ijóssins. Háskóla-
kennari einn í Padowa færði þær sannan-
ir gegn þessu, að ekki væru til nema 7
málmar, 7 dagar í viku og 7 op á höfði
manns; þar af leiðandi gætu ekki verið
til nema, 7 reikistjörnur. Og er kennara
þessum var þröngvað sjálfum til að sjá
tunglin í kíkipum, þá sagði hann, að fyrst
þau sæust ekki berum augum, þá væru
þau gagnslaus, og þar af leiðandi, ekki til!
En með orðinu »gagnsla.us,« mun hann liafa
átt við það, að þá »lýstu þau ekki jörðunni«.
En Galilei hafði tekið það fram í boðskap
sínum, að nú væri það sýnt, að það væri
röng skoðun, að Guð hefði skapað allar
stjörnur til þess eins, að »lýsa jörðunnk.
Þetta þótti óbiþlíuleg og óguðleg staðhæf-
ing. — Galilei sá kvartélaskiftin á Venus,
eins og fyrr segir, og hafi hann eigi fyrst-
ur séð sólblettina, þá er það þó hann, sem
fyrstur ath.ugaði þá, og ályktaði af þeim,
að sólin snerist, um sjálfa sig. Boðskapur
Galileis fékk nú heldur hlýrri viðtökur hjá
Kepler. Tók hann nú að rita hina síðari
ritgerð um eðli ljóssins, sem fyrr er frá
sagt, og um tilbúning stjörnukíkira (1611).
En þetta sama ár (1611) varð hi,ð mesta
mæðuár, sem Kepler hafði lifað. Fjárhag-
ur hans var óvenju þröngur. Og ofan á það
bættist, að bólan geysaði það ár í Prag.
Dó þá elzta barnið hans, sem hanni unm
mjög, úr bólunni; kona hans varð sturluð
og dó skömmu síðar (3. júlí) úr taugaveiki.
Iðraði hann þess þá sárt, hve oft hann
hefði verið óþoli,nmóður og uppstökkur við
þessa, velviljuðu, en úrræðalitlu konu sína.
Eigi fékk hann goldnar eftirstöðvarnar af
launum sinum hjá Rúðólfi keisara, Og kost
átti hann á kennaraembætti í Linz, en
keisari viidi eigi leyfa honum að taka. því
boði, Samtímis fóru Austurríkismenn her-
skildi, um Prag.
Á þess.u sama ári (23. maí) kom Matthías
bróðir Rúðólfs keisara til ríkis í Bæheimi,;
neyddi hann bróður sinn. til að sleppa völd-
um við sig, og dó Rúðólfur keisari, á næsta
ári (20. jan.). Kepler hélt trúnaði sínum
við hinn fráfarna keisara en Matthías keis-
ari lagði, enga fæð á hann út af því. Rík-
issjóðurinn var tómur, svo að engin von
var ti), að Kepler fengi greidd þau 4000
gyllini, sem Kepler átti hjá Rúöólfi. En
hins vegar gladdi það Kepler mjög, að nýi
keisarinn veitti honum kennaraembættið
við háskólann í Li,nz (1612) og var gerður
að keisaralegum hirðstjörnumeistara að
nafnbót. —
III.
Kepler kvæntist í annað sinn í Linz (30.
okt. 1613) munaðarlausri stúlku, er héí
Susanna Renthingen. Stofnaði hann þann
ráðahag einkum vegna, barnanna sinna og
varð það hjónaband hans farsælla en hitt.
Um þessar mundir fór hann tij ríkis-
þingsins í Regensburg með Matthíasi keis-
ara. Þa,r lét hann uppi hversu hann hugs-
aði sér að tímatalið (gamli stíll) yrði end-
urbætt; hafði hann skrifað stutta ritgerð
um það efni„ og lagði nú til að tímatal
það, sem kennt er við Gregorius páfa 13.
(1582) væri tekið upp í stað hins. gamla
(Júlíanska tímatalsins). En þingmenn voru
svo fullir hleypidóma í garð páfakirkjunn-
ar, að nýmæli Keplers náði eigi, fram að
ganga. Er auðsætt, að Kepler hefir allmjög
gefið sig við tímatalsfræði, því að í einu
tímariti samtíðar hans, gerir hann tilraun
til að sanna, að Kristur sé fæddur 5 árum
fyrr en almennt er talið og er það nú tal-
ið rétt vera.
Sama árið var vínuppskera mikii á