Kirkjuritið - 01.06.1936, Side 19

KirkjuritiS.
Guðslmgmynd nútímans.
233
að lita á alt sem farið hefir utan við þeirra kerfi sem
óraunverulegt, þetta sem er þó raunverulegast alls: Sjálf
meðvitiindin, líf hennar og gildi.
Þessi byggingarsteinn, sem smiðirnir höfnuðu, er nú
orðinn að hornsteini og' hefir ávalt verið hornsteinn allr-
ar guðfræði.
IV.
Ég liefi orðið langorður um að skýra þetta undirstöðu-
alriði, af því að það er einmitt ein af staðreyndunum,
sem guðstrú og guðshugmynd nútímans byggist á, og þvi
nauðsynlegt að skilið sé til fullnustu til að hyrja með.
Þetla er þá það, sem ég liefi haldið fram, að það liggi
ýmsar leiðir til þekkingar, ekki aðeins hin vtri heldur og
hin innri. Þessi ytri leið er venjulegast viðurkend af flest-
um en þó ekki öllum. Hin innri leið hefir átl örðugt upp-
dráttar til viðurkenningar í heirni vísindamannanna, þó
að lienni hafi jafnan verið haldið fram af mestu vit-
mönnum mannkynsins, eins og Plato og Spinoza, og vís-
indamenn séu nú óðum að komast á þau vegamót, að
sjá takmörkunina i aðferðum efnisvísindanna, og viður-
kenna, að efnið verði ekki útskýrt með sjálfu sér.
En nú er það orðið auðvelt að gera sér það ljóst, í
hverju verkefni guðfræðinganna er fólgið. Það er ein-
mitt að gera rannsóknir á þessum staðreyndum, hera
þær saman, greina á milli skilnings og misskilnings á
þeim og leitast við að draga af þeim allsherjar álykt-
anir og andleg lögmál — alveg eins og eðlisfræðingar
g'era í efnisheiminum. Þetta er hægt að gera eftir alveg
venjulegum rannsóknaraðferðum. Undirstöðuatriðið er
að kynnast hinum andlegu fyrirbrigðum á sem víðtæk-
astan liátt og með sem hleypidómaminstu hugarfari. Þá
er og nauðsynlegl að kynnast skoðunum hinna vitrustu
og djúpskygnustu manna, sem um þetta hafa lnigsað og
ritað. Alveg eins og þeir, sem vilja leita sér skýringar á
einhverju efnisfyrirhrigði eða l. d. afstæðiskenningunni,