Kirkjuritið - 01.04.1941, Blaðsíða 33

Kirkjuritið. Kirkjur konunga á Bessastöðum.
151
kirkjan á öllu lanclinu.') Og sé því æskilegt, að biskup leggi til
hennar, svo mikið sem mögulegt er, af fyrnefndu fé.
1769. Finnur biskup svarar fyrnefndu bréfi amtmanns (17. jan.
— Bps. II. 61, bls. 854), og telur, að leggja megi til Bessalstaða-
hirkju eða Hvalsnesskirkju helming af andvirði kirkjumuna og
hvígilda frá „afsköffuðum" kirkjum í Knþ: í Engey, á Reykjum,
Byri, Hvammi og Hvaleyri. Sama vil eg segja um audvirði kvígilda
ö'á þessum kirkjum í Rangárvallasýslsu, sem voru á Miðbæli, Næf-
Urholti, Leirubakka og Fellsmúla — þó með undantekningar skil-
yrðum. Biskup telur, að slíkt tillag kynni að nægja til aðgerð-
ar Hvalsnesskirkju, en ná skamt til að byggja að stofni Bessa-
staðakirkju. — Segir lika í öðru bréfi (bls. 853), að hjá sér eigi að
Vera fyrir ónauðsynlegt kirkna góss, 1108 rd.
Hinsvegar segist biskup furða sig á því, að fulltrúar konungs
skuli ekki knýja á eða óska þess, að konungur byggi upp kirkjuna
a Bessastöoum á sinn kostnað.
1 visit. biskups á þessu ári (1769) telur hann Bessastaðakirkju
mlög fúna og tilgengna. „Begrafelsið" er þá burt tekið og stólar
settir ]mr í staðinn. Eru nú 15 að norðan og 17 að sunnan. Fjala-
golf er j allri kirkjunni, víða lasið. Klukknaport vænt er nú í
sálarhliði, sem Ól. Steph. amtmaður hefir látið smiða, og látið
setja fjalagólf í kórinn, hvorttveggja fyrir 30 rd.
Þeir biskup, prófastur (Guðl. Þorg.) m. fl. mönnum ályktuðu,
að kirkjan væri ekki messufær og þyrfti bráðlega að endurbyggja
hana. — Ákvæði um endurbygging frá konungs hálfu dróst þó enn
1,111 4 ár. Og uppi hékk kirkjan með aðgerða káki öðru hvoru,
sv° að embættað var í henni, að minsta kosti við og við ennþá á
't- áratug. Að lokum hefir hún því orðið ennþá eldri en amtmaður
hélt hana vera, eða milli 150 og 160 ára.
1770. f skjölum, er komu frá Danmörku (nr. 481), sést nákvæm-
asta lýsingin af þessari seinustu timburkirkju á Bessastöðum. Til
skoðunar húsa þar og kirkjunnar voru þá kvaddir sýslumaður
IGuðm. Run.), próf. (Guðl. Þorg.), lögréttumaður (Jón Þorgeirs-
s°n) og hreppstjóri (Sig. Halldórsson). Ágrip: Timburkirkjan 12
stg. með kór. Aðalkirkjan að utan 18Vi al. á lengd, 11% al. á vídd
tsbr. 1724), 5% al. á hæð frá gólfi til bita og 6% al. af bita til
n'æniáss. Kórinn er mjög gamall, 10 áln. á lengd og 10 áln. á
Vl(ld, 5% áln. undir bita og 5% áln. yfir bita — alt eftir sjá-
’) Þetta um aldur kirkjunnar er ekki rétt hjá þeim mæta manni
. sbr. 1619 og ’20). Aðalstofn eða grind kirkjunnar hefir í mesta
ngi getað verið nálægt 130 ára. Og þó að líkindum mjókkuð.
Heimild, í Amtsbréfum til Skálholts biskups 1703—1800 í þskjs.).