Jörð - 01.12.1943, Blaðsíða 23

| MENNINGARSTARF
LEIKHÚSIÐ
j
EG HEF KOMIÐ HÉR AÐUR heitir hann, leikurinn, seni Leik-
félag Reykjavíkur lék seinni hluta haustsins, nokkru eftir að
Lénharður byrjaði. Höfundurinn er J. B. Priestley, mið-
aldra englendingur, sem getið hefur sér orðstír fyrir margþætta
starfsemi sem rithöfundur og jafnframt sem útvarpsupplesari. Auk
þess er hann nokkurs konar þjóðkórstjóri Breta.
Leikritið „Ég hef komið hér áður“ er samið út frá hugmynd Ous-
penskys nokkurs um, að æviferill flestra sé að mestu leyti og í
aðalatriðum endurtekning fyrri æviskeiða, en til séu örlagastundir,
ei brjótast megi út úr þessum vítahring og komast inn í nýja braut,
er líkja megi við gorm með stefnu upp á við, en geti þó einnig,
þcgar svo stendur á, tekið skyndilega stefnu niður á við. Hið
seinna verði við algera örvæntingu, sjálfsmorð o. þ. h. Hið fyrra
við trú, er neitar að taka ósigur gildan eða heggur á einhvern
hátt á örlagahnútinn.
Sviðið er alþýðlegt gistihús á enskri heiði, litið hyggðri. Eig-
andinn er roskinn maður, líklega ágætur fulltrúi ensks almúga,
óbrotinn, einfaldur og óhlutdeilinn; getur ekki hugsað sér neitt
hlutskipti, er jafnist ó við það að lifa alla ævina upp af nýju —
líklega undir niðri, til þess að eiga það víst að fá að endurlifa einn
tiltekinn sælan dag, hrúðkaupsdaginn. Jón Aðils leikur karl þenna,
Sam Sliipley, með prýði — fulhingur þó. Ungfrú Arndís Björnsdóttir
leikur dóttur hans, Sally Pratt, ekkju, sem syrgir mann sinn og sælu-
daga með allmikilli beiskju, en finnur þó liuggun i að lifa fyrir son
sinn. Þetta er kaldskynsöm kona, og metur allt eftir gildi þess
fyrir framtið sonarins. Fer ungfrú Arndís prýðilega með hlutverk
þetta, eins og annað, sem henni er fyrir trúað á leiksviði.
Þá koma liin meiri hlutverk.
Útlægur þýzkur prófessor, dr. Görtler, sem misst hefur allt og
snúið sér að frumspekilegum fræðum, kemur í veitingahúsið i- leit
að fólki, sem hann hafði, með aðferð, er hann hafði fundið upp
sjólfur, fengið fyrri „æviferilsskýrslu“ um og vissi, að var nú á
örlagamótum. Kom hann að nokkru til að sannreyna aðferð sína,
en að nokkru til þess að reyna að lijálpa fólkinu út úr vítahringn-
um. Hlutverk dr. Görtlers hafði Indriði Waage tekið að sér og skap-
aði liann mjög áhrifamikla persónu úr þessum hispurslausa sann-
leiksdýrkanda og fræðilega mannvin og skapsmunamanni.
Fólkið, sem dr. Görtler leitaði að og fann í heiðarkránni voru
jörð 371