Jörð - 01.12.1943, Blaðsíða 25

Þriðji og síðasti þáttur byrjar með þvi að sýna frú Ormund komna
að því að fara burt með Farrant frá manni sinum. Hinn siðastnefndi
er að því kominn að gefast upp i lífsbaráttunni, en þau hjóna-
leysin sjá ekkert út fyrir sinn eigin hag og grunar ekkert um,
hversu tœpt stendur um hag eiginmannsins, sem er með lilaðna
skammbyssu í ferðinni, til að geta stytt sér stundir, hvenær sem
hann teldi nóg komið af sinni ömurlegu tiiveru. Þvi síður grunar
þau, hvílíkt hrun fráfall hans mundi hafa í för með sér á ýmsum
sviðum, en allrasízt, að þau mundu sjálf missa alla afkomumögu-
leika og glata ást sinni í beizkju og sektartilfinningu.
Allt þetta hafði dr. Görller fengið að vita, að liafði gerzt á fyrri
æviskeiðum þeirra, og hann hafði ætlað sér að reyna að koma í
veg fyrir það allt með því að beina Ormund frá sjálfsmorðinu, við
það að skýra fyrir honum örlagalögmálið og vekja hqnum með
þvi nýja trú. En nú var liann farinn frá því öllu, og Ormund álas-
aði Sally Pratt fyrir að liafa eklci komið vel fram við útlagann.
Til allrar hamingju hafði doktorinn gleymt vasabók sinni með
„æviferilsskýrslunum" og kom aftur til að leita hennar. Og þó að
hann ætlaði ekki að fást til að staldra við, tókst þeim hjónum að
tefja fyrir honum, því að þau voru bæði orðin nokkuð trúuð á
aðferðir hans og „afskipti“. En „endurtekning og afskipti“ voru
lykilorðin að fræði doktorsins — afskipti á réttum tíma gátu rofið
vítahring endurtekningarinnar. Hins vegar var skólastjórinn full-
ur vantrúar og yfirlætis, enda stóð honum undir niðri beygur af
afskiptum doktorsins, er miðuðu að þvi að stía þeirn lijónaleys-
um sundur. Það varð til þess, að doktorinn las upp úr bókinni
lýsingu á þeim og ömurlegum æviferli þeirra, og leiddi það aftur
til hins, að frúin haggaðist að fullu í fyrirætlun sinni. Því hún
trúði og vildi með engu móti láta ósköpin endurtaka sig. Farrant
reyndi árangurslaust að tala um fyrir henni, en Ormund læðist út.
Frúin og doktorinn urðu nú dauðlirædd um, að hann væri far-
inn til að skjóta sig, og fór læknirinn að leita hans, en á meðan
tjáði frúin elskhuga sinum, að liún væri hætt við að fara með
honum; liún ætlaði að vera kyr með manni sínum og rjúfa víta-
hringinn. Varð svo að vera og fór hún út með Farrant, til að
kveðja liann.
Doktorinn hefur þá loksins liaft upp á Ormund, en allan fjar-
verutima hans hefur áhorfandinn verið á nálum um, að nú kvæði
við skammbyssuskot frá honum á næsta augnabliki. Heyja þeir
nú andlega liólmgöngu, sem endar með því, að auðinaðurinn, er
stöðugt hefur handleikið skammbyssuna, sannfærist og verður bljúg-
ur sem barn, án þess þó að fyrirláta neitt af virðuleik sinum og
yfirburðum. „Þú ert sonur minn. í dag hef ég getið þig,“ hefði
hinn gamli þulur getað sagt við hinn mikla mann, sem rofið hafði
jörð 373