Nýjar kvöldvökur - 01.03.1913, Blaðsíða 21

BÓKMENTIR.
69
aði undan návist mannsins. Rað var eins og
ekkert ilt þyrði að manni, sem var svona ný-
sloppinn undan dauðanum. Fyrir skömmu hafði
eg mist alt það sem eg átti, lestina, mennina,
ferðapeninga mína, uppteiknanir, verkfæri og
Ijósmyndaplötur. Eg var aleinn þessa kyrru
nótt í alókunnu landi, og þó fanst mér eg auð-
ugri en nokkur konungur á jörðinni.
En nú mátti ekki slæpast. Mannslíf Iá við.
Eg fylti bæði stígvélin mín á barma, smeygði
stroffunni upp á spaðaskaftið og hélt sömu leið
til baka. Poka kom á um nóttina, svo eg vilt-
ist í skóginum. Eg kallaði á Kasim, en enginn
gegndi. Eg settist því að og kveikti bál mikið
og lá til morguns. Um morguninn vaknaði eg
snemma, og fann Kasim, og var hann þá að
kominn dauða. Hann hafði heyrt mig kalla og
séð eldinn, en hafði ekki krafta til að draga
sig þangað. Hann tæmdi stígvélin í tveimur
teigum og var borgið.
Svo er ekki meira að segja af þessu æfin-
týri. Við Kasim vorum enn þrjá daga á ferð,
þar til við hittum hirða nokkra, og Iifðum á
rótum og hráum fiskum úr ánni. Já, því verð
eg að bæta við, að daginn eftir kom Islam og
fleygði sér grátandi fyrir fætur mér. Hann hafði
bjargað minnisblöðum mínum, kortunum, sumu
af verkfærunum og ferðapeningunum; hann sagði
að bálið okkar við poplana hefði gefið sér
nýtt líf og krafta. Um hina mennina tvo viss-
um við aldrei neitt. Reir og úlfaldarnir sofa
svefni dauðans undir skríðandi sandöldunum
í eyðimörkinni.
«
Bókmentir.
Það hefur sjaldan verið mikið getið danskra
bókmenta í Kvv., og kemur það til aftvennu:
annað er það, að fátt og lítið hefur hingað til
verið íslands getið í þeim, — í því stendur
Þýzkaland stórum framar — og svo hitt, að
sárlítið berst hingað af dönskum bókmentum
nema fáein blöð og skólabækur. Eg sé að
margir kaupa Familie-Journal og Mönstertid-
ende, og getur hver sem vill talið það til bók
menta. En dönsk skáldrit berast hingað fá,
og mun því valda tvent: að þau eru mörg
ekki við okkar hæíi, og svo eru þau að jafnaði
svo dýr, að menn geta ekki keypt þau. Og
er hvorttveggja ilt. Danmörk sténdur framar-
lega í bókmentum meðal þjóðanna nú á dög-
um, og ef hún er að mannfjölda til borin
saman við stórþjóðirnar, Rjóðverja, Englend-
inga og Frakka, blandast víst fáum hugur um,
hver þjóðin stendur þar hæst eins og stendur.
En erfiðleikarnir eru miklir með að geta fylgzt
með fyrir okkur hér, og ekki hef eg getað
náð í svo mikið af nýjum dönskum skáldritum,
að eg sjái mér fært að benda á neitt sérstakt,
sem eg vildi benda mönnum á. Pað getur verið
svo margt enn betra, sem kunnugir menn tækju
fram yfir, að eg vil ekki fara að hlaupa á mig
með nein nöfn. En ráða skildi eg þeim, sem
vildu kynnast dönskum bókmentum og hafa
ráð á að afla sér bóka, að vera sér í útvegum
með tímarit eitt, er kallast »Bogvennen«, og
Gyldendals bókaverzlun gefur út; það er 20
hefti á ári og kostar 3 kr. með tveimur ágæt-
um skáldritum, er fylgja því. Par er getið alls
hins helzta, sem út kemur, einkum frá Gylden-
dal, og efnis ritanna, og er með fjöldi mynda.
Nú á síðustu árum hafa ýms félög í Dan-
mörku byrjað á að gefa út ýmsar bækur í
flokkum (seríum), og hefur »Kunstforlaget Dan-
mark« gert mest að því. Pað eru mest upp-
prentanir eldri rita, ogþótt frágangur á þeim væri
miður vandaður framan af, þá er það nú orð-
ið miklum mun betra. Nokkuð mun vera keypt
af þeim hér á landi og er það gott að því
leyti að flest eru það úrvalsrit. En stórum mun
vandaðri, bæði að frágangi og efnisvali, eru
»Martins« seríur, alt eða mest úrval úr útlend-
um bókmentum. »Gyldendals« seríur eru úrval
úr hinum nýrri dönsku bókmentum, og mjög
vandaðar bæði að efni og frágnngi. Báðar þess-
ar seríur eru afaródýrar, 50 og 75 au. hvert
bindi. Bókagerð mun nú vera að tiltölu mes^