Nýjar kvöldvökur - 01.04.1935, Side 30

76
NÝJAR KVÖLDYÖKUR
hefur verið grafið. T. d. hét Stabiæ-gat-
an áður Via pumpaiana. Skal henni lýst
hér að nokkru. Hún er sjö metra breið
frá einni húsaröð til annarar; í miðjunni
er fjögra metra breið frá einni húsaröð
til annarar; í miðjunni er fjögra metra
breið akbraut, lögð stórum hraunhellum,.
sem eru mismunandi að lögun, en þó
felldar nákvæmlega saman hver að ann-
ari. Er brautin slétt og hæst í miðju, svo
að vatn leitar af henni að gangstéttun-
um til beggja hliða. Eftir akbrautinni
miðri eru tvö samhliða spor eftir hjólin
á kerrum þeim, sem notaðar voru til
flutninga innanborgar. Eru hjólspor
þessi víða töluvert djúp og gatan þröng,
svo að erfitt hefur verið að mætast, og
auk þess eru víða háar steinstillur yfir
þvera götuna, svo að gangandi menn
gætu komizt á milli gangstéttanna þurr-
um fótum. Stillurnar voru alveg nauð-
synlegar, því að í steypiskúrum þeim
sem stundum skella yfir í Suður-Ítalíu,
hefur regnvatnið runnið í lækjum, ekki
sízt í Stabiæ-götunni, sem hallar mjög
suður á við. En stillurnar voru líka
nauðsynlegar í þurrkatíð, því að vatn
það, sem leitt var inn í borgina, var yfir-
leitt svo mikið, að það flóði meira og
minna út frá vatnsbólum gatnanna. Frá-
ræsla borgarinnar var ófullnægjandi svo
vatnið varð að renna eftir götunum og
skolaði um leið burtu ýmsu rusli, sem
fleygt var úr húsunum. Vegna þessa
voru gangstéttirnar hafðar háar, brún-
irnar hlaðnar úr stórum, tilhöggnum
steinum, en bilið upp að húsveggjunum
var fyllt samanþjappaðri móhellu. I
gangstéttunum lágu blýpípur þær, sem
leiddu vatnið um alla borgina; hefur
vatnsleiðslan í Pompeji verið ágæt og
ber ágætan vott um hreinlæti og snyrti-
mennsku borgarbúa. Víða eru götuvatns-
ból, þ. e. a. s. ferstrendir stöplar, sem
ná meðalmanni í mitti eða svo, hlaðnir
úr höggnu hraungrýti eða kalksteini;
spratt upp úr þeim rennandi vatn, komið
úr aðalleiðslu götunnar, og þangað hafa
sótt neyzluvatn sitt þeir borgarmenn,
sem höfðu ekki leiðslu alla leið inn í hús
sín.
Það má gera sér fulla grein fyrir því,
hvernig til hefur hagað í götum borg-
arinnar. Kyrrlátu og fáförnu götumar
má þekkja á því, að vagnsporin eru þar
grunn eða svo sem engin og sölubúðirnar
fáar. Nútímamönnum hefði fundizt lítið
til þeirra koma, af því að húsveggirnir
voru sléttir að mestu og allir eins,
gluggasmugur fáar og litlar og hvergi
tré- eða blómgarðar, sem að götunni
vissu. Mest hefur lífið og fjörið verið í
Stabiæ-götunni og í námunda við hana,
því að í henni hafa verzlunarbúðirnar og
gistihúsin verið flest. Vagnaumferðin
hefur verið tiltölulega lítil, enda voru
þeirrar tíðar vagnar litlir og harla ófull-
komnir; aðallega voru það tvíhjólaðar
kerrur, fjaðralausar, með klunnalegum
hjólum,. enda voru þær mest notaðar til
flutninga, en minna til ferðalaga. Þegar
einhver þurfti að bregða sér á milli húsa,
þá varð hann að nota fæturna eða láta
þrælana bera sig í burðarstól, og ef hann
þurfti að skreppa bæjarleið, þá fór hann
ríðandi.
Við skulum gera okkur í hugarlund
að við sláumst í för með ókunnugum
ferðamanni, sem í fyrsta sinn kemur til
Pompeji. Hann kemur ríðandi inn um
Stabiæ-hliðið og nemur staðar við eitt
gistihúsið í Stabiæ-götunni. Hestur hans
er látinn inn í hesthús að húsabaki, en
sjálfum er honum vísað til herbergis
uppi á lofti. Þegar hann hefur snætt og
dustað af sér mesta ferðarykið, gengur
hann út á götuna til að skoða sig um.
Hann lendir þar í háværri, símasandi
mannmergð, sem patar ákaft höndum;
flestir tala mállýzku borgarinnar, en auk