Nýjar kvöldvökur - 01.01.1941, Side 26

20
SAGA MÖÐRUDALS Á EFRA-FJALLI
N. Kv.
millum Vatnsleysanna fyrir neðan Gríms-
st. Skógarpart í Víðivallamerkjum hinum
fremri og Sturluflatar millum lækja
tveggja og kallast Péturstunga. Það skil-
ur land milli Möðrud. og Bustarf. og svo
í læk þann, sem fellur í Króknum í
Hölkná til Hofsár. Sjónhending í Eikar-
nípu. Allan Gestreiðarstaðaháls austur til
Þrívörðu. Hálft Sænautavatn mót því, er
aðrir menn eiga lönd í móti þangað sem
heita Brúardrættir. Og á hestleið á Þrí-
hyrningsfjallgarð til Þrívörðu og beint í
Jökulsá. Ennfr. á kirkjan VII. hrossa
göngu yfir um Jökulsá, og taka ei folöld
undan. Ómerkinga alla í Herðubreiðar-
tungum. Tólf trogsöðlahögg í Skaftafells-
skógi í Fljótsdal í Öræfum og ennfr.
skógarhögg í Sturluflatarskógi. Ennfr.
eiga Kjólsstaðir fjögra hrossa göngu um
Arnai’dal, og gjaldi þar fyrir Möðrudals-
kirkju XX álnir.
Af staðnum skal messudj. Ól. Jónss.
gjalda Skálholtsstaðarumboðsm. XV fjórð-
unga árlega í smjörum og standa þar fyr-
ir fullan reikning.
Egidius messudag á Breiðabólsstað i Fljótshlíð.
Officialis Þórarinn prestur Andrésson.
Árum eftir Kristsburð MCCCCVIII (1408)
Jón prestur Egilsson.
Oddur prestur Jónsson.
Guðmundur prestur Þorsteinsson.
Jón prestur Vigfússon.
Hallur prestur Ormsson.
Guðmundur prestur Stígsson.“
í vitnisburðabréfi um landamerki
Möðrudals, gjörðu að Vallanesi 6- des.
1537, eru sömu eða mjög lík landamerki
staðfest.
Undir lok 19. aldarinnar gekk mestur
hluti landsins austan fjallgarðanna undan
Möðrudal í landamerkjamáli við næst-
liggjandi jarðir í Vopnafirði og á Jökul-
dal. Dómsniðurstaðan var fengin með því
að ógilda gjörninginn á Breiðabólsstað
1408 og dæma hann „falsbréf“.
Á seinni tímum, það sem menn muna,
hefir einnig allur Arnardalur tilheyrt landi
Brúar og Eiríksstaða á Jökuldal. Sömu
eða lík landamerki eru staðfest enn víðar.
GRÓÐURFAR.
Mest einkennandi gróðurlendi á Möðru-
dalssléttunni eru mellönd, flóar, mýrar og
víðigróður. Sumstaðar er þó grasgróður
nokkur á sendnu harðvelli og svo mela-
góður á hinu blásna landi.
Gróðurlendið hefir verið miklum breyt-
ingum háð. Ætla má, að í öndverðu hafi
landið verið betur gróið en nú er, en hafi
blásið fljótt upp. Skóglendi mun þó aldrei
hafa verið þar vegna hæðar yfir sjávar-
mál. Á það bendir og það, að þegar eftir
landamerkjaskránni frá 1408, svo og eftir
kirkjumáldögum frá 15. öld eru Möðru-
dalskirkju lögð skógarítök austur í Fljóts-
dal. Graslendi mun og ekki hafa verið
mikið. Til marks um það er hestabeitar-
ítak á Mývatnsfjöllum, er jörðinni voru
lögð til snemma á öldum.
Það sem til þekkist frá síðari tímum,
hefir gróðurfar á Möðrudalssléttunni ver-
ið miklum breytingum háð. Séra Einar
Jónsson frá Hofi getur þess, að við skipti
á búi Jóns Sigurðssonar í Möðrudal, sem
dó árið 1800, hafi Möðrudalur verið mjög
að ganga úr sér, en hvort átt er við land-
ið eða húsin er óvíst. Séra Sigurður Gunn-
arsson á Hallormsstað hefir það eftir
kunnugum mönnum árið 1865, að þar sem
fyrir 20 árum hafi verið laufi- og víði-
vaxnar hlíðar, hálsar og grundir, og hey-
skapur mikill, sé nú (1865) bert og blásið
land.
í lýsingu af Arnardal frá árinu 1887 er
sagt, að fram til öskufallsins úr Dyngju-
fjöllum 1875, hafi þar verið allmiklir hag-
ar af flóadrögum og mellöndum, en hafi
þá alveg eyðzt, en nú (1887) eftir 12 ár,
séu mellöndin farin nokkuð að vaxa upp,