Eimreiðin


Eimreiðin - 01.10.1938, Page 109

Eimreiðin - 01.10.1938, Page 109
EIMIIEIDIN RITSJÁ 453 niörg og samtvinnuð, og hann sneiðir einalt hjá þvi, sem er aðalorsök ''andans, og það er stjórnskipunin og stjórnfarið í landinu. Það er alveg augljóst mál, að á meðan stjórnskipunina skortir þann tryggingarlið, sem gerir ríkið stjórnhæft, ábyrgt og trúverðugt — þá verða allar lækningar aðeins til bráðabirgða, enda þótt þær séu að öðru lej’ti réttar. (Sbr. greinar minar í fyrri heftum Eimr.) — Höf. bendir þó á þá staðreynd, að tekjur °g lántökur ríkisins hafa að ait of miklu leyti farið til óarðbærra fyrir- *a;kja og að bankarnir fá ekki að beita réttum aðferðum i gjaldeyrismál- u*n, en eru teygðir út i lánsfjárþenslu. Þetta eru vitanlega bein áhrif frá stjórnfarinu —- kjósendavaldinu og skrúfupólitíkinni, sem ekki leyfir rétta hagnýtingu fjárins, stendur í vegi fyrir réttri verðmyndun á vinnu- markaðinum og vfirleitt brýtur ailar reglur arðvæns rekstrar. Af þessu leiðir svo óhjákvæmilega fall gjaldeyrisins. Það er elelci hægt að halda krónunni uppi með tómum samþyktum og atkvæðagreiðslum. Allar spelk- ur og öll óeðlileg höft bila að lokum. Krónan hefur fallið, og nú er ekki snnars kostur en að viðurkcnna það að meira eða minna leyti. Og þar sem ástandið hefur þegar lýst sér i vaxandi verðhækkun, þarf a. m. k. tilsvarandi niðurfærsla skráningarinnar ekki að valda stórbyltingu i '’erðiaginu annari en þeirri, að útflytjendur fá þá réttara verð fyrir vör- nr sínar. Og það verða framleiðendur að fá, ef ætlast er til að þeir fram- leiði meira en til innanlandsþarfa. Hið núverandi skráða gengi skattlegg- nr útflytjendur en verðlaunar innflutninginn, og það er þó ekki tilætlun stjórnvaldanna! — Höf. lcggur til að gengið sé lækkað um 15%, og væri Það talsverð linun. En það þarf að ára vel lil þess að þetta reynist nóg, °fi eflaust er höf. of bjartsýnn á að unt verði að gera hið nýja gengi raun- '’erulegt og varanlcgt. Landsverzlunarstofnunin, sem hann stingur upp ú. er að vísu nauðsynleg til framhalds og tryggingar núverandi hafta- stefnu, en hún gcrir rask á verzlunarsviðinu, sem engan veginn verður létt viðureignar, sérstaklega þar sem sá gróði, sem höf. ætlar ríkinu að hafa af þessu fyrirtæki, alls ekki er neitt fundið fé, heldur aðeins til- færsla eða farvegsbreyting fjármuna sem nú eru i umferð og framfleyta Uölda manns beint og óbeint. Lagfæring gengisins ætti að leiða í áttina til frjálsari viðskifta, en ekki nær einræðinu. En aftur a móti cf viðskifta- einræði á að koma, þá er ekki bráðnauðsynlegt að breyta genginu. Þá eru til önnur ráð eins og t. d. Þjóðverjar hafa notað. — Ég býst nú ekki 'ið, að þýzka einræðið þyki eftirsóknarvert hér. Það sem ég lief verið nð benda á í fyrri greinum, er sá möguleiki, að ver gætum sjálfir stofn- nð rikisvald yfir flokkunum og ábyrgðarbært gagnvart þjóðinni (þjóðræði) °fi út á við — jafnvel þótt það í byrjun þyrfti að hafa allviðtækt um- boð -—■ fremur en að fá þröngvað upp á oss sjalfteknu einræði með ut- lendu valdi að haki. — Jafnvel þótt það kunni að vera orðið of seint, l'á stend ég fast á þvi, að stjórnskipunin sé lagfærð. Það er ærusök fyrir l'jóðina að sýna strax, að hún skilji hvaða tryggingar hún verður að setja fyrir sjálfstæði sinu og tiltrú og að hún vilji færa þá fórn. Ef slys er óhjákvæmilegt, ]iá vekur það meira traust á þjóðinni að hafa þó sýnt að
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.