Eimreiðin - 01.01.1940, Síða 21

eimreiðin
VIÐ LÍKBÖRUR
7
gi’eiddi gullhár sitt fyrir jökulspeglum“, sá hann stíga á skip
og yfirgefa land sitt, með stórum áformum, og koma aftur
heim í þrá eftir nýjum framkvæmdum. Hann elskaði ísland.
Ég hef aldrei heyrt neinn mann tala í meiri eldmóði og í rík-
ari sonai’ást til ættlands sins en hann. Hann sagðist hafa farið
víða um heim og séð margt stórfenglegt og fagurt. En fegurð
íslands var í augum hans ofar því öllu. Og hann sá hér óend-
anleg skilyrði. Hugmyndir hans um framtíð íslands voru
glæsilegar. Það voru hugmyndir hugsjónamannsins, sem xnörg-
um sinnum verður að sjá vonir sínar bresta, en sem þó ræt-
ast einhvern tíma, þó ekki sé nema að litlu leyti, fyr en löngu
eftir að hann hefur lagst til hvíldar í gröf sinni. Hann sá glögg-
lega auðlindir landsins, vissi hvað bjó í fossum og fjöllum
þessa lands, í moldinni og á fiskimiðum. Hann sá í anda þá
tíina, er unt yrði að veita ljósi yfir alt landið, sjá verksmiðj-
Ur rísa við fossana og landslýðinn búa við hamingju í hinu
fagra, elskaða landi. í hinum norræna ættstofni var sá kjarni,
sem hann treysti. Þess vegna átti hann stórar hugmyndir um
íslenzku þjóðina. Og þess vegna hvatti hann hana til þess að
stefna hátt, til starfa og fagurra dáða. Hann óskaði að verða
auðugur maður, en i þeirri ósk bjó þráin eftir að vinna fyrir
Island — að nota fjármunina í þágu lands og þjóðar. Það
vissu allir, sem vel þektu hann. Stundum litu menn misjöfn-
um augum á líf hans og starf — og ef til vill ekki að ástæðu-
lausu. Hann fann sjálfur annmarka sína og bresti — ef til vill
betur en nokkurt okkar grunar. Einu sinni sagði hann við
uiig: „Það er gott að geta grátið yfir syndum sínum.“ En eng-
um kemur hér dómur í hug, því „... einn er stór. Hér er
stormahlé. Hér stöndum vér jafnt fyrir drotni“.
Þótt hugur hans væri stór og hátt flygi andinn, átti hann
viðkvæmt hjarta, hjarta, sem ekki mátti aumt sjá. Smælinginn
átti i honum góðan vin. Og kunnugt var mér um, að hann
fór á fund hans í leyndum, til að rétta honum bróðurhönd.
Það olli honum eitt sinn miklum sársauka, að hann gleymdi
að greiða fátækum manni lítið viðvik, áður en hann fór í utan-
för. Eitt hið allra fyrsta verk hans, er hann kom aftur heim,
var að fara á fund hans og gefa honum upphæð margfalt stærri
en hann hafði unnið fyrir.