Eimreiðin - 01.10.1944, Síða 84

308
RITSJÁ
EIMREIÐIN
um vorum og snillingum betur ævi-
störf þeirra og stríð en með því að
taka þakksamlcga við hinum mikla
arfi, er þeir liafa látið oss eftir. Jón-
as Hallgrímsson liggur ekki óbættur
hjá garði, meðan ljóð hans göfga sál-
irnar og lyfta huguin þúsunda æsku-
manna — og hann verður andlegur
förunautur allra góðra íslenzkra
manna frá morgni til kvelds ævinnar.
— Um slíka menn skiptir í rauninni
ekki niikl.i máli, hvort ævi þeirra
hefur orðið löng eða skönnn, — því
þeir deyja aldrei. Og ætíð hljóta þeir
að liverfa frá óunnum snilldarverk-
um. Þeir verða ætíð óbætanlegir,
livort sem þeir deyja fyrr eða síðar,
og ætíð ómetanlegir dýrgripir og
glampandi leiðarljós á vegi þjóðanna
— út í framtíðina.
Þorsteinn Jónsson.
HALLGRÍMSLJÓÐ. Sálmar og kvœSi
ejlir Hallgrím Pétursson. Rvík 1944
(Leiftur h/f.).
Á þriggja alda vígsluafmæli Hall-
gríms Péturssonar kemur nú nýtt úr-
val af ljóðum hans. Ekki svo að
skilja, að það sé beinlínis gefið út í
því tilefni, en afmælisminning er
þetta samt sem áð'ur, og hún góð,
enda þótt önnur hefði verið betri:
vegleg og vönduð útgáfa af öllu því,
sem til er eftir þenna skáldkonung,
þetta stærsta ljós íslenzkrar kristni,
sem engum verður við jafnað til
fulls, enda þótt vera megi, að skammt
kunni að verða talið bilið á milli,
þegar þjóðin hefur á ný og endan-
lega áttað sig á Haraldi Níelssyni.
Það, sein slær mig, þegar ég geri
samanburð á þessam tveim mönnum,
er, hvað þeir eru ótrúlega líkir, fram
yfir andlitssvipinn, sem svo margir
liafa veitt athygli.
Það er að vonum ekkert frumlegt
við þessa útgáfu. Til þess var enginn
möguleiki, eins og nú er ástatt. Hún
er hyggð á þeim heimildum, sem
eftir ástæðum voru sjálfsagðar:
Passíusálmarnir á útgáfu Finns Jóns-
sonar, en annað á útgáfu Gríms
Thomsens. En útgáfa Gríms er svo
merkileg, að liversu mikið sem um
liana kann að verða bætt, þegar Is-
lendingar vakna svo til vitundar um
sóma sinn, að þeir láta gera þá út-
gáfu, sem fullkoinnust og vönduðust
verður gerð, þá mun samt verk Gríms
ætíð verða til ágætisverka talið. Starf
lians við útgáfuna hefur ekki verið
nein aktaskrift; það hefur verið
starf afburðamannsins, þegar hann
vinnur af ást og aðdáun. Það er með
undrum, hve ágætt verk Grímur
hefur getað af liendi leyst við þau
skilyrði, sem þá var uin að ræða.
En þó að þessi nýja útgáfa af
Passíusálmunum sé vitanlega á sinn
liáft góð, þá þarf þó jafnt fyrir henni
að gefa þá út með þeim liætti, sem
dr. Páll Eggert Ólason hefur bent á,
að gera beri. Slíkt er vitanlega ekki
mögulegt á þessum tíma. Ef til vill
er það einungis af barnsvana, að ég
sakna þess liér, að ekki er haldið
leturbreytingu á orðum textans eins
og liann er tekinn upp úr guðspjalla-
sögunni. Líldega verða það sanit
fleiri en ég, sem sakna hennar. Þo
er þetta algerða greinaleysi þakk-
lætisvert hjá liinu, að klúðra textan-
um á milli gæsalappa, eins og óbæna-
bókarfærir menn hafa gert í nokkr-
um liinna lökustu útgáfna af sálmun-
um nú í seinni tíð. Einnig er her
sleppt lagboðum Hallgríms, enda var
víst gagnslaust að halda þeim.
Það er, eins og menn vita, enn o-
sannað mál, hvort lesa beri í 2. versi