Eimreiðin - 01.05.1964, Page 63

EIMREIÐIN
151
bókstaflega." Þetta eru ekki mín
°rð. Hins vegar er þessi ummæli
að finna í tilvitnun minni í um-
rasddan ritdóm Finns Magnússonar
[Studia Islandica, bls. 47).
Dómar framantaldra merkis-
rnanna skulu nú athugaðar í ljósi
rannsókna minna á henni, en ég
ðar hana gaumgæfilega saman við
óönsku og þýzku þýðingarnar, er
sera Jón fylgdi, og að sjálfsögðu
e*nnig við frumtextann enska.
Komst ég að þeirri niðurstöðu, að
séra Jón hefði eigi aðeins „náð
nieginhugsunum Miltons" (eins og
Rask orðaði það), heldur hefði
öonum í ríkum mæli — og það
er vitanlega miklu erfiðara og
skiptir enn meira máli — tekizt að
flytja yfir í íslenzkuna, eigi aðeins
fjugsanir frumtextans, heldur einn-
rg anda hans. Ennfremur leiddi
snmanburður minn í ljós, að þá
°nákvæmni og þær úrfellingar, sem
f'nna má í þýðingunni, megi yfir-
|eitt rekja til dönsku og þýzku þýð-
lnganna, ekki sízt hinnar fyrr-
nefndu. Ber þess vegna að fagna
því, að séra Jón fékk í hendur
þýzku þýðinguna áður en lengra
Var komið þýðingu lians. Ennfrem-
nr komst ég að þeirri niðurstöðu
nieð samanburði mínum, að þó að
sera Jón hefði breytt um bragar-
liátt, valið fornyrðislag í stað hins
enska blank versc, er á þeirri tíð
Var algerlega óþekkt á íslandi, og
öefði vafalítið þá eigi skoðast þar
sem skáldskapur, þá hefði hann
e'gi getað fengið Jjýðingu sinni ís-
ienzkt Ijóðform, sem hæft hefði
öetur háfleygu efni hennar, anda
°g blæ. Lít ég því svo á, að um það
hafi hinum gáfaða og stórlærða
manni, Rask, brugðizt bogalistin,
er hann fann þýðingunni það til
foráttu, að séra Jón hefði snúið
henni undir fornyrðislagi.
A liinn bóginn er Jjað laukrétt
athugað hjá séra Sigurði (enda
hafa aðrir komist að sömu niður-
stöðu), að Jjað var hin snjalla þýð-
ing Benedikts Gröndals á Musteri
tnannorðsins eftir Pope, er gerð var
undir fornyrðislagi, sem, góðu
heilli, varð séra Jóni til fyrirmynd-
ar, er hann hóf Jjýðingu Paradisar-
missis, og síðar, er hann færðist í
fang annað stórvirki með Jjýðingu
sinni á Messiasarkviðu. Bæta má
Jjví við, að dr. Jón Þorkelsson skrif-
ar mjög skemmtilega og hressilega,
eins og honum var lagið, um val
séra Jóns um bragarhátt í Jjýðingu
sinni í samanburði við enska brag-
lagið blank verse, í hinni merku og
fróðlegu ritgerð sinni aftan við úr-
valið úr kvæðum séra Jóns í Minn-
ingarritinu um hann.
Um málfarið á þýðingunni komst
ég, við samanburð minn, að Jjeirri
niðurstöðu, að þar liefði séra Jóni
tekizt með miklum ágætum, bæði
hvað varðar lifandi samlíkingar og
hugarflug Miltons, og einnig um
orðfærið sjálft, sem í Jjýðingunni,
eins og í frumritinu, samsvarar há-
fleygri hugsun skáldsins, og svip-
merkist af tign og virðuleika, lát-
leysi og hreinleik.
Hér hefur verið farið fljótt yfir
sögu um niðurstöður minar. En í
fáum orðum sagt, bar Jjar allt að
Jjeim brunni, að þýðingin væri
langt yfir það hafin að vera aðeins
„lausleg þýðing“, eins og Finnur