Eimreiðin - 01.05.1964, Blaðsíða 61

EIMREIÐIN
149
1 því ljósi er þýðing hans rétt met-
ln- í henni eru margir prýðisgóðir
kaflar, og, þegar alls er gætt, sumir
^eð ágætum.“ Frá skáldskapar
sjonarmiði einu saman komst ég
að þeirri niðurstöðu, að margt
megi segja þýðingunni til hróss,
l|m mállipurð, mælsku á köflum,
°g skáldlegt hugarflug. Óhjá-
kvæniilega ber hún Jjó nokkuð ann-
an svip en frumtextinn, vegna þess
lve bragarhátturinn og um leið
hrynjandi eru ólík og live miklu
margorðari hún er heldur en fruni-
hvæðið, en ])ar er hinni dönsku
fyrirmynd aftur um að kenna.
Réttilega dregur séra Sigurður
athygli lesanda að meginatriði
hvað þýðinguna á Tilraun um
manninn snertir, er hann segir í
þ*tti sínum um hana (bls. 152):
»Hér er efni, sem á dögum séra
Jóns var lítt tamt íslenzku tungu-
taki, og því margfaldur vandi með
fara. Ókannað er, hver nýyrði
homu fyrir í þýðingunni, en Jieirra
hefur þurft ósjaldan við, þegar ná
shyldi háfleygum hugsunum og
spaklegum rökum hins enska snill-
Ulgs. Nýsmíðar séra Jóns eru oft-
ast með þeim hætti, að mjög erfitt
er að greina frá öðru. Þar er allt
svo einfalt og eðlilegt, en hvergi
seilzt til hins langsótta, tyrfna né
torræða orðalags.“
Þessa hlið málsins tók ég einnig
ól nokkurrar athugunar í framan-
gfeindri grein minni, og fór, með-
‘h annars, um [jað eftirfarandi orð-
Urn: ,.Séra Jón varð því iðulega að
Sera eitt af tvennu: — mynda ný
orð eða umrita hið erlenda hug-
tak. Og hann fer báðar J)ær leiðir,
og kemst yfirleitt eins vel frá J)eim
vandkvæðum eins og hægt var að
krefjast af honum eftir ástæðum."
Sem dærni um nýyrði hans nefndi
ég ennfremur, að hann þýðir „ins-
tinkt“ með „náttúrutogun“, er
vissulega nær allvel merkingu orðs-
ins.
í þættinum um [rýðingu séra
Jóns á Paradísarmissi („Heill sértu
mikli Milton íslenzkra“) er, á
gagnorðan og markvissan hátt, lýst
æviferli Miltons og helztu ritverk-
um hans, og raktir meginþættir
Jseirra trúar- og lífsskoðunar hans,
er finnur sér framrás í þeim stór-
brotna og heimsfræga ljóðabálki. í
því sambandi (og raunar víðar í
ritinu) fer höf. ævisögunnar mjög
vinsamlegum orðum um rannsókn-
ir mínar á þýðingum séra Jóns og
gildi Jjeirra fyrir íslenzkar bók-
menntir, og um rit mín um það
efni. Votta ég honum einlægar
Jsakkir fyrir þau drengilegu um-
mæli hans í minn garð. En jafn-
framt harmar hann Jiað, að þau rit
mín séu á ensku, og Jwí eigi
aðgengileg þeim, er eigi kunna
enska tungu. Þar sem þessu er
Jrannig farið, og ég hef eigi áður
birt á íslenzku niðurstöður rann-
sóknar minnar á þýðingu séra Jóns
al’ Paradísarmissi, vona ég, að eng-
inn leggi mér það til lasts, þó að
ég taki hér upp í íslenzkri endur-
sögn nokkur aðalatriði úr niður-
stöðum mínum um ])ýðinguna af
Paradisarmissi, en ítarlegri greinar-
argerð um ])að efni á prenti er að
finna í ritgerð minni í Studia Is-
landica, sem fyrr er vikið að.
Skal þess þá fyrst getið, að tveir