Eimreiðin - 01.05.1964, Page 83

EIMREIÐIN
171
f>'á uppheims-dögun yíir djúpsins-
ál
að dufti jarðar — og vort líf var
kveikt.
Með því Eimreiðin hefur alla tíð
verið þeim er þetta ritar eins kon-
ar andleg móðir og á því sannlega
snaran þátt í sálarlegu uppeldi
hans og andlegum þroska. I þeim
skilningi getur honum orðið það á,
eins og hverjum öðrum keypa-
krakka, að skunda til móður sinnar
eða verndara til að klaga leik-
systkini sín. En þetta verður að
skoðast í mannlegu ljósi. Óviðkom-
a>idi fullorðinn greinir sjaldan
hlutina frá sjónarmiði óviðkom-
andi barns. Ég hef horft á angist
harna, sem eru misskilin eða refsað
saklausum og er það átakanlegt.
Jafnvel fullorðnum höfundi getur
reynzt erfiður róður, að vita verk
°g afkvæmi hugsunar sinnar og
hjarta síns og tungu sinnar misskil-
*n eða afflutt, forsmáð eða fótum
ifoðin og uppálöppuð, enda þótt
það sé af góðri heimsku gert, en
ekki illheimsku.
Bók nokkur: Rimnavaka — Rím-
nr ortar á 20. öld — kom út fyrir
nokkrum árum. í þeirri bók á höf.
þessara orða stutta rímu og í endi
a 5. vísu þeirrar rímu hefur auð-
sjáanlega vísvitandi verið skipt um
orð (að höfundi forspurðum), sem
að vísu rímar og fellur í efnið, en
' ísan verður hundaþúfufóstur fyrir
vikið. Vísa þessi er um heimskuna,
en um það stórveldi sögðu forn-
grískir spekingar, að frammi fyrir
^ieimskunni stæðu sjálfir guðirnir
berskjaldaðir og ráðþrota. Sann-
leikurinn er sá, að heimskan er
vinsælli en vitið og fíflið spekingn-
um fremri. Og í hverju samfélagi
manna gegnir fíflið þýðingarmesta
hlutverkinu með því að lækka þær
kröfur, sem menn þurfa að gera til
eigin vitsmuna og fyllir þá friði,
öryggi og ánægju. Það er því ekki
vinsælt verk að skemma heimskuna
eða skerða ágæti hennar. Frá höf-
undarins hendi var vísan þannig:
Hlakkar og flýgur heimskan kunn
hakkar og sýgur blóðgan grunn
flakkar og lýgur fólks í munn
frakkar en smýgur vatn í unn.
Síðasta orði vísunnar hafði verið
breytt í „brunn“, að höfundi for-
spurðum, sem þrengir vísuna, dreg-
ur úr víðsýni hennar og veikir
máttinn. Allt vatn og öll vötn leita
og smjúga til upprunans, hverfa í
unn hafsins og endurtaka og upp-
Iifa hina eilífu hringrás sína.
Og í 12. erindi sömu rímu eftir
sama höfund hefur í upphafi þeirr-
ar vísu verið skijrt um orð, sem
höfundi þykir enn bagalegra en hið
fyrra. Þar er orðinu dyn breytti í
„dún“, „dúnmjúkum ymi“ sett í
stað dynmjúkum yrni. Dynur og
dúnn eru með öllu óskild orð.
Dynur merkir hljóðbæran þyt sam-
anber sögnina að duna; (dansinn
dunaði). En dúnn merkir sérstakt
efni, sem að vísu getur verið þægi-
legt (t. d. æðardúnn), en á ekki við
í þessu sambandi, því ymur er
hljóðvarp af ómur, sem er sama og
hljóð eða hljómur.