Eimreiðin - 01.07.1975, Qupperneq 10

EIMREIÐIN
Níelssonar voru áhrifamiklar. Hann var mikill og innblásinn ræðu-
skörungur og lyfti kirkjugestum sínum upp í æðra veldi. Og alltaf
var troðfullt í kirkjunni hjá honum. Honum kynntist ég hjá Guðrúnu
og Einari Kvaran, sem var eins og þið vitið líka áhugamaður um
andatrú. Þarna voru menn hvassyrtir og umræðurnar fjörugar. Kiljan
talaði t. d. enga tæpitungu, þegar hann var að deila við menn. Hann
var miskunnarlaus, en undir sló hlýtt og viðkvæmt hjarta — og alltaf
jafnskemmtilegur.
— Og þú kemur svo síðar í XJnuhús?
— Já, hjá Erlendi í Unuhúsi var einnig samkomustaður lista-
manna og listunnenda. Ef ég man rétt, kom Davíð sjaldan þangað,
en Kiljan var þar á kvöldin, þegar hann var í bænum, leit inn og drakk
kvöldkaffi. Þórbergur var þarna líka, eins og þið hafið lesið um í
bókunum hans. Hann hafði að vísu alllengi búið hjá Guðrúnu.
en ég kynntist honum ekki þar, heldur í Unuhúsi. En Tómasi kynnt-
ist ég ekki fyrr en nokkru seinna og Páli ísólfssyni og Ásgrími. Páll
kynnti mig fyrir Ásgrími. Við Ásgrímur hlustuðum oft saman á tón-
list. Hann var feiknalegur tónlistarunnandi. Jón Stefánsson málari,
sem bjó í næsta húsi, sagði mér, að Ásgrímur hefði stundum hlustað
á tónlist tímunum saman á næturnar. Jón þurfti stundum að fara til
hans og biðja hann að draga niður í tækjunum. Ásgrímur átti líka
píanettu og lék á hana verk Bachs og Mozarts. Ásgrímur sagði einu
sinni við mig: „Menn eru að segja, að það sé misfallegt, sem Mozart
hefur skrifað. Ég vildi fá að heyra það, sem ekki er fallegt!“ List
Tómasar og Ásgrfms minnti mig alltaf á Mozart, allt svo hreint og
tært.
— En hvenær hófst þú bókaútgáfu?
— Það var seinna. Fyrstu bækurnar, sem ég gaf út, voru Kyssti
mig sól eftir Guðmund Böðvarsson og Stjörnur vorsins eftir Tómas.
Við Kristinn E. Andrésson vorum mikið saman á þessum árum og
gáfum út ýmis smárit, einkum um stjórnmál, minnir mig. Svo réð-
umst við í að gefa út Ljósvíkinginn eftir Halldór Laxness. En síðar
ákváðum við að skilja að skiptum. Það kom aldrei til neinna átaka
með okkur Kristni, en við höfðum allólíkar skoðanir um margt, þótt
góðir vinir værum: Það var reyndar aldrei orðað, en við fundum
á okkur, liggur mér við að segja, að við áttum ekki samleið. Og
upp úr því stofnaði ég Helgafellsútgáfuna. Ég byrjaði á íslandsklukk-
unni. Nánasti vinur Halldórs var Erlendur í Unuhúsi, fluggáfaður
maður. Hann mælti með mér við Halldór, og við verðlögðum bókina
186