Iðunn - 01.12.1884, Blaðsíða 20

290 Skólallf á miðöldunum,
höfði sjer, er þeir hugðu á vísindaiðkanir. Styrj-
aldir heptu jafnaðarlega för þeirra, og aldrei var
óhætt fyrir stigamönnum. þeir sem eitthvað höfðu
af að láta, voru þrásækilega rændir og misþyrmt á
ýmsan vegu, t. d. bundnir við trje út í skógi, eins og
hinn frægi Anselmus af Kantaraborg, er stigamenn
rjeðu á skammt frá klaustri sjálfs hans, Bec í Norð-
mandfu ; ekki voru allir eins lánsamir og hann,. að
losna aptur, áður en úlfarnir eða kuldi og sultur
gerðu út af við þá.
Megnið af þessum umrennandi vísindamönnum
voru þó af almúgafólki, og fleyttu sjer fram á bón-
björgum alla sína skólatíð. Komust ýmsir þeirra
síðan til æðstu metorða, urðu frægustu lagamenn,
dugandi stjórnvitringar, ráðgjafar og jafnvel stund-
um páfar. Námstíð þeirra var eintómt andstreymi
og mæða. Cervantés skáld talar eflaust af sjálfs
sín reynslu, er hann lætur Don Quixote fara svo
fólldum orðum um raunir þeirra: »Bigum vjer að
telja upp þrautir námsmanna, þá verður að nefna
fátæktina fyrst og fremst. þoir reyna volæðið í öll-
um myndum: kulda, sult og klæðleysi. Bitthvað
fá þeir þó optast að nærast á, annaðhvort matar-
leifar af borðum ríkismanna eða brauðmola í klaustr-
unum, sem er hið síðasta og aumasta athvarf fátækra
stúdenta; þeir hitta optast nær fyrir eitthvert hreysi,
þar sem menn eru svo brjóstgóðir að lofa þeim að
verma sig við hlóðasteininn og hýrast undir þaki
náttlangt. Jeg óska eigi að fá mjer til orða önnur
óþægindi, er þeir eiga við að biia, svo sem skóleysi
og að þeir verða að ganga í gatslitnum flíkum, eða
hitt, að þeim er svo hætt við að jeta yfir sig, þ!X
sjaldan hnífur þeirra kemur í feitt ket«.