Ægir - 01.01.1917, Blaðsíða 13

8
ÆGIR
4—5 árum fjölgar vélbátunum um einn
og jafnvel tvo árlega. Allir voru bátarnir
litlir, með fjögra hesta vél; að meira
eða minna leyti opnir og sumir að eins
með járnþynnuskýli j'fir sjálfri vélinni.
Fram að 1911 munu bátarnir hafa borg-
að sig vel og sumir jafnvel ágætlega.
Lóðir þurfti fáar og fremur stutt var að
sækja til fiskjar, eftir því sem síðar varð,
og alt mun hafa verið notað og sparað,
sem hægt var.
Veturinn 1913—14 munu flestir vél-
bátar hafa gengið héðan með lóðir frá
Suðureyrarmölum, 17 að tölu.1) Var á-
formað að þeir yrðu 19, en tveir, »HIín«
og »Höfrungur«, fórust í vertiðarbyrjun
með allri áhöfn. Árabátar gengu þá mjög
fáir, því flestir vildu vera á vélbátunum.
Mun það hafa verið meira hægðar vegna
en hlutar von, því þá var að koma sú
breyting á útveginn, að hann bar sig illa,
bæði gagnvart útgerðarmönnum og há-
setum.
Eins og áður er ávikið, var stutt að
sækja, lóðir þurfti fáar og útveginum
var í mörgu ábótavant. En brátt breytti
samkeppnin þessu algerlega. Sjósóknin
lengdist, lóðafjöldinn óx og bátarnir urðu
með þilfari, afþiljuðu vélahúsi og háseta-
rúmi o. fl. án tillits til þess, hvernir bát-
arnir stóðu sig efnalega, eða hvort þeir
öfluðu nokkuð betur fyrir tilkostnaðinn.
Þeir sukku þvi óðum í skuldir, en jafn-
hliða neyddust útgerðarmenn til að ríra
skifti og jafnvel aftaka sum gömul hlunn-
indi háseta. Alt þetla og fleira leiddi
aftur til þess, að flestir sem gátu keyptu
sér árabáta,2 3) til að róa allan tíma ársins,
nema vetrarvertíðina. Það fór þvi að
verða lítt mögulegt að fleyta vélbátunum
á vetrum, með lóðir. En þá sýndi það
sig að bátarnir báru sig ekki, heldur
1) Samkv. lendingar sjóösbókinni þ. á.
2) Flest tveggjamannaför, tveir saman.
söfnuðu skuldum, eða átu upp það, sem
þeir kunnu að hafa unnið á yfir sumar-
tímann.
Árið 1911 reyndu þrir formenn héðan
að halda úti bátuin sinum með hand-
færi, frá vorvertíðarlokum til ágústloka,
og gafst ágætlega. Hefir það orðið til
þess, að öllum vélbátum hér er nú
síðan haldið úti á handfærafiski frá miðri
vorvertíð (sumum jafnvel fyrri) til vetur-
nátta (sumum lengur) og hefir reynst
vel.
Síðastliðinn vetur gengu héðan 16 vél-
bátar.1) Einn þeirra (»Geysir«) sleit upp
hér á höfninni og fórst. Hinir fengu frá
400—1000 kr. hlut yfir veturinn.
1 vor og sumar var haldið úti 13 vél-
bátum á handfæruin og á lóðum, og á
handfærum 16 árabátum.2) Aflaðist ágæt-
lega og náðu margir um og yfir 1000 kr.
í hlut, enda var fiskur í góðu verði.8)
Nú sem stendur ganga með lóðir á vetr-
arvertiðinni 8 vélbátar smáir og 1 stór
(»Rask«), en 7 standa uppi.4 * *) Dýrtíðin
sem nú er, og reynsla flestra undanfar-
andi ára hefir kent mönnum, að betra
er að láta þessa litlu báta standa á landi
yfir veturinn, enda fæst ekki fólk til að
róa þeim með lóðir á vetrarvertíð.
Eins og sést á framanrituðu, er vél-
bátaútvegur Súgandafj. að eins 10 ára
gamall. Breytingum hefir hann tekið
mörgum og miklum á jafn skömmum
tíma. En erfiðustu breytinguna á hann
eftir, að breytast í stóra vélabáta, eða að
öðrum kosti að líða undir lok i sam-
keppninni.
1) Sarnkvæmt lendingar sjóðsbókinni.
2) Tölurnar eru teknar eftir lendingarsjóðs-
bók. Mest tveggja mannaför.
3) 32 a. þorskur, 28 a. sináflskur, 24 a. ýsa
pr. kg., lifur 25 a. líter.
4) í haust heflr afli verið litíll og verð ekki
betra. 14 a. þorskur, 12 a. smáf., 10 a. ýsa pr.
kg., lifur 8 a. líter.