Ægir - 01.01.1917, Blaðsíða 15

10
ÆGIR
Margsinnis hafa tapast ágætir róðrar við
það, að flytja héðan vöru, er strand-
ferðaskipin hefðu þurft að vera skyldug
til, samkvæmt áætlun, að taka hér á
höfninni.
Kauplúnið Suðureyri. Fram að árinu
1900 var að eins útræði hér á Suður-
eyri, frá toríiþöktum verbúðum, hlöðn-
um úr torfi og grjóti. Tvö vöruhús1 2 3) Á.
Ásgeirsons-verzlunar — er þá var nýlega
farinn að verzla hér og þó i mjög smá-
um stýl — munu hafa verið einu timb-
urhúsin. 1902 er fyrsta timburhúsið8)
bygt til íbúðar, en verulega fór ekki að
byggjast á eyrinni fyr en með komu vél-
bátanna, 1906.8) Frá þvi ári má telja
alla framför Suðureyrar.
Nú eru frá 60—70 steinsteypu- og
timburhús á Suðureyri, og þó ótalin
penings- og heyhús, og ýmsir smáskúrar.
Hvað húseignir þessar nema miklu verði
veit ég ekki, en naumast mun oihátt að
giska á 170 þúsundir, þar sem húsin eru
flestöll ný og mörg af þeim vönduð, þó
engin séu þau mjög stór. Rúm 300
manns eru búsett á Suðureyri. Skóla-
hús,4) bókasafn,5) sími, vatnsleiðsla, ís-
húsG) og samkomuhús6) eru framfara-
ávextir kauptúnsins, auk vélbátanna,
þessi 10 ár siðan það tók að byggjast
svo teljandi sé.
Eins og sést af landbúnaðar lýsing-
unni, hér að framan, verður framtið
Suðureyrar ekki bygð á honum. Allar
framfarir hér hafa fylgt vélbátaútgerð-
inni, og munu gera það hér eftir eins
og hingað til. F*að er því lífsspursmál
1) Annað 10X8. liitt 6x5.
2) Hús Þórðar Þórðarsonar hreppstjóra.
3) Pá voru komin 7 timburhús hér með hús-
um Á. Ásgeirsons-verzlunar. Öll smá.
4) Tekur 40 börn.
5) Bækur 550.
6) Hlutafélög.
fyrir Suðureyri hvort útgerðinni miðar
áfram eða aftur á bak, því að með henni
stendur eða jellur hún.
Ég hefi bent á það, að litlu vélbát-
arnir séu að falla úr sögunni, séu að
verða ónýt eign á vetrarvertíðum, en
alveg sama verður innan skams ofan á,
hina tíma ársins, því nú er jafnvel svo
komið, að nota verður alt sem fæst til
að fleyta þeim, jafnvel ófermda unglinga
ofan í 10 ára aldur. Orsökin er að
nokkru leyti fólksvöntun, hér eins og
annarstaðar á landinu, til alls sem vinna
þarf, hverju nafni sem nefnist, af því að
fólkinu fjölgar ekki að sama skapi, sem
atvinnuvegirnir aukast írá öllum hlið-
um. En þetta er ekki aðal ástæðan,
heldur hitt, að menn sjá hver munur
er á, að vera á stórum vélskipum eða
smáum, bæði vegna þægindanna, og ekki
síst vegna tilbreytni atvinnurekstursins,
hringinn í kringum landið, eftir því
sem hentast þykir.
Ég tek því hér upp aftur staðhæfingu
mína, er rituð er fyr i greininni, »vél-
bátaútvegurinn á eftir erfiðustu breyt-
inguna, ella fellur hann fyrir samkeppn-
inni og Suðureyri með honum«.
En hvers vegna verður breytingin er-
fiðari nú en áður? Þvi veldur —
Höfnin. Alt að þessu hafa flestir bát-
arnir verið settir á land, þegar útlit
hefir verið fyrir sterkviðri, stórsjó eða
isrek, og þeim sem á floti hafa legið,
hefir oft verið keyrt inn úr sundunum
og lagt inn á firði, þar til lægt hefir
orðið aftur, fyrir utan rifin, en þetta
væri ekki hægt að gera ef skipin stækk-
uðu, nema um leið væru sett merki i
sundin, enda er vonandi að það verði
bráðlega gert.
1 norðan, austan og sunnan er báta-
lægið ágætt, þó eigi sé það dýpra en
3—6 faðmar og sama má segja um