Ægir - 01.03.1931, Blaðsíða 16

62
ÆGIR
sem fórst með öllu og öllum, jóladaginn
1929, í Vigoflóa, voru fjórir Islendingar,
allir lögskráðir hér í Reykjavík, til þess
að vinna á skipinu Spánarferð þá, er
það hóf héðan um miðjan desember.
Móðir eins þeirra, sem með skipinu
fórust, fann mig að máli, vorið eftir (1930)
og bað mig að reyna að komast að, hvort
engar dánarbaetur myndu greiddar fyrir
hinn Iátna. Þar eð ég hafði enga hug-
mynd um, hver hafði lögskráð hann,
hringdi ég aðalræðismann H. Bay upp,
og bar upp erindi móðurinnar. Kvaðst
hann ekki geta svarað spurningu þeirri
þegar, en lofaði að grennslast eftir því,
hvort norska útgerðin (»AsIaugar<(), léti
nokkuð að mörkum, því um aðrar dán-
arbætur myndi eigi að ræða.
Skömmu síðar tilkynnti hr. Bay mér
i síma, að hann hefði fengið svar og að
utgerðin hafi þegar greitt 150 — eitt
hundrað og fimmtiu — krónur fyrir hvern
mann, og einnig, að konu þeirri, sem ég
spurði fyrir, hafi verið send sú peninga-
upphæð, sem henni, sem móðir hinns
drukknaða manns bar, o: 150 krónur.
Þegar þessir fjórir menn réðust á »As-
laug«, voru dánarbætur hér ákveðnar,
3000 — þrjú þúsund — krónur og 300
kr. fyrir hvert hjónabandsbarn í ómegð,
og 600 kr. fyrir hvert óskilgetið barn i
ómegð. Þetta er aðstandendum þeirra
tryggt, sem hér eru skráðir á íslenzk
skip, en virðast missa rétt þann, þegar
þeir eru skráðir á erlend skip.
Hvað segja íslenzku sjómannafélögin
og aðstandendur sjómanna um þessar
ráðstafanir ?
Hér sem annarsstaðar í heiminum,
getur það hent, að erlend skip þurfi á
hásetum eða kyndurum að halda, og
ráði hér innlenda menn, en þá ættu þeir,
sem fúsir eru að fara ferð til annara
landa, að grennslast eftir, hve lengi þeir
geti verið með skipinu, hvernig heimför
þeirra sé ráðstafað, breyti skip um ferð
og komi eigi hingað aftur, og að lokum
hvort þeir, sem starfandi menn á skip-
inu, njóti eigi sömu réttinda oghinirer-
lendu félagar þeirra og séu dánarbætur
ákveðnar í samningum hinna erlendu, að
Islendingunum séu þær einnig tryggðar.
Gera má ráð fyrir, að samninga milli
landa þurfi til þess að koma slíkum jöfn-
uði á, en hér er hver frjáls að þvi, að
neita að skrá á það skip, hverrar þjóð-
ar sem er, sem ekki tryggir íslendingum
híð sama, og hinum erlendu skipverjum
er tryggt.
Bæjarfógetinn í Hafnarfirði mun fróð-
astur um, með hvaða kjörum enskir tog-
arar hafa ráðið islenzka fiskimenn, með-
an Helleyer og fleiri útlendingar gerðu
út þaðan, en hvað ensk flutningaskip á-
hrærir, munu íslendingar, þegar svo ber
undir, sæta hinu sama og Norðmenn
bjóða þeim, t. d. almennt háseta eða
kyndarakaup á mánuði, kosta sig sjálfir
heim, af þeím aur.um, engar dánarbætur
til aðstandenda farist menn, og máske
lögskráðir hjá mönnum, sem engan rétt
hafa til að ginna íslenzka ríkisborgara
út i slikt flan.
Fáist engin leiðrétting á sliku ráðn-
ingarfyrirkomulagi, ættu sjómannafélög
hér að taka þetta mál í sínar hendur og
skora á alla sem einn, að ráða sig ekki
á erlend skip, nema þeim séu tryggð
sömu kjör og hlunnindi, sem aðrir skips-
menn hafa, og að ráðning þeirra fari
fram á opinberri ráðningaskrifstofu hér.
Heyri þetta undir einhverja milli-
landasamninga, ætti að koma þeim á
sem fyrst, því það sæmir ekki, að það
ástand haldi áfram að ríkja, sem nú er.
Svb. Egilson.