Ægir - 01.01.1952, Side 21

Æ G I R
15
Landshöfnin í Rifi
Sú var tíð, að sumar fjölmennustu ver-
stöðvar landsins voru á Snæfellsnesi.
Þangað leituðu menn til sjávar úr sjö
sýslum a. m. k. Þessi mikla útgerð á Nes-
inu byggðist á því, að örstutt var á mið og
þau voru að öllum jafni mjög fisksæl. Enn
sér viða á Snæfellsnesi merki um fornar
útgerðarstöðvar, sem lagðar eru niður fyrir
ævalöngu. Háttar sums staðar svo á þess-
um slóðum, að fæstir munu trúa, að þaðan
hafi nokkurn tíma verið fleytt báti til fiskj-
ar. Er það ein sönnun þess, að fyrrum var
þyngra á metum skammræði en ákjósan-
legir lendingarstaðir. Hvergi á landinu
þess og sat æ í henni síðan, þar til fyrir
einu ári, að hann baðst undan endurkosn-
ingu. Enn fremur átti Finnur í samningum
um sölu sjávarafurða og var i útflutnings-
nefnd ríkisins. Loks ber þess að geta, að
hann var fjórðungsfulltrúi i stjórn Slysa-
varnatelags ísiands.
Þessi upptalning, sem er hvergi nærri
tæmandi, gefur nokkra liugmynd um, að
síðasta aldarfjórðung kom Finnur Jónsson
víða við í sögu íslenzkra sjávarútvegsmála.
En hann gerði reyndar meira en koma þar
við, hugur hans til þeirra var heill, atfylgið
mikið og óskipt. Kunnleiki hans á málefna-
bálki útgerðarsögunnar þetta tímabil var
fádæma mikill. Sá, er þetta ritar, reyndi
það oftar en eitt sinn.
En jafnframt því sem Finnur hafði
óhvikulan áhuga fyrir málum útvegsins
lét hann sig jafnan skipta miklu hugðar-
°g félagsmálefni sjómanna. Um þau ræddi
hann af mikili hlýju og skilningi, og hafði
forustu um framgang margra þeirra. Það
er ekki ofmælt, að með falli Finns Jóns-
sonar sé i val hniginn traustur og mikil-
hæfur forustumaður útgerðar- og sjó-
mannastéttar landsins.
á Snæfellsnesi.
eru fornar minjar um útgerð í jafnríkum
mæli sem á G,ufuskálum, en þeir eru milli
Öndverðaness og Hjallasands. Það má því
fullyrða, að á svæðinu frá Öndverðanesi
og inn til Ólafsvíkur hafi samtímis verið
þrjár fjölmennar verstöðvar. Gufuskálar
yzt, síðan Hjallasandur og Rif innst. Af
þessum veiðistöðvum er nú Hjallasandur
einn eftir. En nú liggur við borð, að örlög
Sands verði svipuð og hinna staðanna
tveggja.
Yfirleittt komu vélbátar síðar til sögu i
verstöðvum á utanverðu Snæfellsnesi en
viða annars staðar, og áttu hafnarskilyrði
mikinn þátt í að svo varð. Til þess er m. a.
að leita orsakanna að því, að hafnarfram-
ltvæmdir á Sandi og í Ólafsvík hafa
verið á þá lund, sem mannvirkin þar hera
vitni um. Þau voru í öndverðu miðuð við
opna vélbáta og ekki ætlað fyrir því, að
stærri fiskiskip yrðu gerð út þaðan í ná-
inni framtíð. En þetta viðhorf breyttist fyrr
cn varði, opnu bátarnir hurfu að mestu og
i þeirra stað komu þiljaðir bátar, reyndar
litlir í fyrstu. Flestum var reyndar Ijóst,
að í Krossvík á Sandi gat naumast orðið
að ræða um hafnargerð fyrir þiljaða báta.
í Ölafsvík hefur hafnarframkvæmdum
verið hagað þannig, að nú orðið er óhægra
um vik en áður var að gera þar sæmilega
fiskibátahöfn.
Engum, sem til þekkir, dylst það, að
Hjallasandur er dæmdur til auðnar, ef ekki
tekst að skapa aðstöðu til útgerðar þaðan
eða í grennd. Vitanlega er ástæðulaust að
ætla, að til slíks komi, því að þar húa enn
liátt á fjórða hundrað manns og mann-
virki á staðnum því mikils virði. Enn er á
það að líta, að fiskimað mikil og auðug eru
þar skammt undan, og því allar líkur til
þess, að á þessum slóðum gæti lifað miklu
fleira fólk en nú er þar, ef hafnarskilyrði
sköpuðust. Með þetta í huga hefur undan-