Ægir - 01.11.1981, Side 11

Fiskveiðar. Þróun flota og stjórn veiða.
Fiskiskipaflotinn hefur stækkað frá því að Bláa
skýrslan var gerð. Sérstaklega hefur skuttogurum
fjölgað meir en þá var ætlað. (2.1).
I Bláu skýrslunni var talið að þáverandi floti
Sæti aflað 950 þús. tonn af þolfiski miðað við
ástand fiskstofna um 1970. Þrátt fyrir stækkun
hefur flotinn samt ekki náð nema 60-70% af þess-
um aflabrögðum. (2.1)
Búist er við fækkun skipa á næstu árum, einkum
htilla báta. Rúmlestatala flotans kann þó að vaxa
m-a. vegna bætts aðbúnaðar áhafnar og aukinnar
kassavæðingar (2.2).
Álitið er að sérhæfni i veiðum fari vaxandi
Vegna aukins útgerðarkostnaðar (2.3).
Ekki er búist við stökkbreytingum í veiðitækni á
næstu árum (2.3).
Engar stórvægilegar umbætur hafa verið gerðar
á opinberri stjórnun fiskveiða frá dögum Bláu
skýrslunnar (2.4).
Talið er að núverandi aðferðir við stjórnun fisk-
Veiða nægi hvorki til að tryggja æskilegt aflahá-
mark né til að stuðla að.lágmörkun sóknarkostn-
aðar (2.5).
Frumskilyrði bættrar stjórnunar er að leyfis-
hinda allar fiskveiðar (2.5).
Nauðsynlegt mun reynast að skipta afla niður á
skip á einhvern hátt við allai meiriháttar veiðar.
(2.5).
Leyfishafar gætu verið einstök skip, útgerðir,
vinnslustöðvar eða hafnir. í fyrstu mætti úthluta
hvótum ókeypis. Sveigjanleiki er þó nauðsynlegur
Fd. með því móti að framsal leyfa sé heimilað eða
nukakvótar séu boðnir til kaups (2.5).
Hagkvæmni útgerðar byggist á þvi að draga
megi úr útgerðarkostnaði. Bætt fiskveiðistjórnun
er afgerandi í þessum efnum (2.6).
Fiskvinnsla.
A.fkastageta islensks fiskiðnaðar í heild er illa
shilgreint og illmælanlegt hugtak, m.a. vegna
blandaðrar starfsemi fyrirtækja. Heildarafköst
Áystihúsanna miðað við 8 klst. vinnudag 250 daga
a úri hafa verið áætluð nú rúmlega 400 þús. tonn
af holfiski á ári. Þessi tala er talin verða komin yfir
s00 þús tonn a5 faum árum liðnum (3.2).
Meðalnýting hráefnis í flök eða blokk í frysti-
húsum er nú við ,,eðlileg“ skilyrði talin vera 40-
^1%. Reiknað er með því að ,,eðlileg“ meðalnýt-
Mynd I. Roðflettingarvél (Ljósm. Ingimundur Magnússon).
ing við framleiðslu sömu afurða verði að 5 árum
liðnum almennt orðin eins og hún er nú í „bestu
húsum“ eða 43-44% (3.3).
Líklegt er að hráefnisnýting í fiskmjölsverk-
smiðjum muni halda áfram að nálgast það sem
best gerist erlendis í þessum iðnaði. Orkunýting
mun einnig batna í þessari grein (3.4).
Erfitt er að nefna tölur um framleiðni og nýt-
ingu vinnuafls í okkar þlandaða fiskiðnaði. Lítill
vafi er þó á því að framleiðni og afköst mannafla
fara vaxandi (3.5).
Tæplega er að vænta nokkurra stökkbreytinga i
afurðagæðum á næstu árum, en þess er að vænta
að almenn vöruvöndun og meðferð sjávarafurða
fari batnandi, þegar litið er til lengri tima. Þó er
líklegt að keppinautar okkar á erlendum mörkuð-
um nálgist íslenska gæðastaðla verulega á næstu
árum. Væntanlega munu framleiðendur sjálfir
taka meiri ábyrgð á gæðaeftirliti en verið hefur. Á
það einkum við um saltfisk — saltsíldar- og skreið-
arframleiðslu og munu samtök þessara greina stór-
auka eigið gæðaeftirlit í líkingu við hraðfrystiiðn-
aðinn. Gæði fiskmjöls og lýsis munu fara batnandi
eftir því sem hráefnisframboð minnkar og tækja-
búnaður batnar. Hvað lagmeti varðar er erfiðara
að spá, en án verulegs átaks til bætts innra eftirlits
og vöruvöndunar er hætt við að framtíð greinar-
innar sé ekki mjög björt (3.6).
Ýmislegt bendir til þess að fiskiðnaðurinn standi
ÆGIR — 587