Ægir - 01.11.1981, Blaðsíða 21

Sela í skefjun. Með vaxandi fjölda sels hefur orma-
'andamálið aukist hröðum skrefum. Og það er
ekki hægt að fjalla svo um þróun sjávarútvegs að
Þetta vandamál sé ekki rætt. Ef selnum heldur
afram að fjölga sýnist mér að þetta vandamál verði
óyfirstíganlegt á fáum árum.
Hér er varla tími til að fjalla ítarlega um hvaða
skaða selormurinn veldur. Þó skal aðeins reynt að
gefa hugmynd. Ormurinn er að sjálfsögðu tíndur
Ur fiskinum í vinnslu. Það kostar tugi milljóna ný-
króna árlega. Svo mikið vinnuafl binst við þetta að
verulegt magn af fiski verður að vinna í verðminni
Pakkningar en ella. Tafir af völdum selorms valda
Því oft að óhæfilega lengi dregst að vinna fiskinn
°8 hann verður ekki eins góð vara og nauðsynlegt
er- Þar að auki verður hráefnisnýting minni.
Það er til marks um hve alvarlegt vandamál sel-
0rrnurinn er orðinn, að það er ekki einasta að hann
Se vandamál í frystum fiski. Seinustu tvö árin er
hann einnig að verða saltfiskframleiðendum mikið
aÞyggjuefni. En hér áður fannst selormur varla í
urygningarfiski, sem er uppistaðan í saltfiskfram-
'e'ðslunni. Ormur'í matvöru er mengun, jafnvel þó
aó heppnist að hreinsa fiskinn algjörlega af ormi. í
Þessu tilfelli er selurinn mengunarvaldurinn. Við
uUótum að verða að gera ráðstafanir í samræmi
við það.
^r<>un flota og stjórn veiða.
Eg hef kosið að taka þá kafla sem fjalla um af-
J"akstursgetu íslenskra fiskstofna, fiskveiðar,
Þróun flota og stjórn veiða, í einu lagi. í þessum
, óflum er að sjálfsögðu margt rétt athugað, enda
ua nefndarmenn yfir mikilli þekkingu og reynslu.
>ns vegar vantar ennþá, eins og kemur fram í
! ý^slunni, ýmsar grundvallarrannsóknir, ekki síst
a Sviði hafrannsókna. Þar ber hæst rannsóknir á á-
rifum fiskstofnanna hvers á annan. En af þessum
s°kum verður alltof margt í þessum efnum að
^Sgjast á líkum og reiknidæmum, sem síðan falla
ekki að raunveruleikanum. En í heild virðist mér
a kaflinn um afrakstursgetu fiskstofnanna bygg-
'st á því að verulega vitneskju skorti um veigamikla
P^tti. Þess vegna væri rétt að fara með fyllstu gát.
ar að auki vænti ég þess, eins og áður er komið
ram, að nefndarmenn hafi tekið tillit til aukinnar
utdeildar selsins í aflanum þó að það komi hvergi
>ram.
. Eu þeir útreikningar sem í skýrslunni eru gerðir
uugsanlegri sókn og bestu stærð veiðiflotans eru
Mynd 8. Að lokinni aðgerð.
að mínu viti þess eðlis að þeir verði ekki teknir
alltof alvarlega við mótun stefnu. Einstaka þætti
er sjálfsagt hægt að reikna á þann hátt sem gert er í
skýrslunni og hafa gagn af til samanburðar, en það
vantar alltof margt inn í dæmið til þess að verjandi
sé að setja þetta fram á þann hátt sem gert er í
skýrslunni.
Annað mál er það að það er nauðsynlegt að
reyna að gera sér grein fyrir því af hvaða stærð
veiðiflotinn þarf að vera til þess að ná fram öllum
þeim meginmarkmiðum sem sett eru hverju sinni
um árangur veiðanna og áhrif þeirra á aðra þætti
þjóðlífsins. Ég hygg að flestir þeirra sem nálægt
sjávarútvegi koma hafa hugleitt þetta meira og
minna síðustu árin. Og ég held það kynni að vera
gagnlegt að setja fram hugleiðingar eins manns í
sjávarútveginum um þetta efni nú á þessari stundu.
Ég mun freista þess að gera það.
Það er því miður alltof langt má að telja upp allt
það sem hafa verður í huga þegar ákveðið er
hvernig staðið skulu að fiskveiðum. Þess vegna get
ég hér aðeins um þau tvö atriði sem oftast vilja
gleymast. Það verður skilyrðislaust að taka tillit til
þess að afli verður að berast sæmilega jafnt að
landi til þess að hægt sé að halda uppi jafnri og
stöðugri atvinnu. Og það verður einnig skilyrðis-
laust að vera nægur tími og rými til þess að ganga
þannig frá afla að hann komi óskemmdur að landi.
Ég tek það sérstaklega fram að hér hefur aðeins
verið minnst á tvö atriði af tugum ef ekki hundr-
urðum atriða, sem hafa verður í huga þegar meta
skal eðlilega stærð fiskveiðiflotans.
ÆGIR — 597