Ægir - 01.02.1985, Blaðsíða 25

§al|ar hafa áhrif á gæðaflokkun-
bMðhi ^r'f innyflaskemmda,
0 . ietta, goggstungna og orma
ru a pann veg að ef þessir gallar
f,n-st fer fiskurinn í lægri gæða-
°n ' *~i'ns vegar virðist fjöldi
anna ekki skipta máli.
f’f' Áhrif veiðiaðferðar á eins-
ra«a gæðaþætti
fe l^u eru sýnd áhrif veiðiað-
l r ar °g blóðgunar á einstaka
þ (l °8 núverandi flokkamat.
rna vekur athygli mikill munur
f ,T'at' ' gæðaflokka eftir veiðiað-
r urn og blóðgun. Lifandi blóðg-
fl u netat'skur fer að mestu í 1.
fl°, i en dauðblóðgaður í 2. og 3.
n en fiskur veiddur í botn-
rPu s^'Ptist í 1. og 2. flokk. Lif-
^. 1 nióðgaður fiskur fær besta
ema í lyktarmati og sama má
^gja um aðra þætti. Dauðblóðg-
dóUr fi5kur fær bins vegar verri
nta í öllum þáttum. Sjá má að
a ' gæðaflokka lýsir meiri mun
á lifandi blóðguðum og dauð-
blóðguðum fiski en kemur fram í
mati á einstökum gæðaþáttum.
3.3. Samband núverandi gæða-
mats og annarra þátta
Frekari tölfræðivinna var gerð
á gögnunum og nokkur atriði
verða nú dregin út úr þeim niður-
stöðum.
Algengasta aðferðin við
athugun á sambandi milli eins
atriðis (núverandi gæðamats, y)
og nokkurra annarra (metnu þátt-
anna xl, x2,...) eraðhvarfsgrein-
ing (regression analysis). Er þá
sambandið skrifað á forminu
y = a + b,x, + b2x2 + ...
og stuðlarnir a, b,, b2, ... valdir
þannig að spáð gæðamat sam-
kvæmt jöfnunni, verði sem næst
mældu gæðamati.
Aðhvarfsgreining var gerð til
að athuga samband núverandi
gæðaflokkunar við lykt, los,
blóðæðar, lit, blóðbletti, innyfla-
skemmdir, goggstungurogorma.
Öll þessi atriði höfðu tölfræðilega
marktæk áhrif á núverandi gæða-
mat, en lykt, los, blóðæðar og
litur skipta langmestu máli og
hafa öll svipað vægi.
Einnig varathugað hvortstaður
og veiðarfæri hafi áhrif, sem ekki
verði útskýrð með þessum metnu
atriðum. Augljóslega var um
marktækan mun að ræða á milli
staða, sem erfitt er að útskýra,
nema að ósamræmi sé á milli
matsmanna, því að tekið var tillit
til allra annarra atriða. Mark-
tækur munur var á milli lifandi og
dauðblóðgaðs fisks, þó búið væri
að taka tillit til metinna atriða
(litar, loss o.s.frv.). Sömuleiðiser
erfitt að útskýra þann mun, nema
með því, að matsmenn hafi aðra
afstöðu við mat á fiski, sem þeir
vita að er dauðblóðgaður, en á
lifandi blóðguðum fiski.
Aðhvarfsgreiningar sýndu að
nægilegt virtist vera að líta á línu-
leg sambönd og ekki þarf að gera
ráð fyrir ólínulegum sambönd-
um.
Ef byggja á upp einkunn þar
sem mældu þættirnir, lykt, los,
litur og blóðæðar koma fyrir, er
mjög eðlilegt að nota beint með-
altal þessara þátta, þar sem vægi
þeirra er mjög svipað. Um hin 4
atriðin gegnir allt öðru máli. Við
þau var ekki notaður beinn
kvarði, heldur var um fjölda að
ræða. Aðhvarfsgreining sýndi að
þessi atriði hafa áhrif á flokkun-
ina, en fjöldi hvers galla skiptir
ekki máli.
Við uppbyggingu á nýjum eink-
unnaskala gefa niðurstöður
aðhvarfsgreininga til kynna að
beint meðaltal skuli tekið af aðal-
þáttunum, lykt, losi, lit og blóð-
æðum, en aðrir þættir teknir inn
sérstaklega.
5. Áhrif veiðiaðferðar og meðferðar
% fiska, sem fá hvern dóm
^lsflokkar/ ffi^háttur Botnvarpa Net Lifandibl. Dauðbl.
Núverandi 1 55.9 85.8 4.3
8*ða- 2 34.7 9.5 40.2
B°kkun 3 9.4 4.7 53.8
4 1.7
1 13.1 76.0 6.4
Lykt 2 62.8 20.5 54.5
3 21.6 3.3 33.6
4 2.5 0.2 5.5
1 7.1 89.3 23.7
Los 2 82.1 8.0 50.0
3 10.5 2.3 24.9
4 0.3 0.4 1.4
1 22.7 45.8 4.3
B|ó5*ðar 2 54.2 48.5 62.1
3 15.3 5.3 28.4
"■— 4 7.8 0.4 5.2
Litur 1 20.2 74.2 10.4
2 69.2 20.3 50.9
3 10.6 5.5 38.7
ÆGIR-73