Ægir - 01.04.1989, Side 26

190
ÆGIR
4/89
Sveinn Hjörtur Hjartarson:
Afkoma útgerðar árið 1988
Afkoma sjávarútvegsins
versnaði á árinu 1988
miðað við fyrra ár. Veidd
voru 1753 [aúsund tonn, sem er
mesti afli, veiddur hér við land.
Aflasamsetningin var aftur á móti
óhagstæðari en árið 1987. Þorsk-
afli dróst saman um tæp 5% og
umtalsvert dró úr afla skelfisks,
rækju, humars og hörpudisks.
Aukin veiði á loðnu og síld vó að
nokkru á móti þessu.
Afurðaverð lækkaði á mörkuð-
um erlendis. Áætlað er að sjávar-
vöruframleiðslan verði um 45
milljarðar á árinu, en hún var 40
milljarðar árið 1987. Hér er um
2% lækkun á föstu verðlagi, en frá
1984 til 1987 varsamfelld hækkun.
Afkoma útgerðar
Afkoma útgerðarinnar versnaði á
árinu vegna kostnaðarhækkana
innanlands umfram tekjur og
vegna óhagstæðari aflasamsetn-
ingar. Fiskverð hækkaði aðeins
um 5% á árinu, en almennt verð-
lag hækkaði um 23%. Hlutfall ís-
fisksölu á mörkuðum erlendis
hefur hækkað ár frá ári og nemur
nú um þriðjungi af tekjum. Það er
útgerðinni lífsnauðsyn að selja á
erlendum mörkuðum, ella myndi
reksturinn stöðvast fljótt.
Hátt raungengi, sérstaklega
framan af ári, og mikill fjármagns-
kostnaður áttu sinn þátt í versn-
andi afkomu greinarinnar.
Rekstraráætlun botnfiskveiða
1988 skv. almanaksáætlun, sem
Þjóðhagsstofnun birti gerði ráð
fyrir að verg hlutdeild fjármagns
þ.e. tekjuafgangur fyrir afskriftir
og vexti yrði að meðaltali 14.5%.
Þá var afkoma togaraflotans mun
betri en bátanna. Þannig var verg
hlutdeild togara um 21% en báta
aðeins um 6.5%. Þjóðhagsstofnun
áætlaði að tap útgerðar þ.e. bæði
báta og togara um 1%. Eins og
fram kemur í töflu 1 er það afleit
afkoma bátaflotans, sem veldur
slæmri afkomu, því að hagnaður
er af rekstri togaranna. Verri
afkoma bátanna stafar m.a. af
minni afla báta á vetrarvertíð og
minni rækjuafla. Afkoma bátanna
kann að vera eitthvað betri, en
fram kemur í yfirliti Þjóðhagsstofn-
unar. Þeir hafa í einhverjum mæli
notið hærra fiskverðs, en Verð-
lagsráðsverðs, vegna þess að þeir
hafa selt hluta af sínum afla á inn-
lendum fiskmörkuðum, sem gaf
þeim hærra verð. Rekstrarskilyrð-
in samkvæmt svokölluðu punkt-
stöðumati voru verri, en sam-
kvæmt þeim var halli á útgerðinni
talinn vera milli 5 og 6% seinni
hluta ársins.
Frystiskip
Frystiskip, sem vinna aflann um
borð, hafa fært með sér hljóðláta
byltingu. Á síðasta ári voru frysti-
skipin orðin 21 og hafði fjölgað
um 5 frá fyrra ári. Afkoma þessara
skipa var góð á síðasta ári, þrátt
fyrir tímabundna söluerfiðleika.
Það er Ijóst að með tilkomu frysti-
skipa mun starfsemi atvinnugrein-
arinnar taka miklum breytingum á
næstu árum, þar sem sífellt staerr'
hluti af vinnslunni fer út á sjó.
Alls voru unnin um 71 þúsun
tonn um borð í frystiskipum á síð'
asta ári. Þetta er 64% aukning fra
1987. Brúttó verðmæti aflans Vl1í
um 4.5 milljarðar króna og hafö'
aukist um 67%.
Fiskverðsákvarðanir
Verðlagsráð sjávarútvegsins ákva
óbreytt almennt fiskverð í febrú‘1f
1988. Þessi ákvörðun var tek'11
vegna óvissu í efnahagsmálum-
ákvað yfirnefnd áfram óbreytt f|S
verð til loka maí, með atkv/e 1
oddamanns og kaupenda. ^1
hækkaði almennt fiskverð í j^'
um 5%, eins og áður er get'
samkvæmt ákvörðun sama meir'
hluta yfirnefndar. ....
Þann 1. sept. ákváðu stjórnvö
verðstöðvun, sem einnig tók
almenns fiskverðs. Þessi ver
stöðvun gilti til 15. febrúar ■'
Samkomulag náðist um að ge‘
verð á loðnu, loðnuhrognul11'
humar og grásleppuhrog|lU
frjálst. Verðlagning fór fran1
rækju og hörpudiski.
Starfsemi fiskmarkaða á 5
vesturhorni landsins virðist n
náð fótfestu. Það magn sem se *
á mörkuðum fer vaxandi og
yfirleitt greitt mun hærra verð
fiskinn en lágmarksverð VerðH^
ráðs. Á öðrum stöðum í lan
hafa fiskmarkaðir ekki náð
festu. Tilraun með fiskmarkað' ^
gerð á Akureyri og í Vestma0
eyjum, en á þessum stöðun1
fót'
i vaf