Ægir - 01.08.1989, Qupperneq 6

402
ÆGiR
8/89
SKIPTING AFLA
EFTIR HEIMAHÖFNUM SKIPA
1983 OG 1988
INNGANGUR
Sjávarútvegur skiptist, ef þröngt
er skilgreint, í tvær megingreinar,
veiðar og vinnslu. í þessarri grein er
fjallað um veiðarnar. Hvernig afl-
inn skiptist á landshluta eftir heima-
höfnum skipanna sem aflanum hafa
náð. Með greininni er lokið
umfjöllun um þróun skiptingar afla
eftir landshlutum á árunum 1984-
1988, sem hófst í 7. tölublaði Ægis
1989. Hér verður borin saman
skipting afla á landshluta á árinu
1988 og á síðasta ári skrapdagakerf-
isins 1983.
Tekin er skipting kvótabundinna
botnfisktegunda og skipting heildar-
aflans á landshlutana. Við saman-
burð á tölum sem fram koma hér og
tölum um tilflutning aflamarks úr
fyrrnefndri grein um flutning afla-
marks, skal hafa í huga að mis-
munur sem á þeim kann að vera,
getur átt margar orsakir. í fyrsta lagi
að grunnaflamark skipa miðaðist í
upphafi við þriggja ára tímabil,
1981-1983. í öðru lagi að sóknar-
mark og aukinn floti smábáta kann
að hafa raskað hlutföllum afla á
milli landshluta. í þriðja lagi að
loðnuveiðar lágu niðri á vetrar-
vertíð 1983 og fengu loðnubátar að
einhverju leyti aflaleysið bætt með
leyfum til botnfiskveiða. í fjórða og
síðasta lagi var í grein um tilflutning
kvóta stuðst við útgefna þorskígild-
isútreikningsstuðla sjávarútvegs-
ráðuneytis og fylgt breytingum á
þeim milli ára, en hér er afli
áranna 1983 og 1988 heildaður til
þorskígilda eftir meðalverði land-
aðs afla innanlands á árinu 1988.
Mikil breyting hefur orðið á verð-
gildi botnfisktegunda sem falla
undir kvótakerfi, í megindráttum
í þá átt að þorskur hefur
fallið í verði gagnvart hinum teg-
undunum og veldur það mestu um
mismunandi niðurstöður um
breytta skiptingu á afla þessara
tegunda milli landshluta á árunum
1984-1988.
Til að ná fram skýrari mynd af
breytingum á aflaskiptingu er
aflinn, eins og áður sagði, heild-
aður saman í þorskígildistonn.
Þorskígildi hinna ýmsu fiskteg-
unda eru fengin með því að nota
meðalverð landaðs afla innan-
lands á árinu 1988 og vega saman
heildaraflann til meðalverðs á
samsvarandi magni af þorski.
Þannig fáum við t.a.m. að tæp 10
kg af loðnu jafngilda kílói af þorski
og 5.2 kíló af þorski þarf til að
vega á móti kílói af humar. Þessi
verðhlutföll gefa að sjálfsögðu
ekki rétta mynd af meðalverði teg-
unda bæði árin og jafnvel ekki hár-
rétta mynd af verðmæti aflans árið
1988, t.a.m. er rækja reiknuð til
þorskígiIda eftir meðalverði land-
aðrar rækju innanlands, en eins
og flestir vita er einmitt verðmæt-
asta rækjan að mestu fryst í hafi og
flutt þannig út. Til að ná sem bestu
samræmi milli ára er þessi leið þ°
valin þrátt fyrir ýmsa vankanta.
STÆRSTU ÚTGERÐARSTAÐIRSW
Fyrst er rétt að líta á aflahæstu
útgerðarstaði landsins á árunum
1983 og 1988. Tafla 1 sýnir ellefu
mestu útgerðarstaðina á þessum
árum. Ágúst Einarsson tók saman
landaðan afla eftir landshlutum og
birti töflur yfir 10 stærstu löndunar-
hafnir landsins á árunum 1987 og
1988, í grein í 4. tölublaði ÆglS
1989. Niðurstöður sem hér korna
fram í töflu 1, í fremsta dálki um
mestu útgerðarstaðina 1988, eru
svipaðar og birtust í grein Ágústs-
að því undanskildu að Reykjaví'
skýst í toppsætið í stað Vestmanna-
eyja og Grindavík hækkar úr
tíunda sæti samkvæmt grel[|
Ágústs, upp í það fjórða. Hva
Reykjavík varðar er mikill rækju
afli skipa skrásettra í Reykjav'
meginástæða breytinga á r° •
Skip frá Reykjavík öfluðu 3.5|
tonna af rækju á árinu 1988 á mo >
763 tonnum Vestmanneyinga-
vísu vegur nokkuð á móti að Vest
manneyingar fiska 12.471 tonn a
síld, en skipfrá Reykjavík einung'S
1.400 tonn. Þessir tveir staði
skera sig talsvert úr hvað 3
varðar, samtals með nærri fimm
ung heildaraflans í þorskígiIdunm
Ef hinsvegar er tekið hlutfall sta .
anna af heildaraflanum í u13^1^
Vestmannaeyjar með 226-