Ægir - 01.04.1992, Qupperneq 25

4/92
ÆGIR
185
6-3 g að meðaltali.
Samkvæmt þessu hefur hrygn-
lngin átt sér stað í maí/júní 1990
í apríl 1991, þegar þungi kyn-
k|rtla mælist í lágmarki.
Meðaltal kynkirtlaþyngdar á
0 rannsóknartímabilinu var
„3-3 g og kynkirtlafylling var 1 7.7
/o að meðaltali (1. tafla).
3á skilningur sem almennt er
agður f ígulkerahrogn og svil er
ekki allskostar réttur. ígulkerið
?a nar nefnilega forðanæringu í
ynkirtlana sem menn sækjast eft-
ir. Þegar
svo hin eiginlega egg- og
SV| myndun hefst að einhverju
marki þá eru kynkirtlarnir síður
I til átu. Með þetta mat í
1uga og þegar litið er á 3. mynd
' er sÝnir hlutfall kynkirtlaþunga
a 1eildarþunga, þá virðist hent-
gasti veiðitíminn vera frá sept-
emaermánuði til mars. Þetta getur
a vísu breyst nokkuð á milli
V®óa °gfrá ári til árs.
'minn rétt fyrir hrygningu, á
e(e an hrygningin varir og rétt
þy;.r að ^rygningin er afstaðin, er
v -Aatar óhentugur til ígulkera-
e' a. Þá eru gæði kynkirtlana
pUst með tilliti til vinnslu.
u r<t Þv' að rannsóknir á ígulker-
lq ðfust í Hvammsvík í ágúst
starM Var ákveðið að kanna áhrif
i Unð'nnar grisjunar á gæði
hui rne^ ^innslu á þeim í
afr^3’ ^^Hnsðknarsvæðið var því
ar í^ð °g í hvert sinn sem
jn ataka fór fram voru öll ígulker-
ranlnnan re'tsins tekin til frekari
I nns°kna. Hugmyndin bak við
yn a Var su að gera tilraun til að
ý'tað St0^n'nn svæðisbundið.
hrevf a<^ ^nSr' 'gulker eru mun
að h 311 6^r' en k>au e^r' °8 v'ð
an|prei?sa UPP svæðið væri hugs-
'gullf3 að auka hlutfalI yngri
Ljtu ?ra er k*mu aftur á svæðið.
ur , ðnkirtlanna er nokkuð háð-
heiðEi,|! '8ulkeranna, þannig er
Vngri ■ ^ 'tUr a|gengastur hjá
samt einstak|ingum en hann á-
8U um og rauðgulum lit er
4. mynd
Litur kynkirtla ígulkera í Hvammsvík eftir árstíma
Hlutfallsleg skipting, grænt táknar „annað"
100 -|
1990
1991
á Si O O
< »
vinsælastur hjá vandlátum neyt-
endum fgulkerahrogna. Þá er
hlutfall kynkirtlaþunga af heildar-
þunga hærra hjá yngri en eldri og
stærri ígulkerum. Markaðurinn
krefst þess einnig að hlutfall kyn-
kirtla af heildarþunga sé hátt og
að litur kynkirtla sé gulur eða
rauðgulur, þannig að til mikils er
að vinna.
Litur kynkirtlanna var athugað-
ur allt rannsóknartímabilið og
flokkaður sem gulur, heiðgulur,
rauðgulur, brúnn, gulbrúnn o.fl.
Við framsetningu hefur aðallega
verið stuðst við þrenns konar lit,
eða gulan, rauðgulan (orange) og
annað (gulbrúnan, brúnan, rauð-
brúnan o.fl.). 4. mynd sýnir hlut-
fall þessara lita kynkirtla á
rannsóknartímanum. Þar sést að
gulur litur er allsráðandi í október
1990 og febrúar 1991, en rauð-
gulur litur fer vaxandi þegar mið-
að er við sama tíma árið áður. í
lok rannsóknartímans greindist
gulur litur 65%, rauðgulur (or-
ange) 13% og annað 22%, en
hliðstæðar tölur í byrjun voru
38%, 10% og 52%. Þegar stærð-
armælingar ígulkera frá Hvítanesi
(sem er rétt hjá Hvammsvík) frá
árunum 1986-1989 eru bornar
saman við mælingar á tilrauna-
svæðinu þá kemur í Ijós að ígul-
kerin á Hvítanesi hafa verið nokk-
uð stærri að meðaltali eða um 67
mm að þvermáli, miðað við 55
mm að meðaltali í Hvammsvík (2.
tafla). I lok rannsóknartímans var
2. tafla Niðurstöður mælinga á ígulkerum (skollakoppur) við Hvítanes í Hvalfirði 1986-1989. Hvert gildi er meðaltal hvers sýnis (n=20)
Ár Dags. Dýpi m Hitastig °C Þvermál mm Hæð mm Heildar- þungi g Kynkirtla- þungi g Kynkirtla- fylling % kk. % Kyn kvk. %
1986 Maí, 12 4 10 65 72,4 5,1 7,0
1986 Okt., 31 2 4 94,1 17,3 18,5 30 70
1986 Des., 3 3 2 76 97,7 16,0 16,4 57 43
1987 Febr., 3 3 3 66 91,3 17,2 18,2 48 52
1987 Febr., 7 2 74,3 14,8 19,9 31 69
1987 Okt., 15 3 4 63 89,9 16,8 18,7 35 65
1988 Sept., 7 3 3 71 105,1 18,9 18,0 36 64
1988 Nóv., 20 4 3 61 69,8 11,5 16,5 45 55
1988 Nóv., 22 4 3 70 87,7 11,3 12,9 44 56
1989 Okt., 18 4 63 35 83,8 17,0 20,3 22 78
Meóaltal 67 35 86,6 14,6 16,7 39 61