Tímarit lögfræðinga - 01.09.1952, Page 25

MeiOyröi og meiöyröamál.
145
vitað að nefna vandamennina í einhverri röð, en þar af
verður ekki ályktaður forgangsréttur til handa aðilja í
einum flokki fyrir hinum, enda er skyldleikinn alstaðar
jafn náinn. Spurning kynni einungis að vera, hvort maki
ætti að hafa forgangsrétt, svo að hinir skyldu bíða hans.
En það verður naumast heldur talið. Sýnist svo, að hver
einstakur vandamanna þessara geti sjálfur höfðað mál,
þegar hann vill, sbr. 2. málsgr. 26. gr. hegnl., en hinum sé
rétt að ganga inn í þao og standa síðan við hlið upphaflega
sóknaraðiljans. Og þeir vandamenn ins látna, sem engan
hlut eiga að málarekstrinum, verða þá bundnir við þann
dóm, sem upp verður kveðinn, svo sem og hefur verið talið.
Þó að fleiri séu eða geti verið aðiljar en einn, verður ein-
ungis eitt mál höfðað og því einn dómur upp kveðinn.
Vandamennirnir eru að vísu samaðiljar (litis consortes),
en munur er sá milli þeirra og venjulegra samaðilja, að
hver um sig getur fengið dóm, þó að hinir taki ekki þátt í
málarekstri. Sátt, sem einn eða fleiri gera, mundi þó naum-
ast binda hina. 1 dómsmáli mundi um refsingu og ómerk-
ingu ummæla sú krafa, sem lengst gengur, verða tekin til
greina, ef lög^tanda til þess. Ef t. d. einn krefst einungis
ómerkingar ummæla, en annar eða aðrir einnig refsingar,
þá yrði refsikrafan samt tekin til greina, ef efni standa til.
Æra er fólgin í sjálfsvirðingu einstaklings eða virðingu
annarra manna á honum. Lög um ærumeiðingar horfa því
til verndar hugarástanai manna. Ærumeiðing um óper-
sónulegan aðilja, félag, stofnun, sveitarfélag, ríki, er því
í raun réttri allt af ærumeioing um einstakling, einn eða
fleiri, sem eru eða verið hafa í fyrirsvari fyrir inn óper-
sónulega aðilja. Hitt er annað mál, að ærumeiðing getur
horft ópersónulegum aðilja til fjártjóns. Hlutafélag (þ. e.
samsafn hluthafa) getur t. d. misst af viðskiptum vegna
ummæla um þá menn, sem eru eða hafa verið í fyrsvari
félagsins. Þegar engir menn eru nafngreindir, en ærumeið-
ingu er stefnt að ópersónulegum aðilja, þá eiga fyrirsvars-
menn hans raunverulega sök, enda fara þeir þá með aðild,
en svo er látið heita, að það sé fyrir hönd ins ópersónulega