Tímarit lögfræðinga - 01.09.1952, Page 49

MeiOyrSi og meiðyrðamál.
169
tekizt það um allar, og verið því dæmdur fyrir þær.
Mjög hefur það verið oft, að eitthvað hefur verið sannað
satt í aðdróttunum, en hvergi nærri svo mikið, að efni hefðu
staðið til þeirra ummæla eða ályktana, sem varnaraðili
viðhafði, og hefur hann því hlotið refsidóm.1 2)
1 hegningarlögum nr. 19/1940 er áðurnefnd regla um
verkun sönnunar um aðdróttanir óbeinlínis staðfest með
undantekningum þeim frá henni, sem 108., 237. gr. og 2.
málsgr. 238. gr. geyma. Og virðist ráð gert fyrir því í
dómum, að fullnægjandi sönnun geti leitt til sýknudóms.2)
Dómar þessir eru allir kveðnir upp í opinberum málum,
sumum vegna ummæla, sem talin voru varða við 2. gr.
laga nr. 47/1941, en hin voru höfðuð fyrir brot, sem talin
voru varða við 108. gr. hegnl. Reglan um verkun sönnunar
tekur því bæði til opinberra mála og einkamála.
En undanaekningar eru líka frá áðurnefndri reglu. Að-
dróttun þykir stundum vera borin svo fram, að jafnvel
sönnun um sannindi hennar leysi ekki undan refsingu, eða
svo þykir sem aðili sé tekinn svo í sátt við þjóðfélag sitt,
að hann eigi alls ekki lengur að gjalda ávirðinga sinna,
eftir því som kostur er að undanþiggja hann verkunum
þeirra. Undantekningarnar eru þessar:
1. Samkvæmt 108. gr. hegnl. leysir það mann ekki undan
refsingu, þótt hann sanni aðdróttun, ef hún er borin fram
á ótilhlýðilegan hátt á hendur opinberum starfsmanni, þeg-
ar hann er að gegna starfi sínu, eða við hann eða um hann
út af því. Aðdróttun, sem beint er að starfsmanni, meðan
hann er að gegna starfanum, þarf ekki að lúta að fram-
kvæmd hans, sbr. athugasemd við 108. gr. Slíkar aðdrótt-
anir, sem alls ekki varða framkvæmd starfsins, mundu yfir-
leitt vera bornar fram á ótilhlýðilegan hátt, því að ótilhlýði-
legt má telja það að beina þá aðdróttun að starfsmanni
starfanum óviðkomandi, jafnvel þótt hún kynni að vera
1) T. d. Dómasafn I. 193, V. 482, VII. 60, 126, 129, (sbr. 496, 499), VIII.
308, 528, Hrd. VI. 461, VIII. 100.
2) Sbr. t. d. Hrd. XII. 257, XIV. 16, 162, XXI. 79.