Tímarit lögfræðinga - 01.09.1952, Page 55

Meiöyröi og meiöyröamál.
175
dróttun sanna, þá á téð málsgrein ekki við, heldur almenna
ákvæðið í 285. gr. Mala fides er einungis refsihækkunar-
skilyrði samkvæmt báðum málsgr. 236. gr., en bona fides
veldur aldrei refsileysi. Og jafnvel þótt sakaráberi trúi
því og hafi haft ástæðu til að trúa því, að hann geti sannað
áburð sinn fyrir dómi, þá veldur það honum ekki refsileysi.
Hann ber sjálfur áhættuna á því, að honum takist að sanna
það, að hann hafi sagt satt. Þó að hann hefði t. d. vottorð
tveggja eða fleiri manna um það, að þeir hefðu séð inn
ærumeidda fremja tiltekinn verknað, þá verður það sakar-
ábera ekki til sýknu, ef gefendur vottorðsins staðfesta það
ekki nægilega fyrir dómi. Ef sakaráberi hins vegar hyggur
áburð rangan, þegar hann hefur áburðinn uppi, en tekst
þó í dómsmáli að sanna hann réttan, þá mun sakarábera
ekki verða refsað fyrir fullframið brot, heldur í mesta lagi
fyrir tilraun. En vitanlega er þetta síðasta atriði eingöngu
fræðilegt, því að sakaráberi mundi trauðla láta neitt uppi
um það, að hann hefði verið mala fide. Sóknaraðili yrði að
sýna fram á, að svo hefði verið, en venjulega yrði erfitt að
leiða gögn að njala fides ærumeiðis, enda mun sjaldan verða
mikið um slíkt rætt í ærumeiðingamálum.
D. Otbreiðsla ærumeiðinga. Þegar in upphaflega æru-
meiðing er einungis fólgin í móðgun, og annar maður ber
það út, að slík móðgun hafi verið í frammi höfð, þá kemur
venjulega í þessu sambandi ekki sönnun um annað til
greina en um það, að útbreiðandi hafi heyrt eða séð slíka
móðgun í frammi hafða, og ef til vill, að sá, sem fyrir henni
varð, hafi veitt efni til þess, að hún var í frammi höfð,
sbr. 239. gr. hegnl. Ef útbreiðandi vill njóta linkindar
vegna þess, að hann hafi ekki haft móðgun í frammi sjálf-
ur, þá verður hann vitanlega að sanna það. Annars kostar
verður að líta svo á, að sögn hans um það, að hann hafi
ekki sjálfur, heldur annar, haft móðgun í frammi, sé ein-
ber fyrirsláttur.
Þegar ærumeiðing er fólgin í aðdróttun, þá verður út-
breiðandi að sanna það, að aðdróttun sé ekki frá honum
runnin, heldur segi hann einungis það, sem aðrir hafi í