Tímarit lögfræðinga - 01.10.1956, Blaðsíða 54

þegar ráðstafanir til þess að: „kjörfurstaynjan og afkom-
endur hennar gerðust borgarar". Af krúnunnar hálfu var
á hinn bóginn staðhæft að skilja bæri orðin á þann veg, að
borgararétturinn bæri aðeins þeim, er fæddir væru fyrir
andlát Önnu drottningar. Á fyrsta dómstigi urðu úrslit
málsins þau, að fallizt var á hið síðara sjónarmið og því
talið, að orð laganna yrði að skíra þrengjandi skýringu til
samræmis við tilgang þann, sem fram kæmi í inngangin-
um. Yfirdómurinn (The Court of Appeal) féllst á hinn bóg-
inn á kröfur stefnanda með þeim rökum, að: „ekkert það
er í innganginum . . . er leitt getur til þess að meta þurfi
eða þrengja einfalda og venjulega merkingu orða laganna
sjálfra".
Héraðsdómarinn hafði talið meira skipta hver vandræði
og fjarstæður gæti hlotizt af beinni orðskýringu. Hann
benti á, að til mundu vera meira en 400 afkomendur kjör-
furstaynjunnar, er hlytu brezkan borgararétt gegn vilja
sínum, og eigi væri síður athyglisvert, að fyrrverandi
Þýzkalandskeisari (Vilhjálmur II.) mundi talinn brezkur
borgari.
Yfirdómurinn leit þó svo á, að þegar lög væru skýrð,
bæri að miða við þann skilning, sem lagður mundi hafa
verið í þau, er þau voru sett. Nú hagaði svo til um þetta
mál, að eins og á stóð 1705, mundi það ekki hafa talizt
óskynsamlegt að lög væru sett í samræmi við það, sem
stefnandi vildi vera láta. Kæmi til þess, að slík skýring
á lögum leiði til fráleitrar niðurstöðu, þegar tímar líða,
geti parlamentið alltaf numið lögin úr gildi, eins og það
reyndar gerði við greind lög Önnu drottningar með lögun-
um um ríkisborgararétt, sem sett voru 1948. Þá var og auð-
velt, og efni til þess fyrir Parlamentið, að geta þess skýrt
og greinilega að lögin skyldu vera afturvirk, ef það taldi
lögin frá 1705 leiða til þess að fjarstæðukenndar kröfur
nytu verndar þeirra.
Mál þetta leiðir í ljós, að sú röksemd að bókstafsskýringu
lagaákvæða beri eigi að beita, þegar hún leiðir til varhuga-
244
Timarit lögfræSinga